Inbreng Willemien Koning over Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) en Begrotingswijziging

Gesproken woord geldt.

4a - Begrotingswijziging

Voorzitter, De Bedragen die in 2023 al voorzien waren om uit te geven maar over de jaarwisseling heen getild zijn, mogen nu natuurlijk wel doorgang vinden. Dat is akkoord.

Waar wij vragen bij hebben zijn PPLG gelden en de gepresenteerde kaders voor de reserve PPLG.

In het coalitieakkoord is 35 miljoen apart gezet voor incidentele uitgave  voor het PPLG, om te voorkomen dat de voortgang van het PPLG wordt vertraagd. Omdat er geen landbouwakkoord is en omdat landelijk de vorming van een nieuwe coalitie en een nieuw kabinet waarschijnlijk nog geruime tijd op zich laat wachten is het onvertraagd door laten gaan van PPLG in de ogen van het CDA niet verstandig. Waarom wil GS dat? Waarom wil deze coalitie met BBB en VVD dat?    

Ik heb het vorige maand ook al gevraagd aan de gedeputeerde bij de behandeling van de PPLG en ik vraag het nu opnieuw. Bent u bereid de gebiedsprocessen on-hold te zetten totdat er meer duidelijkheid is?

Er zijn in ieder geval 10 gebiedsprocessen die nu nog gewoon doorlopen. Dat is toch niet uit te leggen aan de deelnemers in die gebieden? Er is geen zicht op goede verdienmodellen, er is onvoldoende geld in de provincie NH om langjarig natuurbeheer te betalen, De kaders zijn niet bekend.

Vandaag stonden er vele boeren voor ons provinciehuis en een van hun eisen was ook dat het NPLG en het PPLG tijdelijk wordt stopgezet totdat er duidelijkheid is over het beschikbare budget en totdat er duidelijke richtlijnen zijn voor het prioriteren van verschillende taken. Daarom vraag ik het met klem aan de gedeputeerde: Wilt u de gebiedsprocessen on-hold zetten? Waarbij we wel voorstander zijn van de koplopers-projecten en de goedlopende kleine initiatieven.

Wij krijgen in de begrotingswijziging een paragraaf met  5 criteria voor de inzet van de 35 miljoen  reserve PPLG voorgeschoteld . De eerste daarvan luidt, ik citeer:

‘’De uitgaven hebben te maken met een of meer van de PPLG-thema’s, passen binnen de reikwijdte van het PPLG en het coalitieakkoord, hebben een incidenteel karakter en zorgen ervoor dat de ontwikkeling en uitvoering van het PPLG voortvarend kunnen worden voortgezet, ongeacht het tempo van de besluitvorming van het Rijk.’’

Voorzitter. Met dit kader is het CDA het dus absoluut niet eens. Wij vinden het onbegrijpelijk dat de coalitie het PPLG wil doorvoeren los van besluitvorming bij het Rijk.

Wat volgens ons wel een goede besteding van het bedrag zou zijn is aanwenden voor het bieden van een oplossing voor de PAS-melders. Voorfinanciering van hun legalisatie. Voorzitter wij willen van de gedeputeerde weten wanneer hij daar nu eindelijk mee aan de slag gaat?

Een PPLG met 300 hectare extra NNN in binnenduinrand is voor ons ook niet acceptabel. De bollentelers komen ernstig in problemen. Ik kom daar bij punt 6 op terug.

Er zou aangaande het PPLG en het  geld in deze begrotingswijziging veel meer aandacht moeten zijn voor andere zaken. Nu Europa zich onder leiding van het EVP, waar het CDA toebehoort, herbezint op het landbouwbeleid en zaken uit de Green Deal heeft teruggedraaid, is het verstandig dat wij ons in de provincies ook herbezinnen.

