Het investeringsfonds van minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) en zijn collega van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) werd door corona uitgesteld. Maar juist nu al zoveel banen onder druk staan, ook door robotisering, moet het fonds worden gelanceerd, schrijft CDA-Statenlid Derk Boswijk in een ingezonden opiniestuk.

Vanaf de verdieping keek ik samen met de directeur van het bedrijf naar de distributiehal waar op de vloer, zoals in een gymzaal, verschillende lijnen in alle kleuren waren te zien. Over deze lijnen liepen tientallen mensen van A naar B om producten gereed te maken voor verzending vanuit de Amsterdamse haven naar de rest van Europa. De reden van de uitnodiging was vaag en tijdens de rondleiding wilde de directeur er nog weinig over kwijt.

Door robotisering verliezen veel mensen hun baan

Pas toen de deur van zijn kantoor was gesloten en ander personeel het niet kon horen, kreeg ik uitgelegd dat binnenkort een enorme robot het werk van die tientallen mensen, die ik eerder in de hal aan het werk had gezien, zou overnemen. Of ik de benodigde vergunningen zou willen aanvragen. Uiteraard wilde ik deel uitmaken van dit avontuur, maar toen stond ik nog nauwelijks stil bij de grote impact die dit zou hebben op de mensen die hierdoor hun baan zouden verliezen.

Dit was niet mijn eerste ervaring met robotisering die ik als millennial in mijn nog relatief korte werkzame leven heb opgedaan. Toen ik in 2005 nog Quarter Pounders bakte bij McDonald’s, bestond het personeel voor de helft uit keukenmedewerkers en voor de andere helft uit kassiers. Als ik nu een McDonald’s bezoek, geef ik mijn bestelling bijna altijd op bij een computer en is er nog nauwelijks een kassier. In Zuid-Korea worden binnenkort bij de McDrive uw voorkeuren al ingevuld aan de hand van kentekenherkenning.

En nu denkt u, dit is toch allemaal niet nieuw? Werkgelegenheid verandert toch al eeuwen door innovatie? Toch zijn we nu in een andere fase beland. Want waar voorheen spierkracht werd vervangen door machines is het nu de beurt aan banen waar denkkracht centraal staat om vervangen te worden. Banen waarvoor jaren is gestudeerd, zijn nu aan de beurt. Radiologen worden sinds kort geholpen door kunstmatige intelligentie. Het is een kwestie van tijd tot het vak van radioloog net als dat van de negentiende-eeuwse wever tot het verleden behoort.

Forse investeringen in innovatieve maakindustrie zijn nodig

Om werkgelegenheid te behouden, moet er dus fors worden geïnvesteerd in nieuwe vormen van werkgelegenheid en onderwijs. Er is meer aandacht nodig voor de innovatieve maakindustrie. Voor de coronacrisis werd er nog geheimzinnig gespeculeerd over het investeringsfonds van minister Hoekstra en minister Wiebes, die dit ook voor ogen hadden. Begin mei maakte het kabinet echter bekend dat het investeringsfonds nu even op pauze staat vanwege het coronavirus. Dit kan niet de bedoeling zijn!

Juist nu moet dit fonds worden gelanceerd! Vorige maand werd bekend dat de Duitse regering 130 miljard euro uittrekt om de economie te hervormen en te stimuleren. Waar de Europese Unie bij dergelijke pakketten vaak kritisch is, blijft die nu opvallend stil omdat ze in Brussel ook wel begrijpen dat het voor de Europese economie nu erop of eronder is. Ze hebben in Brussel ook wel gezien dat we qua maakindustrie te afhankelijk zijn van China en dat grote werkloosheid zal leiden tot onrust.

Daarbij is de rente op de Nederlandse schuld nu nog laag, maar met de groeiende staatsschuld kan dit op termijn veranderen. Tenslotte staat de innovatie niet stil en blijven er banen verdwijnen als we niks doen, nog los van de banen die nu al verdwijnen door de coronacrisis. Actie dus, juist nu!

Gepubliceerd in Elsevier, 4 augustus 2020.

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.