Inbreng commissiedebat cultuur
(alleen het gesproken woord telt)
Voorzitter,
Cultuur moet er zijn voor iedereen. En dat is nu niet het geval! Neem Iris die graag naar festivals gaat, maar keer op keer moet uitleggen, soms zelfs moet bewijzen aan de hand van een doktersverklaring, dat haar medicijnen nodig zijn op het festivalterrein. Waar zijn de acteurs en makers met een beperking in theater en film? En waarom zijn websites zo ontoegankelijk, dat Sander geen kaartje kan kopen voor zijn favoriete concert, zoals we vorige maand zagen in Kassa!?
De staatssecretaris constateert ongelijkheid binnen de cultuursector als het gaat om inspanningen voor mensen met een handicap. Ik constateer ook ontoegankelijkheid. En dat kunnen en mogen we niet accepteren.
Deze zomer maak ik een tour langs evenementen om te kijken hoe het gaat en met mensen te praten hoe het beter kan. Nee, hoe het beter moet!
Ik weet dat de staatssecretaris de sector via de zogenaamde code Diversiteit & Inclusie stimuleert om stappen te zetten op het gebied van toegankelijkheid. Daar hoor ik graag meer over. Want is het genoeg? Onlangs heb ik gepleit voor een ‘regeringscommissaris voor toegankelijkheid’ die hiermee aan de slag gaat. Dat zou enorm helpen.
En ik blijf hameren op artikel 30 van het VN-Verdrag Handicap, dat toegankelijkheid thuishoort in de Algemene Plaatselijke Verordening van iedere gemeente. Zodat mensen met een handicap ook deel kunnen nemen aan het culturele leven. Hier heb ik eerder in het debat over gehandicaptenbeleid een motie over ingediend. Kan de staatssecretaris vóórdat we in het najaar spreken over de cultuurbegroting, een brief naar de Kamer sturen wat haar concrete plannen zijn, specifiek voor deze doelgroep? Ik mis in de begroting op pag. 11 van de hoofdlijnenbrief een budget voor toegankelijkheid. Kunnen we dat voortaan apart begroten of oormerken? Want de vraag die de Volkskrant op 9 juni stelde – ‘Festivals straks alleen nog voor de happy few?’ – mag wat het CDA betreft natuurlijk nooit de werkelijkheid worden.
Voorzitter,
Cultuur voor iedereen. Daarbij speelt ook de bibliotheek een belangrijke rol. Een laagdrempelige, veilige plaats die door alle bevolkingsgroepen wordt bezocht en waar iedereen welkom is. Voor het CDA een basisvoorziening. Een plek waar mensen niet alleen komen om te lezen, maar ook om elkaar te ontmoeten, de taal te leren, informatie op te halen, hulp kunnen krijgen als ze niet meer uit de brieven van de overheid komen of uitleg willen over hun DigiD.
De bibliotheek is niet meer alleen een boekenparadijs. Het is veel meer dan dat. Het is een plek geworden waar steeds meer mensen van afhankelijk zijn. Een belangrijke schakel in het tegengaan van laaggeletterdheid. En toch staat de bibliotheek onder druk. Dan lees je dat de bibliotheek Utrecht gauw geld nodig heeft van de gemeente, anders verdwijnen er 4 tot 5 vestigingen. Dit kan niet waar zijn. De bibliotheek moet, vanwege de cruciale functie die ze heeft, behouden blijven in elke gemeente. Sterker nog, we moeten die functie uitbreiden.
We zijn toe aan een Bibliotheek 2.0, vindt het CDA. Noem het een ‘Cultheek’ of een ‘Cultuur-hub’: een plek waar alles samenkomt. Plaatsen waar jong en oud zich creatief ontwikkelen, waar repetitieruimtes zijn, broedplaatsen voor nieuw talent. En dat nog het liefst gekoppeld aan een theater. Hier en daar gebeurt dat al. Kijk naar Leidschendam-Voorburg of het Bibliotheektheater in Rotterdam. Het CDA wil hier graag een visie op, een plan voor. Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris?
En is de bibliotheek, die zo’n belangrijke functie voor onze Nederlanders heeft, op dit moment wel sterk genoeg verankerd in de Bibliotheekwet, de WSOB? Graag een reactie.
Voorzitter,
Cultuur voor iedereen. Dus ongeacht de plek waar je woont. Het CDA hamert daar al jaren op. Regionale spreiding van cultuur is niet alleen goed voor de regio, maar ook voor de cultuur. Daarom pleit het CDA voor de inzet van cultuurmiddelen in het hele land. De staatssecretaris noemt stad en regio uitdrukkelijk bij de impuls jongerencultuur. Het coalitieakkoord zegt: “We willen cultuur toegankelijk maken voor iedereen, onder andere door een goede regionale spreiding door heel Nederland en extra investeringen in cultuurparticipatie.” Op welke manier gaat de staatssecretaris uitwerking geven aan dat goede voornemen? Kijk naar de tournee van De Vaandeldrager. De Vaandeldrager gaat voorop! Kunnen we musea met grote collecties en volle depots ertoe bewegen dependances te openen in de rest van het land en bruikleenverkeer te bevorderen? Dat maakt cultuur niet alleen toegankelijk voor een breder publiek, maar kan ook een impuls geven aan het regionale toerisme. Graag een reactie.
Tot slot, voorzitter. Corona is dramatisch geweest voor de cultuursector. En nog steeds is de sector er niet bovenop. Het publiek blijft voor een groot deel nog weg en producties dreigen niet door te gaan of keren niet meer terug.
Het herstel van de sector staat of valt met vertrouwen en de terugkeer van het publiek. De staatssecretaris zet in op publiekscampagnes. Hoe gaan die eruit zien? En kunnen we niet wat meer ‘out of the box’ denken? In de hoofdlijnenbrief schrijft de staatssecretaris dat zij de culturele programmering bij de publieke omroep wil vergroten. Als ze toch bezig is… mag ik haar dan nog een idee meegeven? Dagelijks rond de klok van 7 kijken we met honderdduizenden met veel plezier naar het NOS Sportjournaal. Waar sportnieuws en wedstrijden worden verslagen. Is het geen tijd voor een NOS Cultuurjournaal? Waarbij nieuwe voorstellingen en registraties te zien zijn? Vindt de staatssecretaris dit geen geweldig idee? Graag een reactie.