Dat is de enige manier om te voorkomen dat tal van melkveebedrijven gaan omvallen. Door een opeenstapeling van nieuwe overheidsmaatregelen mogen veehouders opeens veel minder mest op hun land uitrijden terwijl akkerbouwers opeens vaker kiezen voor kunstmest in plaats van mest uit de veehouderij. In Noord-Holland hebben we te maken met versnelde afbouw van de derogatie vanwege NV gebied dat in december plotseling definitief werd aangewezen en bijna het gehele gebied van waterschap HHNK beslaat. En de veehouders hebben sinds vorig jaar te maken met bufferstroken waarop niet meer bemest mag worden. Dat betekend dat ze een deel van hun koeien dus eigenlijk ook niet meer mogen hebben als ze geen afzetruimte vinden voor die mest.

Door deze opstapeling van regels is er 78 miljoen kilo mest die niet meer op eigen land van veehouders mag worden aangewend, en dat terwijl organische mest beter is voor de bodem dan kunstmest. Afvoer kost tienduizenden Euro’s per bedrijf.  Veel boeren krijgen het financieel niet meer voor elkaar.  Het beleid is onlogisch en de stapeling van regels in zeer korte tijd te extreem.  

Voorzitter Wij willen dat de gedeputeerde in zijn PPLG beleid, in zijn lobby richting het Rijk, samen met het IPO aandacht gaat vragen voor aanpassing van deze onhoudbare situatie. Is de gedeputeerde daartoe bereid? 

En wij zullen dus niet instemmen met criteria - voortzetten van PPLG los van besluitvorming van Rijk.

6a - PPLG

Dank voor de brief en de toelichting.

Vorige maand hebben wij vanuit CDA al aandacht gevraagd voor vervanging van KDW’s door goed en meetbaar systeem. Hoever staat het daarmee?

Zoals wij bij behandeling van de begrotingswijziging al hebben aangegeven vinden wij het geen goede zaak dat 10 gebiedsprocessen gewoon doorgaan terwijl er zoveel onzekerheid is. Ook de langjarige financiering is niet geregeld. Daar komt nog bij dat de WUR afgelopen week melde dat financiering van natuur inclusieve landbouw staatsteun is en dat dat voorlopig niet mag. Het CDA wil dat over al dit soort zaken helderheid en duidelijkheid komt anders heeft een gebiedsproces geen zin.

Extra regels rond mestverwerking stapelen zich op zonder dat er verdienmodellen zijn uitgewerkt. Er moeten realistische doelen worden gesteld, er is meer tijd nodig en nu gewoon doorgaan met 10 gebiedsprocessen vinden wij absoluut niet verstandig.

Daar komt nog bij dat wij begin februari een werkbezoek hebben gebracht aan de binnenduinrand bij de bollentelers waar u 300 hectare extra NNN wilt realiseren en dat wilt opnemen in het PPLG. Het CDA vind dat een onhaalbaar en onwenselijk voorstel. De bollentelers zijn hierdoor nu al in grote onzekerheid. De provincie koopt allerlei percelen grond op waardoor de structuur in de binnenduinrand verdwijnt. Jonge bedrijfsopvolgers komen in problemen. Bedrijfsgebouwen blijven waardeloos achter. U houdt niet voldoende rekening met het aangewezen bloembollenconcentratiegebied.

Er is hoop nodig, hoop op voldoende en betaalbaar voedsel ook op lange termijn, hoop op toekomstperspectief voor agrarische bedrijven, hoop op toekomst voor plantenteelt en bloembollenbedrijven die cultuurhistorische waarde bieden voor ons land, Planten en bloemen die mensen gelukkig maken. Hoop op realistische natuurdoelen, hoop op daadwerkelijk goed beheer van natuurgebieden. Helaas zien wij steeds meer chaos en geen hoop.

Wij lezen dat GS een zienswijze gaat indienen op het NPLG en dat die ter kennisname naar PS wordt gestuurd. Dringend verzoek van het CDA of u die zienswijze ook ter beoordeling naar PS wilt sturen.