Bijdrage CDA aan het debat over de Kadernota 2019.

Het meerjarenperspectief grondexploitaties 

De tijd dat het Grondbedrijf sponsor was van lopende activiteiten ligt al jaren achter ons. Emmen verdient niet echt geld meer aan bouwkavels. De grootste ellende zit eigenlijk maar in drie complexen: de Delftlanden, gestart in een periode dat we dachten dat Emmen zou groeien naar 120.000 inwoners (Waren we toen maar wat pessimistischer geweest!) en de bedrijventerreinen De Tweeling in Nieuw-Amsterdam en het Businesspark Meerdijk. De laatste kan misschien minder verliesgevend worden door de promotie van FC Emmen naar de eredivisie. 

De eerste bestuursrapportage 2018

De voornaamste tegenvallers zitten in het sociaal domein; 5 miljoen meer kosten dan geraamd, waarvan 4 miljoen voor jeugdhulp. Dat geldt voor de jeugdhulp vrijwel overal in Nederland, dus moeten ons inziens de bijdragen vanuit het rijk ook worden aangepast. We vragen het College naar de kansen en de mogelijkheden.Het korte stukje tekst over oplossingsrichtingen stemt ons nog niet gerust, ondanks de optimistische slotzin: we verwachten dat we het tekort over 2018 kunnen oplossen. Deze slotzin geeft aanleiding tot het citeren van Theo Maassen uit één van zijn shows:“Een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist”, 

en  “Pessimisme is een win-win situatie. Of je hebt gelijk, of het valt mee".

Deze Kadernota is op een aantal punten reeds achterhaald. Zo staat er bijvoorbeeld nog in dat we de OZB jaarlijks met 1% verhogen. Dat vindt het CDA dus niet. De eigenaren van woningen krijgen het nog zwaar genoeg met de energietransitie.

En dat hebben we ook afgesproken in het bestuursakkoord.

We zijn als CDA niet pessimistisch. We maken ons wel zorgen; zorgen over de mensen die zorg nodig hebben.

De Toegang speelt daarin een cruciale rol. We hebben gekozen voor deze constructie om een onafhankelijke toeleiding naar noodzakelijke zorg mogelijk te maken. Een keuze waar we als CDA nog steeds achter staan. De ombudsman sociaal domein, de heer Molenhuis, signaleert een aantal problemen; de communicatie verloopt moeizaam omdat medewerkers niet altijd de beschikking hebben over dossiers die nodig zijn, en…. De gemeente kijkt teveel mee over de schouder van de Toegang, en dat staat een zelfstandige werkwijze in de weg.De ombudsman constateert dat minder uitgesproken burgers daardoor verstoken blijven van goede zorg. Dat kan niet en dat mag niet.

Een tweede zorgpunt is overerfbare armoede. Ondanks alle inspanningen op dat terrein (Emmen staat bekend als een sociale gemeente!) is de situatie in de afgelopen decennia nog niet echt verbeterd. Nog steeds gaat armoede over naar de volgende generatie.  Werkloosheid, vroegtijdig schoolverlaten en gezondheid zijn daarin de centrale thema’s. Gezond leven en bewegen horen daar ook bij. Om de vicieuze cirkels te doorbreken zullen we gericht op die onderwerpen moeten investeren. Want zo bouwen we aan een Emmen dat we door willen geven.

De aandacht wordt op korte termijn in beslag genomen door met armoede samenhangende ontwikkeling: de kosten van bewindvoering stijgen fors. De cijfers over 2017 baren ons zorgen. 

Net als de verwachtingen in de Kadernota ten aanzien van het aantal bijstandsuitkeringen. De prognose is dat het in de komende jaren waarin het economisch heel goed gaat in Nederland geen afname van het aantal bijstandsuitkeringen in Emmen kan worden gerealiseerd! 

In de Kadernota staat dat onderzocht wordt of de bewindvoering als gemeente zelf kunnen gaan uitvoeren, om zo de kosten te beperken. 

Wij zien als CDA meer in preventie en tijdig ingrijpen.  

We zeggen in deze Raad juist "steeds" dat we meer moeten overlaten aan de samenleving. Meer van de samenleving, een andere overheid.  Dat we burgerinitiatieven moeten belonen en ondersteunen. Met die omslag hebben wij het als gemeente Emmen nog steeds moeilijk, zo lijkt het. 

Het blef knooien. 

Die signalen krijgen we niet alleen vanuit erkende overlegpartners, maar ook vanuit mooie initiatieven als stichting Catch, Code Gorilla, Toolbox. We moeten het echt nog leren met elkaar. En dat geldt niet alleen voor de ambtelijke organisatie, maar ook voor de politiek. We houden nog te graag zelf de regie in handen. Loslaten is moeilijk.

De conclusies in het rapport Burgerinitiatieven van de Nationale Ombudsman zijn ons inziens helemaal van toepassing op Emmen. 

Er wordt gewerkt aan woon- en leefbaarheidsvisies. Leefbaarheid gaat over meer dan over woningen, voorzieningen en ruimtelijke structuur. In in één van de eerste visies, die over Nieuw Weerdinge, worden wel de sociale aspecten benoemd, maar in het hoofdstuk “waar gaan we samen aan werken” zien we geen enkele actie op dat punt. Die worden op de laatste pagina in drie regels overgedragen aan de sociale gebiedsagenda voor de Monden. Dat vindt het CDA een gemiste kans op een integrale aanpak. 

Tot slot nog een tweetal opmerkingen over de uitwerking van moties:

We zijn blij dat in deze Kadernota onze motie Regenbooggemeente structureel wordt opgepakt. De cofinanciering van het Rijk wordt aangegrepen. En de aanpak met betrokken partners doet ons goed; juist dit thema doe je met elkaar!

We missen echter een uitwerking van onze motie bij de begroting vorig jaar over betere en meer inzet van BOA’s in het kader van toezicht. Dat is hard nodig. Helaas. Een Emmen waar rotzooi in de bermen ligt, waar op zondagochtend altijd wel een paar kapotte bierflesjes liggen op het fietspad, waar veel snorscooters op het fietspad met hoge snelheid de vouw uit je broek rijden; dat is niet het Emmen dat we door willen geven.

Auke Oldenbeuving ( fractievoorzitter)