Overheden moeten meest geliefde opdrachtgevers worden: rapport is goede aanzet

“Goed dat het rapport over Beter Aanbesteden, waaraan veel partijen hebben meegewerkt, er nu is. Want er is voor de overheden nog veel te verbeteren in aanbestedingsland. En dat terwijl de overheden in totaal voor 73 miljard euro inkopen/aanbesteden: thuiszorg, vervoer, infrastructuur, groenonderhoud etc. Met de evaluatie van de Aanbestedingswet werd geconstateerd dat er diverse zaken zijn verbeterd (*) en dat er niets mis is met de wet maar dat de toepassing nog veel te wensen over laat. Uit eigen gesprekken met ondernemers weet ik dat er in de praktijk nog veel mis is: juridificeren i.p.v. communiceren, te weinig kennis aan de kant van de opdrachtgever, amper stimulering van innovatie en uiteindelijk toch veel gunning op laagste prijs. Ik ben blij dat de staatsecretaris nu met dit rapport aan de gang gaat. Samen met lokale CDA afdelingen blijf ik monitoren dat gemeentes zich gaan houden aan deze aanbevelingen.”

Enkele feiten:

    Onnodig clusteren
Clusteren is verboden tenzij er een heel goede motivatie is. Clusteren maakt opdrachten namelijk onnodig groot waardoor het MKB bijna geen kans maakt. Desondanks wordt in 25% van de openbare aanbestedingen in de bouw & infra geclusterd (zie onderstaande figuren; bron: Aanbestedingsinstituut). In het Regeerakkoord staat: Aanbesteden door de overheid moet toegankelijker worden voor het MKB (blz. 33).
          

 

  • Weinig tot geen rechtsbescherming
    Het aanbestedingsrecht is het enige gebied waar je als klager in 75% van de gevallen verliest bij de rechter. De kortgedingrechter toetst vooral marginaal en nauwelijks inhoudelijk. Bovendien blijkt uit een recent arrest van de Hoge Raad dat hoger beroep in aanbestedingszaken niet kan leiden tot het alsnog verkrijgen van de opdracht maar hoogstens nog tot een schadevergoeding.

    Geen vergoeding calculatiekosten zelfs niet bij fout door aanbestedende dienst
    Ondernemers krijgen geen tot amper een vergoeding terwijl calculatiekosten bijvoorbeeld  in de bouw & infra in totaal kunnen oplopen tot bijna 10%. Sterker: ondernemers die de beste inschrijving hebben, krijgen geen zelfs vergoeding als de aanbesteding door een fout c.q. nader besluit van de opdrachtgever niet door gaat.

  • Amper stimuleren tot innovatief aanbesteden
    De huidige situatie is dat de overheid amper stimuleert tot innovaties op bijvoorbeeld het gebied van duurzaamheid.

    Zo blijkt uit onderstaande figuur (bron: Aanbestedingsinstituut) dat in de bouw & infra overheden slechts in 10% van de gevallen duurzaamheid laten meespelen bij de gunning (de CO2 ladder die al jaren bestaat kan namelijk niet meer als innovatie in duurzaamheid worden gezien).

In het Regeerakkoord staat: De overheid gaat als launching customer innovatie aanjagen door meer gebruik te maken van de Small Business Innovation Research regeling (SBIR), bijvoorbeeld vanuit Defensie en Rijkswaterstaat (blz. 33)

Overheden moeten meest geliefde opdrachtgevers worden
Zoals ik vorige week in het debat over marktwerking & mededinging met staatssecretaris Keijzer al aangaf: het CDA wil dat overheden die alle opdrachten betalen met belastinggeld van ons allen de meest geliefde opdrachtgevers zijn. Nu zijn vele bedrijven blij dat ze niet voor de overheid hoeven te werken. Te gek voor woorden en extra zuur voor die bedrijven die voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van de overheid zoals de thuiszorg en de Grond-Weg- & Waterbouwbedrijven. Van de meer dan 15 miljard euro die in de GWW wordt uitgegeven, gebeurt dat voor meer dan 90% door overheden (Rijksoverheid, provinciale overheden, gemeentes, waterschappen & nutsbedrijven).

(*) Gids Proportionaliteit, Commissie van Aanbestedingsexperts, EMVI-tenzij

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.