Steun voor de Programmabegroting 2023-2026
Gisteravond is er steun gevonden voor de Programmabegroting 2023-2026. Ook onze motie De starter van Oss is niet meer de klos en ons amendement Azoss voor WIA - Wajonggerechtigden die (deels) betaald werk verrichten zijn aangenomen. Hieronder is onze inbreng op de Programmabegroting 2023-2026 te lezen.
Vandaag bespreken we na een goede maar ietwat chaotische commissie de begroting 2023-2026. Op Twitter las ik bij Patrick Huisman van DTV dat er niemand zit te wachten op een bedankje voor de opstellers ( toch bedankt) of dat ik uitweid over het feit we in een chaotische tijd leven met allerlei crisissen, inflatie en oorlog. Gehoorzaam als ik ben en gezien de aantallen moties en amendementen zal ik met beperken tot de highlights die wij als CDA naar voren willen brengen.
Een begroting met een duidelijk positieve ondertoon. Het nieuw college is enthousiast en met lef gestart en bouwt voortvarend op de fundamenten die er al lagen. De grote ambities voor de toekomst zoals het zwembad of de lievekamp, en het behouden van het goede uit het verleden met bijv. het clarissenklooster. Door een stijging van de algemene uitkering en verstandig financieel beleid kunnen we de lasten voor de inwoners uit Oss ruim onder het landelijk gemiddelde houden. Het CDA is altijd voorstander van stabiel financieel beleid. Dat wil zeggen behoudend inschatten van inkomsten en uitgaven. Hiervoor moeten naast de uitgaven ook de risico’s goed in beeld zijn. Want bij grote projecten komen ook grotere risico’s. Lef hebben is goed maar het blijft geld van onze inwoners.
Als je deze begroting leest met het mantra van de 100.000 plus gemeente dan zou je denken dat Rapporten als ‘’Grenzen aan de groei’’ en ‘’niet alles kan’’ nooit geschreven zijn. Toch investeren we juist in die uitdagingen die de groei met zich meebrengt. Deze investeringen zullen ook nodig zijn. Willen we bijvoorbeeld een energieneutraal huis in een klimaatadaptieve groene openbare ruimte dat ook nog voor iedereen betaalbaar moet zijn dan zullen we als gemeenschap mee moeten denken. In onze motie kom ik hier op terug.
Tegelijkertijd lees ik in de begroting dat een tijd van krapte een gelegenheid is om eigenaarschap van of in de samenleving te stimuleren. Bij het bouwen aan gemeenschappen is juist dit belangrijk. Laat initiatieven binnen de samenleving opbloeien en faciliteer als gemeente. Laat inwoners samen werken aan vitale dorpen en een aantrekkelijke stad. Maar zie het niet als bezuiniging.
Daarvoor moet je wel op een plek kunnen wonen. Maar onze starters hebben het extra zwaar. Zij komen bekende en minder bekende struikelblokken tegen. Als CDA Oss hebben we ons altijd sterk gemaakt voor deze groep, waarbij we CPO projecten oa Macharen en Overlangel een warm hart toe dragen. En al doen we als gemeente veel aan het verkrijgen van voldoende betaalbare huizen en klopt dit aandeel op papier, toch is het de komende tijd nog erg lastig om stap naar een eerste eigen huis te maken. Waar de begroting veelvuldig gesproken wordt over vergroenen is het juist ook van belang om niet te vergrijzen. Hoe zorgen we voor aanwas voor onze verenigingen die als bind- en smeermiddel mee bouwen aan gemeenschappen? Daarvoor is aanwas en doorstroming op de woningmarkt nodig. En waar we eerder als gemeente de starterslening hadden, die toen deze leeg was niet meer werd aangevuld, hebben we nu geen passende instrumenten voor juist deze doelgroep. We kennen het voorstel van onze CDA landelijk deze groep te ondersteunen. Maar de eerste geluiden laten zien dat dit bedrag lang niet toereikend zal zijn om meer dan 5000 starters op landelijk nivo te helpen. Hoe kunnen we de aandacht die in de woonagenda concreet maken en echt stappen gaan zetten?
Daarom dienen we, samen met Beter Oss, de motie de starter van oss niet meer de klos in.
