Opiniestuk: Vernieuw de democratie en begin bij jezelf
In de Groninger Oosterparkwijk is een experiment gestart om onze lokale democratie te vernieuwen: de coöperatieve wijkraad. Het experiment heeft als doel om mensen te laten beslissen over zaken die hen direct aangaan. Er wordt een wijkraad gevormd die bestaat uit 17 personen. Zes raadsleden en elf door loting aangewezen bewoners. Daarnaast wordt er een wijkpanel geloot van 400 bewoners waar de wijkraad adviezen kan ophalen en besluiten kan laten toetsen.
Het vernieuwen van de democratie is een thema dat regelmatig terugkeert. Niet zelden aangezwengeld door D66. Het is goed om te kijken op welke manier je de democratie sterker en weerbaarder kan maken. Een blik op de opkomstcijfers, zeker bij gemeenteraadsverkiezingen, is daar aanleiding genoeg voor. Maar het is opvallend dat deze verandering voornamelijk gezocht wordt in het veranderen van structuren, zoals het loten, of door middel van experimenten zoals de eerder genoemde coöperatieve wijkraad. En dat is ook in Groningen het geval. De verandering wordt buiten het stadhuis gezocht terwijl de bal voor onze eigen voeten ligt.
Neem als voorbeeld het afgelopen begrotingsdebat. Een gemeentebegroting van bijna 1 miljard is vastgesteld zonder ook maar één enkele financiële verschuiving. Zeker, er worden moties aangenomen, maar vanuit coalitiezijde veelal obligaat. Op een enkele uitzondering na worden dingen die al lang gebeuren of onderzoeken die aangekondigd zijn in de begroting verwoord in een motie en zo lijkt het alsof er toch nog enige invloed is uitgeoefend. Na zo’n avond vergaderen ligt cynisme op de loer. Maar het hoeft niet op deze manier. Het kan anders.
Wat zou het mooi zijn als de gemeentebegroting ruimte zou bieden voor zowel oppositie als coalitie. Een begroting die in eerste instantie het coalitieakkoord uitvoert, maar ook ruimte laat voor wisselende meerderheden in de gemeenteraad. En ruimte in de gemeenteraad, betekent ook ruimte voor de Stadjers. Een kleine 48.000 Stadjers brachten hun stem uit op partijen die nu de coalitie vormen. De oppositie kreeg zo’n 38.000 stemmen. Maar ook al stemmen deze mensen op verschillende partijen, ze staan niet tegenover elkaar. Het zijn buren, vrienden, familieleden of collega’s. En ook die verschillen wel eens van mening, maar samen maken ze er het beste van. En zij verdienen het dat hun stem, via de democratische structuur die we hebben, gehoord wordt. Een stem op een partij die niet in de coalitie terecht is gekomen, verdient het niet om 4 jaar genegeerd te worden. Dat is de plicht van ons allen. En dat kan ook in de gemeenteraad, juist daar kan de invloed maximaal zijn.
Welke ingrediënten zijn daarvoor nodig? Om te beginnen tijdige financiële informatie zodat iedereen een goed beeld heeft hoe de gemeente er voor staat. Zo kunnen er keuzes gemaakt worden met het hele beeld voor ogen. Daarnaast is er een coalitieakkoord nodig dat ruimte laat voor raad en stad, een akkoord dat richting geeft, maar ook nadrukkelijk verbinding zoekt en niet alleen in woord, maar ook in daad. Er is een sfeer van onderlinge samenwerking nodig die te typeren is als ‘hard op de inhoud, zacht op de relatie’. Bijna al deze ingrediënten zijn aanwezig in Groningen. Een grote kans om de democratie te versterken en te vernieuwen. Alleen de laatste stap moet nog worden gezet. En die heeft alles te maken met politieke wil. En daarvoor heeft de gemeenteraad zelf de sleutel in handen. ‘Be the change you want to see in the world ’. Of in goed Nederlands: een betere democratie begint bij onszelf.
Dit opiniestuk van onze fractievoorzitter René Bolle verscheen op 20 november 2017 in het Dagblad van het Noorden.