Op dinsdag 17 oktober zat het vrachtschip Wendy-Dua door een menselijke fout klem onder de brug over het Van Starkenborghkanaal bij Noordhorn. RTV Noord publiceerde daarop een overzicht van aanvaringen in provincie Groningen de afgelopen drie jaar. Sommige bruggen zijn zelfs meerdere keren aangevaren.

De woordvoerder van Rijkswaterstaat erkent dat er vaker dit soort aanvaringen gebeuren en geeft aan dat er meerdere oorzaken zijn: van menselijk falen tot technische mankementen. Als provincie zijn wij verantwoordelijk voor de bediening van de bruggen. Daarom heeft Statenlid Truus van Kleef van het CDA vandaag de volgende vragen gesteld: 

  1. Heeft er over de afgelopen periode een evaluatie plaatsgevonden over de aanvaringen van de afgelopen jaren;
  2. Zo ja, is er uit deze evaluaties gekomen dat er sprake was van menselijk-, mechanisch- of systeemfalen?
  3. Zo nee, bent u voornemens om op korte termijn een evaluatie uit te voeren en op welke manier kunnen toekomstige aanvaringen kunnen worden voorkomen?
  4. Wat zijn de risico's voor overige weggebruikers?

1. Heeft er over de afgelopen periode een evaluatie plaatsgevonden over de aanvaringen van de afgelopen jaren?

Zoals wellicht bij u bekend, is het beheer en eigendom van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl, waar het Van Starkenborghkanaal en het Eemskanaal deel van uit maken, per 2014 overgegaan van provincies naar het Rijk. De bruggen over het kanaal zijn ook overgedragen. Rijk en provincies (Frysiän en Groningen) werken samen aan een programma voor verbetering van de vaarweg. In dit kader is afgesproken dat de provincies in opdracht van Rijkswaterstaat de nieuwe bruggen bouwen. Bediening van de bruggen in onze provincie gebeurt tot 2024 nog door de ons en zal daarna door het Rijk worden overgenomen.

Vanuit haar rol als beheerder kijkt Rijkswaterstaat na elk incident wat er is gebeurd en hoe zij als beheerder maatregelen kan nemen om de veiligheid ter plaatse te verbeteren. Na aanvaringen van de oude brug Dorkwerd (2011, 2012), de Borgbrug (2015), de Oostersluisbrug (2016) en ook de nieuwe brug Dorkwerd (2016) is in de zomer van 2016 vanuit de vaarwegbeheerder Rijkswaterstaat, in samenwerking met de provincie onderzoek gedaan naar mogelijke oorzaken en beheersmaatregelen.

In het voorjaar van 2017 hebben wij, met behulp van landelijke cijfers een overzicht gemaakt om te bezien of er sprake is van een bepaalde (landelijke) trend en hoe de ontwikkelingen zijn in Noord-Nederland en onze provincie met betrekking tot aanvaringen. Onze voorlopige conclusie was dat er (landelijk/regionaal/provinciaal) sprake lijkt te zijn van een redelijk stabiel beeld, maar dat er ten aanzien van de gevolgschade (stremming/ omrijden) een forse toename is.

In juli 2017 heeft op ons verzoek een bestuurlijk overleg met Rijkswaterstaat plaats gevonden waarbij wij onze zorg omtrent de recente aanvaringen pregnant onder de aandacht hebben gebracht en expliciet gevraagd hebben om bij aanvaringen de omrijdschade voor het landverkeer tot een minimum te beperken.

Rijkswaterstaat heeft voor het verbeteren van de veiligheid op de hoofdvaarweg op 26 oktober jl. een themadag georganiseerd met experts die vanuit verschillende perspectieven een rol spelen (o.a. schippers. opleiders, wet- en regelgeving, beheer, ontwerp, bediening, ongevallenanalyse, verzekering/schadepreventie). Wij hebben daar uiteraard ook onze bevindingen gepresenteerd.

Voor de brug Dorkwerd is door Rijkswaterstaat al opdracht verleend voor maatregelen die de signalering/ zichtbaarheid van de brug moeten verbeteren.

2. Zo ja, is er uit deze evaluaties gekomen dat er sprake was van menselijk-, mechanisch- of systeemfalen?

De analyse van aanvaringen geeft vaak een complex beeld waarbij meerdere factoren een rol spelen. Menselijk falen speelt in verreweg de meeste gevallen in verschillende hoedanigheden een rol. Menselijk falen kan niet los gezien worden van andere zaken, zoals bijvoorbeeld de complexiteit van de vaarweg, scholing, ontwerpen, bediening en informatievoorziening.

3. Zo nee, bent u voornemens om op korte termijn een evaluatie uit te voeren en op welke manier kunnen toekomstige aanvaringen k

Zie het antwoord op vraag 2

4. Wat zijn de risico's voor overige weggebruikers?

Wanneer er aanvaringen plaatsvinden zijn de directe risico's voor de overige weggebruikers in het algemeen zeer beperkt: de slagbomen zijn immers gesloten. Uiteraard krijgt het wegverkeer wel te maken met de indirecte risico's: vertraging en soms langdurige schade door omrijden omdat de brug niet functioneert (b.v. Borgbrug) of beperkt bruikbaar is. Zoals ook aangegeven bij het antwoord op vraag 1 hebben wij bij Rijkswaterstaat gevraagd om hinder voor het landverkeer tot een minimum te beperken en onderzoeks- en reparatietermijnen zo kort mogelijk te houden.

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.