In de zorg staan de ontwikkelingen niet stil.
Hoewel we het standpunt van het college begrijpen dat we het kostenbewustzijn binnen het sociaal domein moeten vergroten, willen wij vooral ook de menselijke maat in het oog houden.
Als voorbeeld de mensen die met een WIA/Wajong ondanks belemmeringen toch betaald werk verrichten. Door de combinatie van uitkering en loon is het inkomen doorgaans hoger dan 120% van de bijstandsnorm. Hierdoor komt deze groep niet in aanmerking voor de AZoss. De ziektekostenverzekering van de gemeente kort gezegd. Terwijl deze groep vaak wel met hogere zorgkosten geconfronteerd worden. Een betaalbare aanvullende zorgverzekering is van belang ook om te voorkomen dat mensen zorg gaan mijden. Daarom dienen wij samen met de PVDA het volgende amendement in:
Amendement AZOSS voor Wia/wajonggerrechtingen.
De menselijke maat ziet het CDA ook terug bij de osse opvang van vluchtelingen. Vrijwilligers en de gemeente vangen op dit moment honderden vluchtelingen op, wat op een respectvolle en goede manier gaat. Waar in de begroting consequent gesproken wordt over een opgave vinden wij het ook onze menselijke plicht om mensen op te vangen die uit oorlogsgebied komen CDA Oss staat achter het uitgangspunt dat we doen waarvoor we aan de lat staan. En dat moeten we fatsoenlijk doen, zowel richting de nieuwkomers als richting de inwoners. Draagvlak in de omgeving is daarbij essentieel. Wij missen in de activiteiten dan ook aandacht voor dat aspect, te weten het vergroten of creëren van draagvlak in de omgeving.
In ons coalitieakkoord hebben we afgesproken dat we als Oss meer naar buiten gaan kijken. Aan tafel zitten als er over ons gepraat wordt. Dit is duidelijk terug te zien in deze begroting. Maar liefst 28 keer komen we het woord lobby tegen. Als CDA vinden wij het belangrijk om als gemeente naar buiten te kijken en onze centrumrol te pakken maar met de kanttekening dat we als gemeente ook zelf aan het werk moeten. Lobbyen is ondersteunend maar geen doel op zich.
In de cie hebben we gesproken over het afvalbeleid. De hoeveelheid restafval neemt af en dat is positief. Het aantal afvaldumpingen neemt toe. Zowel in het buitengebied als in de stad. Nu de effecten van de pilot en van het nieuwe beleid langzaam duidelijk worden is het goed om dan ook naar tariefvering te kijken. Ook technologieën die helpen om het tegengaan van dumpingen zijn wat ons betreft het onderzoeken waard vandaar dat wij de motie van de VVD mede indienen.
Hoewel ik had belooft om niet over de verschillende crisissen te beginnen wil het CDA toch iets kwijt over de hoge inflatiecijfers. Deze hoge cijfers slaan een gat in begrotingen bij allerlei bedrijven en instellingen. En sorry mijnheer Huisman. Ook bij DTV. Om kwaliteit te waarborgen en om voldoende personeel te houden vragen zij om een extra bijdrage. Als CDA dienen wij samen met de SP VVD en D66 een amendement in om te zorgen dat DTV de kwaliteit kan blijven bieden volgend jaar. In 2025 wordt waarschijnlijk de financiering via het rijk georganiseerd voor streekomroepen. Wat ons betreft is het goed om in de loop van volgend jaar als raad een discussie te hebben over wat wij verwachten van DTV voor de bijdrage die we leveren. En wat onze toekomstige rol bij de streekomroep is.
Als CDA zien we dat er in deze begroting incidenteel ruimte is om maatwerk te leveren voor inwoners en verenigingen die moeite hebben om nu de eindjes aan elkaar te knopen. Zoals inspreker Van Boekel zojuist heeft verteld. Oss heeft een goed armoedebeleid maar een van de grootste uitdagingen is om deze mensen ook te bereiken. Wethouder zorg ervoor dat de mensen of verenigingen die anders niet bekend zijn bij de gemeente weten dat als ze vastlopen de deur van het gemeentehuis open staat.
Kortom een uitdagende begroting in een uitdagende tijd.