19 november 2018

Het christelijke land waar we veel over horen, maar weinig van weten

Ingeklemd tussen Georgië, Azerbeidzjan, Iran en Turkije ligt het kleine christelijke Armenië, met iets meer dan 3 miljoen inwoners. Het land nam in het jaar 301 als eerste ter wereld het christendom als staatsgodsdienst aan. Een land dat ook de laatste tijd in Nederland in de belangstelling staat, maar wat weten we eigenlijk van het land? In dit artikel stippen we een aantal zaken aan die van belang kunnen zijn om Armenië te kunnen duiden.

Het bergachtige land ligt in Azië, om precies te zijn in de Zuidelijke Kaukasus. Echter, cultureel en historisch gezien ziet Armenië zich als een Europees land; zo is het sinds 2001 bijvoorbeeld lid van de Raad van Europa.

Hoofdstad Jerevan vormt een provincie op zich en is dan ook de grootste stad van het land. Jerevan is gesticht in 782 voor Christus en daarmee één van de oudste hoofdsteden ter wereld. Met naaste buurlanden Azerbeidzjan en Turkije heerst sinds 1991 een conflict over de regio Nagorno-Karabach en de grenzen rondom dit gebied zijn dan ook gesloten. Officieel valt de regio onder bewind van Azerbeidzjan maar in de praktijk kent deze regio vele Armeense invloeden. In de jaren ‘90 leidde dit grensconflict tot een grote emigratie van Armeniërs naar Europa. Pas in 2009 werden de spanningen wat verminderd doordat diplomatieke betrekkingen, onder meer met Turkije, werden aangehaald.

Altijd al is de geschiedenis van Armenië er één van grensconflicten en oorlog geweest, waarbij het rond 95 voor Christus zelfs een gebied ter beschikking had wat uitstrekte van de Kaspische tot de Middellandse Zee. Sindsdien is het verschillende malen geannexeerd door Arabische, Turkse en Russische machten. Toen Armenië in 1915 onder het Ottomaanse Rijk viel werd tijdens de Eerste Wereldoorlog een genocide gepleegd door Turkije, wat resulteerde in 1,5 miljoen Armeense doden.

Vanaf 1920 behoorde Armenië tot de Sovjet-Unie en in 1990 werd het onafhankelijk. Sindsdien is het met het democratische gehalte van het land vallen en opstaan. Zo was er bij de presidents- en parlementsverkiezingen in 2003 felle kritiek van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Raad van Europa. In 2008 werd Serzj Sarkisian president waarbij hij direct de macht via een grondwetswijziging verplaatste naar de premier. Na twee ambtstermijnen werd Sarkisian vervolgens zelf premier in april van dit jaar. Dit leidde tot grote straatprotesten in Jerevan en nadat het leger zich bij de demonstranten aansloot, stapte Sarkisian op 23 april jongstleden op. Oppositieleider Nikol Pasjinian werd vervolgens de nieuwe premier. Één maand geleden (op 16 oktober 2018) trad Pasjinian af om ruimte te maken voor parlementsverkiezingen, die waarschijnlijk in december 2018 zullen worden gehouden.

Sinds de onafhankelijkheid van Armenië kampt het land met economische problemen. Subsidies uit Moskou droogden op en de omzetting naar een vrije-markt economie ging niet gemakkelijk. Werknemers in de zware industrie zagen hun banen verdwijnen en raakten onder de armoedegrens en nog steeds kunnen veel arbeiders geen werk meer vinden. Ook boeren hebben het zwaar omdat ze niet snel genoeg mee kunnen in technologische ontwikkelingen. In 2008, op het hoogtepunt van de economische crisis, steeg de armoede naar 40 procent van de bevolking. Sindsdien gaat het, volgens een onderzoek van de Wereldbank uit 2016, weer iets beter maar nog altijd leeft 10 tot 20 procent van de Armeniërs, in zowel steden als op het platteland, van minder dan 1 euro per dag. De vele aardbevingen en de zeer strenge winters helpen niet om de armoede op te lossen.

Er zijn twee politieke ‘observer members’ van de Europese Volkspartij (EVP) en daarmee dus twee CDA zusterpartijen in Armenië. Dit zijn de centrumrechtse Republican Party of Armenia (RPA), dit was de eerste en grootste politieke partij in onafhankelijk Armenië, en de liberale Heritage Party, opgericht in 2002. Het Armeense parlement heeft 131 zetels en bestaat uit een waaier van partijen van links tot rechts.

Armenië heeft van oudsher sterke banden met Rusland en Israël maar zoekt ook steeds nauwer contact met de Verenigde Staten en vooral Europa. Dit blijkt behalve uit het enthousiasme voor deelname aan het Eurovisie Songfestival ook uit de toetreding tot de Euraziatische Economische Unie.

De Eduardo Frei stichting (EFS) van het CDA werkt in Armenië samen met de Konrad Adenauer Stiftung (KAS). De KAS is het opleidingsinstituut van het CDU in Duitsland en heeft kantoren in heel Oost-Europa. Het doel van de KAS is het promoten van democratiserings- en transformatieprocessen, het intensiveren van politiek dialoog en het verstevigen van partijstructuren van de partijen gelieerd aan de EVP. De EFS geeft sinds 2008 twee keer per jaar een training in Armenië. Dit zijn vrouwen trainingen en ‘multi-party’ trainingen, waarin leden van verschillende politieke partijen deelnemen. De trainingen zijn gericht op leiderschap, democratie, coalitie opbouw en de rol van vrouwen in de politiek. De ‘multi-party’ training geeft de EFS samen met trainers van de Max van der Stoel Foundation (PvdA) en de Haya van Somerenstichting (VVD).

Van 16-18 november 2018 gaf de EFS een training voor 20 politiek actieve vrouwen in Jerevan, Armenië. Klik hier om meer te lezen over deze training!

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.