Kunstmatige intelligentie biedt veel kansen, maar waakzaamheid geboden

Tijdens een debat over kunstmatige intelligentie en sleuteltechnologieën zag CDA-woordvoerder Mustafa Amhaouch veel kansen voor Nederland op dit gebied. Maar hij stond ook stil bij mogelijke schaduwkanten van de ontwikkelingen.

Voordelen AI voor iedereen
Kunstmatige intelligentie (AI) biedt tal van mogelijkheden om de wereld voor iedereen een beetje beter te maken, stelde Amhaouch. “Maar we moeten voorkomen dat AI straks vooral ten goede komt aan de ‘happy few’ of de mensen die de wind mee hebben. Ook de mensen in bijvoorbeeld Afrika moeten van deze ontwikkelingen kunnen profiteren, bijv. als het gaat om betere zorg, nieuwe medicijnen of verbetering van gewassen.”

AI-coalitie
In de ontwikkeling van AI zijn de Verenigde Staten en China ons in Europa ver vooruit. Willen we ons concurrentievermogen, onze economische groei en welvaart voor de toekomst veiligstellen, dan gaat dat niet vanzelf. Gelukkig heeft Nederland alles in huis om ook op dit terrein een topland te worden. Dat blijkt ook uit de inmiddels opgerichte AI-coalitie, waarin kennisinstellingen, overheden en ondernemers samenwerken. Een ijzersterke formule, aldus Amhaouch.

Algoritmes
Bij AI draait het om algoritmes, die in grote hoeveelheden datapatronen ontdekken en zelfstandig beslissingen leren nemen. Zoals het algoritme dat onlangs door het Massachusetts Institute of Technology is ontwikkeld. Het kan razendsnel zoeken naar farmaceutische verbindingen die mogelijk een vergelijkbare werking hebben als antibiotica. Een algoritme dat iedereen zal verwelkomen.

Ethisch-juridisch kader
Maar er zijn ook algoritmes die bij de werving van personeel vrouwen discrimineren, bepaalde groepen mensen een hogere kans op recidive toedichten, of bij het opsporen van fraude vooral personen met migratieachtergrond selecteren ‘omdat ze in wijk X wonen’. Amhaouch: “Dit zijn de algoritmes die we niet willen, omdat ze onze samenleving niet ten goede veranderen. Wat ik hiermee wil benadrukken: de ontwikkeling van AI kan niet zonder ethisch-juridisch kader.”

Aantrekken en behouden van talent
Om van Nederland dé AI-hub van Europa te maken, moeten we voorkomen dat we straks onze beste wetenschappers verliezen aan landen om ons heen of heel ver weg. Amhaouch riep de staatssecretaris op maatregelen te nemen die kunnen bijdragen aan het aantrekken en behouden van (internationaal) talent. Ook moet Nederland zich inspannen in Brussel om het ‘lighthouse centre of research, innovation and expertise in artificial intelligence’ dat de Europese Commissie wil ontwikkelen, naar Nederland te halen.

Investeren in sleuteltechnologieën
Uit alle onderzoeken blijkt dat Nederland in vergelijking met andere landen te beperkt, of simpelweg te weinig, investeert in sleuteltechnologieën. “Wij investeren miljoenen, andere landen miljarden.” Amhaouch riep de staatssecretaris op een meerjarige investeringsagenda voor KI te ontwikkelen.

Versterk kracht van de regio
Het CDA gelooft in de kracht van de regio. We hebben in Nederland sterke regionale economische clusters. Waar het nu om gaat, is de totstandkoming van AI-ketens en -specialisatie dáár te bevorderen, door de sterke kanten van elke regio maximaal te benutten. Bijvoorbeeld op het gebied van zorg, agrofood, hightech. In de regio’s als Twente, Eindhoven, Amsterdam, Wageningen of  Delft. Amhaouch: “Kortom: hoe bouwen we regionale AI-ecosystemen, waar o.a. fundamenteel onderzoek, R&D en ‘proof of concept’ dicht bij elkaar kunnen blijven.”