Waterschap zoekt naar nieuwe vormen van inspraak - publicatie van CDA-fractie waterschap de Dommel
Bij de waterschapsverkiezingen in 2015 stonden de waterschappen in de schijnwerpers. Veel aandacht was er voor de verkiezingen. Om de kiezer van dienst te zijn was er een kieskompas. Vanaf de lancering werden 1.5 miljoen gebruikers genoteerd. In de landelijke media werd er ruim 130 keer aandacht aan het waterschap besteed. Ook op social media was er veel aandacht, onder andere op Twitter: in ruim anderhalve maand werd met @waterschappen en #WSV2015 actief getwittert met 1.6 miljoen aan extra respons. Na de waterschapsverkiezingen nam het volume in media snel af.
Op zichzelf was al die aandacht voor het waterschap goed; er was een aanleiding om te communiceren over de verkiezingen en nut en noodzaak van (taken van) het waterschap. Wat uit de evaluatie van de waterschapsverkiezingen echter blijkt, is een gebrek aan 'democratische legitimatie'. Politieke keuzes zijn voorafgaande aan de verkiezingen niet sterk zichtbaar geweest. Integendeel. Vaak werden alleen besluiten gepubliceerd, zonder achterliggende overwegingen en discussies. Daarmee worden keuzemogelijkheden onzichtbaar. Veel mensen vroegen zich af, of er überhaupt wat te kiezen was.
Het zou jammer zijn als de aandacht voor het waterschap wegebt. De watervraagstukken bij waterschap De Dommel zijn groot. Voor een deel ligt het beleid vast. Voor een ander deel moeten stevige knopen worden doorgehakt. Het CDA vindt het belangrijk dat belanghebbenden vanaf het begin worden betrokken bij mogelijke oplossingen. Er moeten keuzes worden gemaakt niet alleen inhoudelijk, maar ook financieel. Die keuzes hebben consequenties. En daar is draagvlak voor nodig. Ook kennis van belanghebbenden in verschillende gebieden is hard nodig om tot duurzamer oplossingen te komen.
Hoe kan het waterschap de aandacht vasthouden en belanghebbenden betrekken? Het waterschap zal mensen moeten weten te boeien en te raken. De ervaring leert dat het dan gaat om onderwerpen in de directe omgeving van betrokkenen. Dan zijn mensen die geïnteresseerd zijn en willen meedenken en meepraten. Dat betekent dat het waterschap moet weten wat er speelt in de samenleving en daarop inspeelt. Dat betekent dat de onderwerpen waarover gepraat wordt en die in de belangstelling staan gemonitord zullen moeten worden. Vervolgens kan het gesprek worden aangegaan.
Waterschap De Dommel zoekt nieuwe vormen van inspraak om de afstand tussen waterschap en belanghebbenden te verkleinen. Een werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing, waar ondergetekende deel van uitmaakt, komt met voorstellen over de manier waarop bestuursleden van het waterschap een meer zichtbare rol kunnen spelen. Dit met als doel om een goed beeld te krijgen van belangen en wensen van verschillende belanghebbenden en de effecten van mogelijke oplossingsrichtingen. Daarmee kan het bestuur betere afwegingen maken, richting geven en kaders stellen.
Het gaat bij bestuursleden onder andere om het invullen van de 'ambassadeursrol'; enerzijds dient kort en krachtig door bestuursleden te worden verwoord waar het waterschap voor staat en anderzijds zijn ze het 'luisterend oor', pikken informatie op die van belang is voor discussies en besluitvorming in het bestuur. Een aantal experimenten bij andere waterschappen lopen inmiddels. Dit zijn experimenten die uiteenlopen van denktanks bestaande uit bestuursleden, externen en waterschapsmedewerkers tot aan ditgitale polls aan de hand van duidelijke stellingen.
Kortom: De politieke keuzes moeten de komende vier jaar expliciet zichtbaar worden, zodat mensen weten wat (en voor wie) er te kiezen valt. Voorkomen moet worden dat mensen zich blijven afvragen wat wordt gedaan met hun belastinggeld. De dilemma's moeten zichtbaar zijn en besluiten onderbouwd worden. Daarbij moet oog zijn voor vraagstukken in de directe omgeving. Op welke manier zou de communicatie tussen bestuursleden en met name betrokkenen idealiter vorm en inhoud kunnen krijgen? Een aantal voorbeelden zijn genoemd. Blijft de vraag: Hoe wilt u betrokken zijn?
Met regelmatige publicaties brengt Erik van Lith belangstellenden op de hoogte van zijn werk als bestuurslid van het waterschap. Zijn er vragen, opmerkingen of suggesties, laat het Erik dan weten via emailadres: [email protected].
Erik van Lith - Waterschap de Dommel