Inbreng commissiedebat Staat van de Volkshuisvesting
(alleen het gesproken woord telt)
Voorzitter,
Het doet mij als christendemocraat goed dat we het weer hebben over volkshuisvesting. De opgave om te zorgen voor voldoende woningen, in welke vorm dan ook, is een zaak van algemeen belang. Het visiestuk getiteld 'Betaalbaar wonen voor iedereen' dat ik met het Wetenschappelijk Instituut van het CDA heb gemaakt, stelt dat de woningcrisis meer dan een economisch of bestuurlijk vraagstuk is, maar bovenal een sociale kwestie. Het tekort aan voldoende woonruimte belemmert jongeren en starters in hun ontwikkeling in het leven. Maar ook veel senioren zitten vast in hun eigen huis. Als ze willen verhuizen, moeten ze veelal voor een kleinere woning meer huur betalen. De torenhoge prijzen vergroten de ongelijkheid tussen hoge en lage inkomens.
Voorzitter,
Dan kom ik op de huurontwikkeling. Het CDA maakt zich hier grote zorgen over. Inflatiecijfers die de 10 procent benaderen en stijgende energieprijzen gaan huurders massaal in de problemen brengen. Betaalbaar wonen voor iedereen komt in het gedrang. En laat ik het maar duidelijk zeggen: de koppeling aan de inflatie is met de huidige inflatiecijfers onhoudbaar. Denkt de minister al na over het toekomstig huurbeleid? En betrekt de minister daar ook bij dat verhuurders gedwongen moeten worden om woningen met slechte energielabels te verduurzamen? Het CDA zit op de lijn dat als verhuurders dat niet doen, ze gedwongen zouden moeten worden tot huurbevriezing of huurverlaging.
Voorzitter,
Van huur ga ik naar koop. We willen betaalbaar wonen voor iedereen. Maar het aanbod van goedkope nieuwbouwhuizen is opgedroogd. En wat is goedkoop? Aanbod van woningen onder de twee ton is verdwenen. Het kabinet is van mening dat alles onder de 355.000 euro als betaalbaar aangemerkt wordt. Een politieagent, verpleegster of leraar kan dit echt niet zomaar betalen. Vraag aan de minister: hoe gaan we ervoor zorgen dat er weer echt goedkope koopwoningen gebouwd gaan worden? Zeker nu de bouwkosten blijven stijgen!
Voorzitter,
Dit is een bruggetje naar grondstoffen. In Gelderland en Limburg vindt het gros van de zand-, grind- en kleiwinningen en productie van bakstenen, dakpannen en tegels plaats. Als CDA hebben we schriftelijke vragen gesteld over de gestagneerde vergunningverlening en beschikbaarheid van grondstoffen. Ik vind het de taak van het Rijk om de zand- en grindwinning en eventuele tekorten te monitoren. Is de minister bereid om bouwgrondstoffenwinning toe te voegen aan de onderwerpen en thema’s waar aanvullende regie, centrale monitoring en bijbehorend instrumentarium, zoals zicht op landelijke behoefte, op nodig is?
Voorzitter,
Ik blijf wel in Gelderland, maar het is een geheel ander onderwerp. De klimaatverandering dwingt ons ertoe na te denken hoe we de verstedelijking in de toekomst anders over Nederland gaan verdelen. We hebben in Nederland 15 grootschalige woningbouwgebieden aangewezen. Veelal in het westen overigens. En als ik naar het kaartje kijk, valt het me op dat de Regio Foodvalley (+40.000 woningen) en Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (+60.000 woningen) er niet toebehoort.
Voorzitter,
Buiten de Randstad zijn er niet zoveel locaties waar in totaal 100.000 woningen (een tiende van de nationale opgave) mogelijk worden gemaakt. Ik heb hierover de volgende vragen aan de minister:
- Gaat de minister nog meer grootschalige woningbouwgebieden, zoals Foodvalley, aanwijzen in de toekomst?
- Gaat de minister ervoor zorgen dat het Rijk mee investeert in dit landschap, de bereikbaarheid en economie?
Voorzitter,
Nog twee punten die ik wil inbrengen vandaag. Wat het CDA betreft gaan we versnellen op het ombouwen van leegstaande kantoorpanden. We hebben in het coalitieakkoord afgesproken om jaarlijks 15.000 eenheden extra te bereiken via transformatie van kantoren tot woningen. Ik zie de laatste weken veel positieve berichten voorbij komen van gemeenten die razendsnel kantoren hebben getransformeerd tot woonruimten. Wat kan de minister doen om dit verder te stimuleren en aan te jagen? En heeft hij overzicht hoeveel lege kantoorpanden er worden getransformeerd en waar dit plaatsvindt? Graag een reactie.
Voorzitter,
In het perspectief van het CDA spelen woningcorporaties, opnieuw, een sleutelrol in het bouwen van middeldure huurwoningen. Het huidige tekort aan woningbouw is grotendeels te wijten aan de gebrekkige rol die woningcorporaties de afgelopen jaren konden spelen. De Autoriteit Woningcorporaties schrijft dat de sociale huurmarkt vastloopt. Steeds minder woningzoekenden kunnen terecht in een corporatiewoning. De doorstroming stokt. Op dit moment bouwen woningcorporaties daar waar winst wordt gemaakt. In plaats daarvan moeten zij weer hun plaats én de ruimte krijgen als maatschappelijke onderneming: wat het CDA betreft gaan zij weer bouwen waar vraag naar is, in samenwerking met gemeenten en marktpartijen. Deelt de minister deze opvatting?
Woningcorporaties moeten meer mogelijkheden krijgen om te bouwen voor de middenklasse. Dat betekent wel dat de huur- en inkomensgrenzen voor woningcorporaties moeten worden gemoderniseerd. De huidige keuze voor grenzen op landelijk niveau past niet bij regionale verschillen in de woningmarkt. Deelt de minister deze opvatting? En zo ja, hoe gaat de minister hiermee aan de slag? Graag een reactie.