Inbreng debat over de opvang van Oekraïense vluchtelingen
(alleen het gesproken woord telt)
We hebben een debat naar aanleiding van de hartverscheurende situatie in Oekraïne, en hebben gelukkig te maken met hartverwarmende initiatieven in Nederland.
Voorzitter, voor het CDA zijn er 3 punten waar ik bij stil wil staan:
1. de coördinatie en communicatie in de crisis;
2. de crisis in de asielopvang (doorzettingsmacht en een flexibele opvangschil);
3. het voorkomen van mensenhandel.
We hebben een morele plicht om de Oekraïners goed onderdak te bieden. Dit gaat over opvang van mensen uit onze eigen regio. Er is al veel werk verzet door organisaties, particulieren en overheden. Complimenten.
Laat ik beginnen waar ik het vorige debat mee eindigde: de coördinatie en communicatie in deze crisis. Het CDA hamert vanaf het begin op het punt van goede regie en coördinatie. Niet om alles dicht te regelen, dat verwacht niemand, juist improvisatie en aanpassingen zijn nodig.
Dus geen starheid en hokjesdenken, maar coördinatie om particuliere initiatieven te ondersteunen, krachten van publiek en privaat te bundelen, en met gemeenschappen juist om de Oekraïense vluchtelingen heen te staan.
Het CDA was voorstander van een opvangambassadeur. Die wilde de minister niet toezeggen, wel een directoraat generaal. Wat doet dat team?
Klopt het dat ieder departement gemeenten afzonderlijk informeert en de eigen bekostiging organiseert? Kan de staatssecretaris ingaan op hoe hij deze coördinatie ziet en versnippering van rijksbeleid wil tegengaan? Wie heeft de regie bij de koppeling van hulporganisaties en gemeenten? Moeten de hulporganisaties een voor een gemeenten aanschrijven?
Ik kom hier bij mijn tweede punt, Communicatie over de beslissingen is belangrijk om het draagvlak voor de opvang te behouden. Er is simpelweg strijd om de ruimte in een en dezelfde gemeente. Welke regie is er op dit punt?
De ruimte voor opvang van asielzoekers blijft ver achter, zodat alle druk bij de gemeente van dat ene aanmeldcentrum komt te liggen: namelijk Ter Apel.
De gemeente Westerwolde staat er al te lang alleen voor om pieken van asielzoekers op te vangen, omdat de asielketen niet doorloopt.
Nu weer moesten last minute 300 asielzoekers verdeeld worden. Zo ga je niet met mensen om die vluchten voor oorlog en geweld, maar ook niet met een gemeente die een belangrijke taak op zich durft te nemen.
Dus ja, die doorzettingsmacht is nu nodig. De voorzitters van de veiligheidsregio’s vragen daar ook zelf om. Wil het kabinet dit wetsvoorstel versnellen? Wat gebeurt er in de tussentijd? Hoe wordt voorkomen dat vluchtelingen niet de opvang krijgen die mag worden verwacht en Ter Apel aan z’n lot wordt overgelaten?
De korte termijn heeft gruwelijk hard de langetermijnveranderingen nodig. De asielopvang staat op knappen.
We kunnen gewoonweg de conflicten in de wereld niet precies voorspellen, de vluchtelingenstromen ook niet, dus daarom willen we als CDA een flexibele opvangschil (met reservecapaciteit) voor het ondervangen van pieken en creatief omgaan met leegstaande locaties bij dalen, goede spreiding door het land + extra aanmeldcentra, en meer pilots voor sobere opvang voor niet kansrijke asielzoekers, zodat er z.s.m weer plekken vrijkomen voor anderen. In de Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen zouden in 2020 stappen worden gezet: wat is hier nu op gebeurd?
Het kabinet kiest niet voor het vorderen van lang leegstaande panden. Waarom niet? En hoeveel vierkante meters zouden we hier kunnen winnen? De VNG pleit hier wel voor.
Mensenhandel. Het is cruciaal dat signalen van mensenhandel en uitbuiting snel worden gezien en gemeld. Onbegeleide vluchtelingenkinderen zijn hiervoor extra kwetsbaar. Gaat het de doelstelling van de staatssecretaris worden om alle onbegeleide kinderen door te verwijzen naar de Raad voor de Kinderbescherming, zoals UNICEF ook voorstelt?