Inspraak Herindelingsadvies GHTB

Inspraak herindelingsadvies GHTB 18 januari 2017 Statencommissie Bestuur

Geachte Voorzitter,

Geachte Statenleden,

Afgelopen juni 2016 ben ik als wethouder geïnstalleerd in de gemeente Haren, mijn opdracht vanuit de raad, mijn partij het CDA en de provincie was; breng de gemeentelijke financiën op orde. Op een exploitatie van 52 miljoen en een schuldenbalans van 74 miljoen en een krap weerstandsvermogen was de opdracht een uitdaging, kan ik u vertellen.

Nu 7 maanden later is de begroting 2017 sluitend en het uitgangspunt is Beterr Haren; het verbeterprogramma in het kader van een duurzaam en zelfstandig Glimmen, Noordlaren, Onnen en Haren.

Wij gaan in de periode van 2017-2020 begrotingsoverschotten creëren oplopend van 1,2 miljoen in 2017 tot 2,3 miljoen euro in 2018 en de jaren erna. Zo vergroten wij onze Algemene Reserve met 8 miljoen euro om meer vet op de botten te krijgen.

Ons plan van aanpak bestaat uit drie delen; lastenverhoging (blz.13, 14,15,16 begroting 2017) met o.a. verhoging van de ozb, rioolheffing, afvalstoffenheffing en kostendekkend maken van de leges. In totaal gaat een meerpersoonshuishouden gemiddeld 4,3% omhoog dat is een stijging van 36, -- euro van 833,-- naar 869,-- euro per jaar. Wij blijven dan nog met onze woonlasten in de pas met omliggende gemeenten.

Daarnaast voeren wij enkele bezuinigingen door; o.a. 1% korting op alle relevante budgetten, schrappen van een aantal subsidies en investeringen etc. De bibliotheek en de culturele voorzieningen blijven in stand, ook het zwembad. Daarnaast liggen de sportvelden en scholen er keurig bij. Ook onze voorziening voor doven, slechtzienden en de dagbesteding voor kwetsbaren blijven een goede plek behouden in onze gemeente. Veel aantrekkelijke voorzieningen worden in stand gehouden maar sommigen krijgen verminderde subsidie. Echter voor mensen met een smalle beurs blijven muziek, sport etc. toegankelijk door het in stand houden van bijzondere bijstand, stimuleringsfonds etc. hierop bezuinigen wij niet.

Onze financiële situatie is veroorzaakt door in het verleden genomen politieke besluiten, onze gemeente heeft de controlerende taak toen niet goed vervuld, de provincie trouwens ook niet. Immers het interbestuurlijk toezicht en toezicht conform de gemeentewet was altijd positief.

Volgens het COELO-onderzoek van professor Allers kan met voldoende politieke wil de financiële situatie worden verbeterd. En die politieke wil is er. Ook maatschappelijk is die wil er; bij een burgerraadpleging in 2014 met een opkomst van 74,5% heeft driekwart van de inwoners aangegeven tegen een herindeling met Groningen en Ten Boer te zijn.  

Tot slot gaan alle structurele en incidentele meevallers naar de AR. Onze inkomsten voor het sociale domein en de forse uitbreiding van nieuwe inwoners door de nieuwe woonwijk Haren Noord brengen meer geld in het laatje. Van de 830 wooncontingenten zijn al driekwart in aanbouw en grotendeels verkocht. Een forse areaaluitbreiding die een structureel netto-voordeel oplevert per 2016 en op termijn via het gemeentefonds. Daarnaast vertoont de najaarsrapportage/september circulaire jaarlijks een structureel voordeel van 0,5 miljoen.

Maar hoe beoordeelt de provincie onze begroting? En hoe beoordeelt U de overige 22 gemeentelijke begrotingen? Is het juist dat de provincie Drenthe inmiddels alle 12 gemeentelijke begrotingen heeft beoordeeld?

Klopt het dat de provincie Groningen nog geen enkele begroting heeft beoordeeld?
Hoe rijmt u dat met uw (GS) negatieve oordeel in het herindelingsadvies (blz.17/18) en de reactienota zienswijzen (blz.37/38) terwijl de begroting 2017 en de meerjarenbegroting 2018-2020 nog steeds niet is beoordeeld in het kader van het Arhi-toezicht? Er is sprake van twee soorten preventief toezicht of; 1) conform de gemeentewet of 2) conform de Wet Arhi.

In het herindelingsadvies blz.18 en reactienota staan verschillende ozb verhogingen van de gemeente Haren, dat schept onduidelijkheid.
In Haren is er twee jaar een verhoging van 7,9% ozb woningen en de daaropvolgende jaren een verhoging van 3%.  Voor niet-woningen twee jaar 4,9% en daaropvolgende jaren 3% blz. 14 tweede en derde alinea begroting 2017.

Tot 2016 heeft de gemeente Haren nauwelijks haar OZB verhoogd, slechts met 0,14%. Wat de gemeente Haren nu doet is een inhaalslag die al veel eerder had gemoeten.

Klopt het dat de ozb woningen in Groningen met 2,6% stijgt? Maar de ozb niet-woningen met 8,3% stijgt? En klopt het dat de WOZ-waarde van de woningen in Groningen fors zijn gestegen, soms tot 22%? Heeft GS deze getallen ook cumulatief voor de komende jaren opgeteld?

Er zijn nog veel onbeantwoorde vragen die naar mijn idee beantwoord moeten worden voordat U een dergelijk ingrijpend besluit kunt nemen. Daarnaast is er regelmatig onjuiste informatie over de gemeente Haren verspreid. Tot op heden is er geen enkel raadslid van Groningen of Ten Boer op werkbezoek in onze gemeente geweest voor nader onderzoek. Wanneer mogen wij u rondleiden en voorzien van nog meer inhoudelijke informatie?

Er wordt gesuggereerd dat de gemiddelde woonlasten van Haren boven die van de gemeente Groningen uitstijgen. Echter op bladzijde 86 van de begroting 2017 ziet u iets geheel anders.
Als wij uitgaan van een gemiddelde WOZ-waarde van 260.000 euro en nemen dezelfde WOZ-waarde in Groningen, Hoogezand, Tynaarlo dan ziet u dat de gemeente Tynaarlo het goedkoopste is en Groningen het duurste en Haren gemiddeld.

Tot slot, U gaat een beslissing nemen over de toekomst van onze gemeente. U wilt Gedeputeerde Staten wellicht steunen dat begrijp ik. Loyaliteit is een deugd.

U loopt de kans dat dit herindelingsproces als slordig, gehaast en incompleet wordt ervaren door de Minister, de Raad van State, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer en dat hiermee de gewenste samenvoeging van Groningen en Ten Boer gevaar loopt.

Keurt u een herindelingsadvies met als onderbouwing slechte financiën Haren goed zonder een beoordeling van de begroting 2017?

 In hoeverre is uw standpunt dan serieus te nemen.

Provincie wat bezielt u!!!!!!

Mathilde Stiekema

Wethouder financiën, economie, cultuur en verkeer gemeente Haren

Inmiddels 8 maart 2017 en de beoordeling begroting 2017 is weer verdaagd tot juni en toestemming om slechts een kwart van de begroting te gebruiken tot juni.