Onderstaand opiniestuk werd vandaag gepubliceerd in Trouw:
Europa was in de zomer van 2018 in shock bij het zien van de beelden uit Italië van het instorten van de Morandibrug in Genua. 43 mensen kwamen om het leven. We denken al snel dat zoiets in Nederland niet kan gebeuren. Toch geven hoogleraren aan dat ook Nederland recentelijk nog is ontsnapt aan een ramp die vergelijkbaar is met de instorting van de Morandibrug. De Merwedebrug bij de A27 moest acuut worden gesloten toen gebreken aan het licht kwamen. De brug bleek nog een veilige restlevensduur van slechts 6 dagen te hebben. Onderhoud en beheer van infrastructuur wordt in politiek Den Haag nog weleens gezien als een saai onderwerp. En daardoor ligt onderschatting van risico’s op de loer. Als we niets doen, komen we straks (letterlijk) tot stilstand.
De zorgelijke signalen stapelen zich de afgelopen jaren steeds sneller op. In 2018 hebben EenVandaag en NH Nieuws ruim 200 inspectierapporten van Rijkswaterstaat bestudeerd. Zij kwamen tot de conclusie dat de helft van de bruggen en viaducten in matig tot slechte staat van onderhoud verkeert. Op sommige locaties is zelfs sprake van instortingsgevaar. Volgens deskundigen zijn deze resultaten exemplarisch voor de rest van Nederland. Zij spraken dan ook terecht van een nationaal probleem. Tel daar het tekort op het beheer en onderhoud van Rijksinfrastructuur van circa 1 tot 1,4 miljard euro per jaar bij op en je hebt een goed recept voor een zeer giftige cocktail.
Veel bruggen, tunnels, wegen en sluizen zijn in de wederopbouwjaren '50 en '60 van de vorige eeuw tegelijk gebouwd. Daardoor zijn ze nu eveneens tegelijk aan vervanging of renovatie toe. Ondanks dat het er al tientallen jaren aan zit te komen, is hier onvoldoende rekening mee gehouden. Daarnaast zijn de kosten ook nog eens hoger geworden vanwege chroom-6 en door nieuwe eisen rond cybersecurity en duurzaamheid. Dit terwijl tijdig onderhoud en vervangingen van groot belang zijn voor de verkeersveiligheid, leefbaarheid en de economie. Een sluiting van een cruciale verbinding als de Merwedebrug kost de transportsector alleen al vele miljoenen euro’s per dag.
Beheer en onderhoud moeten op alle politieke niveaus hoger op het prioriteitenlijstje. Kiezers maak je op korte termijn misschien eerder blij met een nieuwe weg, tunnel of sluis, dan het goed onderhouden van bestaande infrastructuur, maar het kan niet zo zijn dat het een ondergeschoven kindje blijft. Om het belang van onderhoud onder de aandacht te brengen, zou het goed zijn wanneer inwoners specifieker inzicht krijgen in de aard en de omvang van de problematiek. Maak helder welke brug straks tijdelijk dicht moet als er te laat wordt ingegrepen. Laat actief zien hoeveel mensen dagelijks over een bepaalde weg rijden of wat de risico’s van instorting zijn. Nederland staat op een kantelpunt. Blijven we aanmodderen of pakken we onderhoud en renovatie van infrastructuur de komende jaren voortvarend aan?
Jaco Geurts is Tweede Kamerlid voor het CDA en woordvoerder infrastructuur.