Bewoners meenemen bij de Regionale Energiestrategie
Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord, de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). In Nederland gaan we met elkaar de CO2-uitstoot sterk verminderen, in 2030 met bijna de helft ten opzichte van 1990. De provincie Drenthe is een zogenaamde RES-regio die de Regionale Energie Strategie tot 2030 vaststelt. De RES-regio Drenthe bestaat uit de twaalf Drentse gemeenten, vier waterschappen en de provincie Drenthe. Maatschappelijke organisaties, netbeheerders en bedrijfsleven sloten zich aan bij de RES-regio Drenthe. Ook de stem van jongeren is daarin gewaarborgd. Tijdens de vergadering van de Statencommissie Omgevingsbeleid van 16 september stond het concept RES Drenthe op de agenda.
Draagvlak belangrijk
Klaas Neutel is in de commissie woordvoerder van de CDA-Statenfractie. Dit is zijn bijdrage in het debat: “Voorzitter, We krijgen een RES voorgeschoteld in een boekwerk van 239 pagina’s. Voor een statenlid is dat al een hele kluif om enigszins een overzicht te krijgen van waar het om gaat, laat staan dat een brede groep inwoners er zin in heeft om op deze manier betrokken te willen zijn bij de energie transitie. Het gevaar dreigt, dat het draagvlak, waarvan gezegd wordt dat het belangrijk is, niet verkregen wordt met zo’n stuk. Ook de uitvoerbaarheid staat onder druk. Hoe gaan we de hier geformuleerde opgave gestalte geven? Kan dat zonder dat er op punten overlap ontstaat en zonder dat men elkaar onbewust tegenwerkt omdat niemand meer het overzicht kan hebben over het geheel met zo’n omvangrijke opgave. Dus: Hoe gaan we het in stukken knippen, zodat het overzichtelijk blijft? De vraag rijst of we wel de goede dingen doen.”
De goede dingen doen
“Voorzitter, de energietransitie is een voortvloeisel uit het klimaatakkoord. Maar is dat akkoord wel bij de tijd? Is de belangrijkste doelstelling van het klimaatakkoord wel de energietransitie? Als we gaan doen als beschreven, doen we dan de goede dingen? Er valt weinig te lezen over de droogte. Hebben we straks een mooie energietransitie bewerkstelligd maar zitten we ondertussen met verdroogde landbouwgronden, waar te weinig opbrengst af te halen valt? Zitten we straks met duizenden verzakte gebouwen omdat er iets aan de hand is met ons grondwater? Hebben we een mooie energietransitie bewerkstelligd, maar is de CO2-uitstoot verdubbeld doordat de veengronden verdroogd zijn en hun CO2 hebben laten vervliegen?
Participatie en lokaal eigenaarschap
“Dit zijn een paar bespiegelingen van de CDA-fractie deels bezijden de discussie over de RES. Want die discussie over de RES moet wel gevoerd worden. Ook daar staan belangrijke belangen op het spel. Nummer 1 bij de energietransitie is nog steeds besparen. Gebouwen isoleren, zodat er minder energie nodig is voor verwarming. Energie slurpende bedrijven op de een of andere manier dwingen op energie te besparen. Bij nieuwe projecten altijd de vraag stellen wat is de energieprestatie?
Zoals gezegd het is een omvangrijk stuk. Naast alle technische mogelijkheden en onmogelijkheden is meermalen uitgesproken dat maatschappelijke betrokkenheid gewaarborgd moet zijn.
Participatie, iedereen doet mee. Lokaal eigenaarschap is een belangrijk punt. Maar wat als er lokaal niet genoeg kapitaalkrachtige burgers of instanties zijn om die 50% te gaan vullen? Zien we dan af van die belangrijke doelstellingen en geven we ons dan alsnog over aan de energiereuzen die participatie en draagvlak alleen maar lastig vinden?”
Inzichtelijk en betaalbaar
“Voor de CDA-fractie is paragraaf 4.9, waar het gaat over aandachtspunten en randvoorwaarden heel belangrijk. Maar dat roept meteen ook vragen op. Want zoals het er staat kan het nu nog niet. De provincie heeft geen wettelijke machtsmiddelen om de zaken die wij in Drenthe belangrijk vinden af te dwingen. Daar zal landelijke wetgeving voor moeten komen. Dat duurt meestal behoorlijk lang. De CDA-fractie vindt dat tot die tijd de aanvragen geblokkeerd moeten kunnen worden die onze doelstellingen uit paragraaf 4.9 in de weg staan. Goed dat er aandacht voor is om het verlies van warmte te minimaliseren. Warmte die bij productieprocessen vrijkomt moet niet verdwijnen in de atmosfeer. Efficiënt gebruik van bestaande voorzieningen moet ingezet worden bij de energietransitie. De CDA-fractie denkt dan bijvoorbeeld aan het bestaande gasnetwerk in ons land. Dat moeten we niet afbreken, maar gebruiken voor onze doelstelling om zo veel mogelijk over te gaan naar hernieuwbare energiebronnen. En bovenal, het moet inzichtelijk en betaalbaar zijn, voor iedereen. Uit het onderzoek van Lexnova is gebleken dat onze inwoners dat er belangrijk punt vinden.”
Klaas Neutel vatte zijn bijdrage als volgt samen: “Een omvangrijk document, maar de aandachtspunten zijn duidelijk. Het zal nog veel tijd en energie kosten dit allemaal in gang te zetten. Betrokkenheid en participatie van de bevolking zal nog een hele klus worden. Haalbaar, realiseerbaar en betaalbaar zijn zeer belangrijke woorden. Zorg voor een sociale energietransitie. De provincie moet een sterke regie nemen, niet alleen op het gebied van communicatie, maar ook van regelgeving.”