CDA stemt tegen bij vaststelling 9-maandsrapportage en Begroting 2023
De CDA-AGV-fractie stemt tegen AGV-Begroting 2023, maar krijgt brede steun voor
motie voor hogere realisatiegraad van voorgenomen investeringen.
Het Algemeen Bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht heeft op 24 november 2022 de Bestuursrapportage over de eerste negen maanden van 2022 en de Begroting 2023 vastgesteld, met een tegenstem van de CDA-AGV-fractie.
9-maands-Bestuursrapportage
In de Bestuursrapportage geeft het Dagelijks Bestuur aan dat er bij Waternet, de uitvoeringsorganisatie van het waterschap AGV, geen verschil gemaakt kan worden tussen vervangingsinvesteringen en nieuwe investeringen. CDA-fractievoorzitter Zwanenburg meent dat mede om die reden de uitvoering van de voorgenomen investeringen fors achterblijft bij de voornemens. Zwanenburg sloot daarbij aan bij kritiek van mevr. Quené (Groepering Quené) en andere fracties die vonden dat het Algemeen Bestuur niet ‘in control’ is. “Als er geen verschil gemaakt kan worden in het soort investeringen lijkt het er op dat er geen deugdelijke financiële administratie en objectbeheer is. De realisatiegraad van de voorgenomen investeringen haalt nog niet eens de 58%!".
Het waterschap moet bovendien een extra beroep doen op de tariefegalisatiereserves om de oplopende tekorten te dekken. Het totale financiële resultaat voor 2022 zal nu naar verwachting circa € 2,9 miljoen negatiever uitvallen dan begroot. Dit is een combinatie van lagere belastingopbrengsten (€ 2,7 miljoen) en hogere exploitatiekosten (€ 0,2 miljoen) dan begroot. Bij de uitvoering van de Begroting 2022 moet waterschap AGV € 10,4 miljoen onttrekken aan de tariefegalisatiereserve watersysteemheffing (WSH) en € 1,8 miljoen aan de tariefegalisatiereserve zuiveringsheffing (ZH). Aan het eind van het jaar 2022 is het waterschap nagenoeg door deze reserves heen, waardoor de komende jaren geen mogelijkheden meer bestaan om forse tariefstijgingen enigszins te dempen. Het waterschap kampt bovendien door IT-problemen met forse achterstanden bij de inning van de waterschapsbelastingen en moet lenen bij de Nederlandse Waterschapsbank. Daarnaast werd dit jaar duidelijk dat 40% van de Technische Assets in het watersysteem van AGV, zoals gemalen en sluizen, een hoge faalkans heeft. Nu gekozen werd voor een risico-gestuurde methodiek voor de beoordeling van investeringen in deze systemen bleek dat er sprake is van achterstallig onderhoud en dat zelfs de software, het operating system in de procesautomatisering, van sluizen en gemalen niet up-to-date was. De CDA-AGV-fractie is dan ook van mening dat, hoewel zoiets voor het CDA zeer ongewoon is, niet kon worden ingestemd met deze 9-maands-Bestuursrapportage en wilde daarmee een signaal afgeven. Zwanenburg uitte wel de waardering van de CDA-fractie voor de inzet van veel betrokken medewerkers van de uitvoeringsorganisatie Waternet.
Zie hier de 9-maandsbestuursrapportage en hier een samenvattend Bestuursvoorstel.
Tegenstem CDA bij Begroting 2023, maar niet vanwege hogere tarieven, maar vanwege het ‘uitstel’
Ook bij de Begroting 2023 stemde de CDA-AGV-fractie tegen. Dat was echter niet vanwege de forse verhoging van de tarieven van de waterschapsbelastingen in 2023. De gemiddelde stijging van de tarieven bedraagt 10,6%. Het tarief voor de zuiveringsheffing (ZH) en verontreinigingsheffing stijgt in 2023 met 8% ten opzichte van de Begroting 2022. De tarieven binnen de watersysteemheffing (WSH) stijgen in 2023 met gemiddeld 12,5% ten opzichte van de Begroting 2022. Ook de CDA-fractie acht deze forse verhoging noodzakelijk om de kerntaken van het waterschap te kunnen uitvoeren. De vraag is zelfs of deze verhoging wel voldoende is. De belangrijkste ontwikkelingen, die van invloed zijn op de begroting, zijn extern van aard, namelijk de ongekend hoog opgelopen inflatie en de loonontwikkeling. Hier is bij behandeling van de begroting 2022 over gesproken, maar de impact van met name de oorlog in Oekraïne op de prijsontwikkelingen was niet te voorzien. Alleen deze ontwikkelingen nemen al meer dan de volledige financiële ruimte van maximaal 5% tariefstijging (rekenregel), zoals afgesproken in het bestuursakkoord 2019-2023 “Waterbetrokken”, weg. Maar naar de mening van de CDA-AGV-fractie worden in de Begroting 2023 onvoldoende keuzes gemaakt en onvoldoende prioriteiten gesteld. Volgens Zwanenburg is de Begroting 2023 met één woord samen te vatten: “Uitstel”. Het Dagelijks Bestuur meent dat het straks aan het nieuwe bestuur, na de waterschapsverkiezingen van maart 2023, is om verder uitvoering te geven aan het begrotingsjaar 2023 en te komen tot de formulering van de plannen voor de periode 2023-2027. Naar de mening van het DB past het huidige bestuur terughoudendheid als het gaat om de plannen voor 2023 en verder. Naast de reden van een aflopende bestuursperiode vraagt het DB om terughoudendheid vanwege de financiële situatie. Op dat laatste punt is de CDA-AGV-fractie het met het DB eens, maar voor het eerste punt beslist niet. “Het waterschap zit weliswaar in zwaar weer, maar het waterschap doet veel aan planvorming en doet investeringen die over meerdere zittingstermijnen van de achtereenvolgende besturen heen gaan. Juist het waterschap is gericht op de langere termijn. En een aantal plannen moeten urgent worden uitgevoerd om bijvoorbeeld de KRW-doelstellingen, doelstellingen voor het verbeteren van de waterkwaliteit, zoals verplicht in uiterlijk 2027, nog te kunnen halen. Er kan daarom niet voor uitstel van beslissingen worden gekozen”.
