Hypotheekleed vraagt om maatwerk

Hypotheeknormen worden te strikt toegepast. Minister Blok van Wonen moet haast maken met het beloofde onderzoek naar hoe marktpartijen hier mee omgaan en het opzetten van een platform “maatwerk”, aldus CDA Tweede Kamerlid Erik Ronnes.

Meer en meer lijken starters te worden uitgesloten op de woningmarkt. De enorme wachtlijsten op de huurmarkt, torenhoge huurprijzen en een te starre toepassing van hypotheeknormen zorgen ervoor dat zowel huur- als koopwoningen onbereikbaar worden voor starters. Daarnaast is er een grote groep huurders die graag wil doorstromen naar een koopwoning. Maar ook deze huurders krijgen door de starre toepassing van normen geen financiering voor hun woning.
 
Als basis is het uitgangspunt dat je spaart om iets te kunnen kopen. In een ideale situatie leggen mensen zelf geld in als zij een woning kopen en hoeven zij niet het volledige aankoopbedrag te lenen. Hiervoor dienen positieve prikkels gecreëerd te worden om met name jongeren en starters met meer eigen middelen in te laten stappen in de woningmarkt. Bouwsparen is hiervoor een effectief middel maar zal fiscaal gestimuleerd moeten worden. Op termijn zal dat een positief effect hebben op de eigen inleg.
 
Maar voor de huidige starters duurt dit te lang. De huidige methodiek sluit onvoldoende aan bij de actuele situatie. Zo wordt de betekenis voor het financieringsrisico overschat en wordt er onvoldoende rekening gehouden met de individuele situatie van de verschillende huishoudens en hun inkomensdynamiek. Daarnaast worden elementen zoals energie-neutrale woningen (nul-op-de-meter) te weinig in financieringsmodellen meegenomen.
 
Niet alleen starters maar ook mensen in de WAO of ouderen die willen verhuizen naar een woning waarbij een kleinere hypotheek nodig is, lopen nu vast op de inkomenseisen. Daardoor ontstaat er een vreemde situatie. Op basis van de wettelijke uitzondering mogen ze de hogere hypotheek wel oversluiten zonder te verhuizen, maar bij verhuizing naar een goedkopere woning mogen ze geen lagere hypotheek afsluiten. Deze mensen hebben geen andere keus dan niet te verhuizen of de bestaande hoge hypotheek met hoge rente maar mee te nemen naar de nieuwe woning. De zorgplicht was in mijn ogen bedoeld om consumenten te beschermen, niet het onmogelijk te maken om een schuldpositie en hun woonlasten te verbeteren.
 
Maatwerk is hard nodig om hypotheekleed te voorkomen. Daarom heb ik eerder in de Tweede Kamer een motie ingediend om de regering op te roepen de problemen te erkennen en te zorgen voor maatwerk. De strikte toepassing van normen die door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zijn opgesteld voor de hypotheekverstrekking leiden tot onredelijke situaties. En vormen daardoor een belemmering voor hypotheekverstrekking aan een grote groep potentiële huizenkopers. Dankzij dit voorstel komt daar nu verandering in. Minister Blok van Wonen heeft toegezegd maatwerk toe te gaan passen.
 
Dat betekent nog wel dat de minister snel zal moeten komen met het beloofde onderzoek naar hoe marktpartijen hier mee omgaan en het opzetten van een platform “maatwerk”. Starters en doorstromers willen verder en hebben al lang genoeg gewacht. Daarom moeten de hypotheekverstrekkers, de AFM en de minister zorgen voor verbeteringen om het “hypotheekleed” te stoppen.
 
Erik Ronnes
CDA Tweede Kamerlid
Woordvoerder Wonen