01 november 2022

Internationale handel met wederkerige relaties

De handelsgeschiedenis van Nederland is lang en heeft ons veel gebracht. De zucht naar welvaart heeft ons in contact gebracht met volkeren over de hele wereld en maakte van Nederland een spil in de internationale handel. Lang was het idee dat handel met het buitenland vooral diende om ons een economisch voordeel moest op te leveren. Inmiddels is duidelijk dat die houding niet duurzaam is voor de lange termijn.

Europa en Nederland in het bijzonder moeten zich de vraag stellen op welke strategisch belangrijke onderdelen de afhankelijkheidsbalans is verloren. Daarnaast moeten we in kaart hebben waar de risico’s in de internationale waardeketens zitten. Als we dat weten, kunnen we zorgen voor een goede risicospreiding door (weer) meer zelf te gaan produceren en door wederkerige relaties met andere landen. Internationale handel is daarbij een belangrijk middel.

De huidige tijd vraagt om het drijven van handel vanuit een gelijke relatie in plaats van de focus op een zo groot mogelijke winst voor jezelf. Handel zal plaats moeten vinden op basis van wederkerigheid. Dat hebben we lang niet gedaan. Zeker niet in de relatie tussen Europa en Afrika. Toch kunnen beide continenten elkaar niet loslaten. Europa kent veel hoogwaardige maakindustrie, maar is afhankelijk van andere continenten voor grondstoffen. Terwijl de Afrikaanse gronden nog veel grondstoffen herbergen, is het perspectief op welvaart beperkt zo lang landen als China, de Verenigde Staten en India het continent blijven behandelen als een wingewest. De bevolkingsgroei en toenemende problemen als gevolg van klimaatverandering vragen om een economisch perspectief. De grote groep opkomende jongeren heeft een perspectief nodig. Een perspectief op het gebruiken van hun talenten, op bestaanszekerheid en op een meerwaarde zijn voor hun eigen land. Vanuit een wederkerige relatie kan Europa daaraan bijdragen.

Daarvoor is een Afrikastrategie van het kabinet en de Europese Commissie nodig. Een strategie die niet uitgaat van een Afrika, maar van de 55 afzonderlijke Afrikaanse landen met elk een eigen profiel. Zet Europa niet in op een uitvoeringsagenda met doelen voor de korte, middellange en lange termijn, dan versterken China, India en de Verenigde Staten hun greep op het continent ten koste van de bestaanszekerheid.

De weg naar wederkerige relaties zijn handelsverdragen. Handel vindt plaats ongeacht de aanwezigheid van handelsverdragen. Het doel van een verdrag moet daarom niet alleen zijn om de handel te vergroten, maar om gelijke spelregels af te spreken met andere werelddelen. Handelsverdragen van de Europese Unie met landengroepen zorgen naast een eerlijk speelveld voor regulering van producten en productieprocessen waardoor ook een slag op het gebied van verduurzaming kan worden gemaakt. Daarnaast is het sluiten van handelsverdragen van belang om de positie van Europa op het wereldtoneel als speler vast te houden en te voorkomen dat we een speelbal worden van andere economische grootmachten.

Om binnen Europa een vuist te maken moet Nederland zijn krachten bundelen met de grootste handelspartners Duitsland en België. De Duitse industrie heeft een grote opgave met betrekking tot onder andere verduurzaming en digitalisering. Daarbij is een grote rol weggelegd voor innovaties van het Nederlandse mkb. De transitieopgave heeft behoefte aan een gezamenlijk industriebeleid met de Belgen en de Duitsers zodat we elkaars economieën versterken.

Er ligt een economisch ingewikkelde tijd voor ons. Die komen we alleen door als we verstandig omgaan met de economische krachten uit het buitenland. Onze handelsrelaties hebben daar een grote rol in, maar alleen op basis van wederkerigheid en oog voor onze strategische kwetsbaarheden komen we als Nederland en Europa sterker uit die periode.

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.