Klokken Westerkerk zijn akoestisch erfgoed
Lees hier het opiniestuk terug over de Westertoren:
"In de Westerkerk bidden we zondags het Onzevader. Met de kinderen uit de kerk loop ik regelmatig met de klokkenluiders mee naar boven. De klokkenluiders hebben een speciale opleiding gevolgd; ze trekken aan de touwen en laten het gelui precies samenvallen met het gebed. Mijn vriend is meestal thuis op dat moment en weet dat de percolator op het fornuis kan zodat de koffie klaar staat als we thuiskomen. Het Onzevader is namelijk aan het einde van de dienst.
De klanken van de Westertoren verbinden mensen. Duizenden Jordaanbewoners horen hetzelfde geluid op hetzelfde moment. Stadsbeiaardiers Gideon Bodden en Boudewijn Zwart zorgen voor prachtige klanken en concerten.
Tijdens de coronalockdowns klonk de hymne Blijf bij mij, Heer (Gezang 392): 'Blijf mij nabij, wanneer het duister daalt./ De nacht valt in, waarin geen licht meer straalt./ Andere helpers, Heer, ontvallen mij./ Der hulpelozen hulp, wees mij nabij.' De tekst werd waarschijnlijk halverwege de negentiende eeuw geschreven, toen tuberculose welig tierde in Europa. Wat een fantastische historische verbondenheid!
Natuurlijk mag je protesteren tegen de klanken in de nacht. De toren is eigendom van de gemeente Amsterdam, nadat Napoleon had bepaald dat torens 'aan de Kerkgebouwen gehecht, benevens de klokken, (...) eigendommen zijn der Burgerlijke Gemeenten'.
In tegenstelling tot klokkenluiders tijdens de diensten, worden de beiaards door de gemeente betaald. De Algemene Plaatselijke Verordening biedt mogelijkheden om de klokken 's nachts te laten zwijgen. Het is dus legitiem om te proberen de regels te veranderen. Zo wijzigde de gemeente Tilburg jaren geleden de plaatselijke verordening om ervoor te zorgen dat een parochie niet meer dagelijks om kwart over zeven 's ochtends de klokken zou luiden.
Maar tegen de mensen die nu protesteren tegen het luiden van de klokken van de Westerkerk zeg ik: de kerk stond er al voordat jij er woonde, en dat geluid was er ook al en dat moeten we koesteren. Het hoort bij deze stad en is meer dan alleen een tijdsaanduiding of een collectief moment van rouw of hoop; en het is meer dan de kerkelijke functie tijdens het Onzevader. Ik noem het 'akoestisch erfgoed' en wil het daarom beschermen. Want van alle geluiden die er de afgelopen vierhonderd jaar in Amsterdam zijn geweest, is het geluid van de Wester een constante. Als je je ogen sluit, voel je de verbondenheid met al die voorbije generaties. Juist in de stilte van de nacht hoor je hoe de stad klinkt.
Overigens is het ook op de vroege zondagmorgen fantastisch om de klokken te horen. Bijvoorbeeld als mijn zoon van zes om zeven uur 's morgens bij ons in bed komt liggen en vraagt of hij een filmpje mag kijken. "Nog heel even wachten. Als je de kerk hoort, mag het." Want de Wester mag gelukkig wél om kwart over zeven luiden. Weer een kwartiertje snoozen gewonnen."
Rogier Havelaar (fractievoorzitter CDA Amsterdam en lid Westerkerkgemeente), Amsterdam