24 juni 2021

Algemene beschouwingen bij de Voorjaarsnota 2021

Vanavond, donderdag 24 juni, heeft Jan Dirk van der Borg namens het CDA Apeldoorn de algemene beschouwingen namens de fractie uitgesproken. Hieronder is de hele tekst te vinden. 

De titel van de Voorjaarsnota is ‘Investeren in de toekomst’. Een moedige titel, na een jaar waarin we van persconferentie naar persconferentie over de coronamaatrdegelen hopten. Investeren in de Apeldoornse toekomst samenleving, dat is precies wat nodig is. Met andere woorden: niet bij de pakken gaan neerzitten, nee, juist in deze kwetsbare tijden ervoor zorgen dat toekomst van Apeldoorn er zonnig uit ziet. 

Corona en de effecten op de samenleving 

Bijna anderhalf jaar gaan we als samenleving gebukt onder het corona-virus en de maatregelen die daaruit volgen. We lijken de way-up te hebben gevonden. Het virus heeft ons veel verdriet gebracht. In ons Apeldoorn is ook de dood niet voorbijgegaan. We leven mee met eenieder die, op welke manier dan ook, is geraakt door het virus of de maatregelen hier omtrent zoals onze inwoners, ondernemers en verenigingen.  

De christendemocratie kijkt naar de mens als een sociaal wezen. We hebben elkaar nodig. De betekenis van de mens wordt groter in relatie tot de ander. En juist hierop hebben we het afgelopen jaar op in moeten leveren. We zagen en zien de enorme veerkracht in de samenleving, maar we zien ook de effecten die in de samenleving zichtbaar zijn geworden. De rapporten van het Sociaal Cultureel Planbureau schetsen een stevig beeld: effecten voor mensen met lage inkomens, voor mantelzorgers, isolatie van ouderen, stapeling van problemen voor jongeren. 

Wij verwachten van het college meer in deze. Niet alleen een crisisaanpak (waarvoor alle lof), maar een langetermijn-aanpak. Concreet: bij de begroting zien wij niet alleen graag een analyse en verwijzing naar externe rapporten, maar ook gerichte maatregelen. 

Financiële beschouwing

Bij de vraag of je ambities wilt realiseren hoort ook een financiële afweging: kunnen we het betalen? En wat is gezien de budgetruimte te juiste prioritering? De organisatie, het college en de gemeenteraad heeft een mooie prestatie neergezet door de financiële positie van de gemeente in de afgelopen 10 jaar te versterken en op niveau te brengen. Maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat de financiële situatie naar de toekomst nog steeds onzeker is. Dit komt met name door het gebrek aan financiële ondersteuning vanuit het Rijk. Hoewel er mondjesmaat meer geld beschikbaar is, heeft dit nog altijd geen structureel karakter. Wij zijn daar kritisch op: een rijksoverheid die geen oog lijkt te hebben voor de afbreuk van de lokale samenleving, als gevolg van de gebrekkige financiële compensatie voor de vele extra taken die de gemeente op haar bord heeft gekregen. 

In die zin zijn wij tevreden met het voornemen van het college om de begroting voor de komende twee jaar rond te maken. Iets wat we in het verleden nooit geaccepteerd zouden hebben - het CDA Apeldoorn is immers de partij van financieel degelijk beleid. We zijn ook tevreden met de beperkte ontwikkeling van de lasten van onze inwoners en bedrijven.

De cyclus van Voorjaarsnota-begroting-jaarrekening staat nu al een aantal jaar onder druk. We behandelen de Voorjaarsnota, maar bij de behandeling van de begroting is de wereld alweer veranderd. Het nut van de bespreking van de Voorjaarsnota valt zo weg. Voor een deel heeft dit te maken met de onzekerheid over de structurele financiën vanuit de Rijksoverheid. Wat betreft het CDA Apeldoorn moeten we het met elkaar hebben over deze cyclus, bijvoorbeeld door in september een soort pre-begroting te bespreken in de raad. De realiteitswaarde neemt dan enorm toe, en we staan als raad dan nog steeds aan het roer. 

Investeren, Apeldoorn 2040 & de BROA, Bestemmingsreserve Ontwikkeling Apeldoorn

Wij als raad hebben een belangrijke stap gezet door het vaststellen van de visie Apeldoorn 2040. We bouwen graag aan Apeldoorn gezinsstad en onze groene parel op de Veluwe. Voor het CDA is Apeldoorn in 2040 een stad met zijn dorpen waar het nog steeds fijn wonen en werken is en waar mensen elkaar ontmoeten en naar elkaar omzien. Groei is geen doel op zich. De kwaliteit van onze stad staat voorop. We bewaken ons DNA: een royale en groene stad. Waar gaan we dan bouwen? Uitgangspunt is voor ons dat de ingrepen in de ruimte de sociale structuur moet ondersteunen. Groen en elkaar kunnen ontmoeten zijn hierbij voor het CDA Apeldoorn leidend.

Het CDA Apeldoorn wil volop inzetten op het afmaken van de stad. Zo willen wij rentmeester zijn en onze gemeente doorgeven aan de volgende generatie. Met enthousiasme zien we de start van een tweetal belangrijke binnenstedelijke locaties Veldhuis en Kayersmolen-noord. Parallel zullen we moeten kijken naar mogelijke uitbreidingen. Dit jaar maken we een keuze waar. Onze prioriteit blijft onze binnenstedelijke opgave.

Deze Voorjaarsnota staat in het teken van een belangrijke principiële keuze: het vrijmaken van gelden middels de BROA om naast subsidies en bijdragen van derden als gemeente zelf te kunnen investeren in de ambitie zoals net weergegeven. Daarmee geven we ook financiële ondersteuning aan onze ambities. Het CDA Apeldoorn ondersteunt dat van harte. 

Sociaal domein

Al eerder verwees ik naar de beperkte financiële ondersteuning vanuit de rijksoverheid. Dit geldt zeker ook voor de jeugdzorg. We weten (nog) niet of extra budgetten voor de jeugdzorg structureel worden. We hebben pogingen ondernomen om zowel de financiële kant te beheersen. Dat moet, omdat we de perverse prikkels van deze zorgmarkt allemaal zien. De inzet op kostenbewustzijn bij aanbieders steunen wij, evenals het aangaan van langdurige samenwerking met zorginstellingen op basis van een gedeelde visie en wederzijds vertrouwen. Maar de transitie is niet louter een financiële. Sterker nog, de uitdaging om kinderen niet te problematiseren, maar stimuleren en bemoedigen, is een grote. En het is van groot belang om ook als overheid een groter vertrouwen te hebben in ouders en het netwerk rond een kind. Partners zijn niet alleen zorginstellingen, maar juist ook scholen, kerken, verenigingen, welzijnsorganisaties. 

Conclusie en afsluiting 

De politieke situatie in Apeldoorn is er niet gemakkelijker geworden na de gebeurtenissen bij D66 in de afgelopen weken. Dat heeft ons pijn gedaan, en het geeft ons wederom het belang aan van verbinding en gezamenlijkheid. We hopen en verwachten dat we het komende jaar als gemeenteraad gezamenlijk kunnen optrekken. Want we dienen toch allemaal het Apeldoornse belang? 

Rest ons nog om het college en de ambtelijke organisatie heel veel succes en zegen te wensen bij de uitvoering van hun taken. Wij zijn trots op jullie, op jullie veerkracht en betrokkenheid.

CDA Apeldoorn

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.