Zwanenburg: “Het DB tilt eigenlijk de Begroting 2023 over de waterschapsverkiezingen in maart 2023 heen. Wij zijn gekozen voor een termijn van 4 jaar en niet voor 3,5 jaar. Deze coalitie komt er niet meer uit en durft niet meer te kiezen. Het nieuwe bestuur wordt straks zeer waarschijnlijk met aanzienlijke Begrotingswijzigingen geconfronteerd, maar vanwege de penibele financiële situatie en oplopende tekorten van het waterschap dreigt uitstel van de plannen en komt zelfs de uitvoering van kerntaken in gevaar. Het is goed dat er steeds meer wordt gestuurd op de te bereiken effecten, maar er zijn nog grote IT-problemen en problemen met de aansturing van onze uitvoeringsorganisatie Waternet (en de samenwerking met de gemeente Amsterdam, de zogeheten ‘governance’). We laten het waterschap zo slechter achter voor onze opvolgers.”
Motie ‘Grip en verhogen van de realisatiegraad van voorgenomen investeringen’
“Het is ook zeer teleurstellend dat het waterschap en de uitvoeringsorganisatie Waternet blijven steken op een realisatiegraad van minder dan 58% van de voorgenomen investeringen. Het bestuur verliest dan de grip op de uitvoering van het beleid”.
In de begrotingen van het waterschap wordt al standaard uitgegaan van een realisatiegraad van slechts 85%, maar zelfs dat wordt niet meer gehaald. Voor de investeringen verschaft het bestuur een budget, in het bestuursjargon ‘kredieten’. De norm voor het investeringsniveau is de afgelopen jaren sinds 2019 gedaald van 85% naar 60% in 2023, zoals beschreven in de begroting 2023. Dit punt van kritiek van de CDA-AGV-fractie werd door vrijwel alle fracties gedeeld. De coalitiepartijen (VVD, PvdA, Water Natuurlijk en LTO/Ongebouwd), daarbij ondersteund door alle andere fracties, inclusief de CDA-fractie, dienden daarom een motie in waarin het DB werd gevraagd om inzicht te verschaffen in wat een realistisch investeringsniveau is om de eerder geformuleerde ambities van het beleid waar te kunnen maken. Het DB moet hierover rapporteren voor de verkiezingen zodat deze informatie beschikbaar is voor de formatiebesprekingen.
De CDA-fractie vond deze motie nog niet ver genoeg gaan. Het CDA wil dat de realisatiegraad fors omhoog gaat, ofwel dat bij de uitvoering nadere prioriteiten worden gesteld, waarbij ook het Algemeen Bestuur betrokken wordt. Het CDA diende dan ook een tweede motie in waarin werd voorgesteld de beschikbaar gestelde kredieten te binden aan een termijn en een vervaldatum, waarna het desbetreffende krediet en investeringsplan opnieuw aan het algemeen bestuur moet worden voorgelegd. Deze motie werd medeondertekend door een aantal niet-coalitiepartijen (ChristenUnie, Fractie Bedrijven, Natuurterreinen, Groepering-Quené). Deze tweede motie verkreeg, ondanks de tegenstem van het CDA bij de Begroting 2023, bij de stemming in het bestuur steun van alle fracties.
Bekijk de inbreng van de CDA-AGV-fractie in het video-verslag van de bestuursvergadering waarin de 9-maands-rapportage en de Begroting 2023 werd vastgesteld.
Zie hier de Begroting 2023 en hier een samenvattend Bestuursvoorstel.
Zie hier de weergave op de site van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht.
Zie hier een artikel in Het Parool over de financiële situatie van het waterschap.
Op 9 juli 2022 heeft de CDA fractie in het Algemeen Bestuur van AGV aangegeven dat het zeer bezorgd en kritisch is over het negatieve resultaat over 2021 en de ongunstige financiële perspectieven voor de komende jaren.
Op 11 juli 2022 hebben de CDA-fractie en een aantal andere fracties in het AB ook al tegen de Voorjaarsnota gestemd omdat het DB de verschillende problemen onvoldoende en niet tijdig heeft onderkend, die desondanks toch werd aangenomen.