Rekening voor begrotingstekort niet bij de burger neerleggen!

Het CDA vindt dat de rekening voor het begrotingstekort niet bij de inwoners neer gelegd moet worden. In tijden van tegenvallers moeten we eerst naar onze eigen organisatie kijken. De OZB met ruim 45% verhogen is geen begaanbare weg.

Onderstaand de bijdrage van Jacob Spiker bij de bespreking van de bezuinigingsvoorstellen tijdens de raad van dinsdag 10 september:

De titel van mijn bijdrage over de zomernota op 9 juli was: ‘Terug naar de basis’. De titel van uw oplegnotitie is: ‘Terug naar de basis’.  Zo die is binnen!

De gemeente Staphorst moet, net als veel andere gemeenten financieel een pas op de plaats maken. De verwachte lagere uitkering van het rijk heeft grote gevolgen voor onze begroting, we moeten keuzes maken. De belangrijkste keuze is: leggen we de rekening voor een belangrijk deel neer bij de burger of gaan we minder investeren in voorzieningen en extra personeel, zomaar de OZB, afvalstoffenheffing en toeristenbelasting maximaal verhogen is wel erg kort door de bocht. Ik kom daar straks op terug.

U heeft een opstelling gemaakt met voorstellen die wel of niet door gaan. In een aantal van deze voorstellen kunnen we ons vinden, omdat maatregelen nodig zijn. Enkele zijn we minder enthousiast over.

We hebben in juli aangegeven dat we terughoudend moeten zijn met het opstellen van beleidsplannen die standaard zo’n 25 duizend euro kosten. Veel op te stellen beleidsplannen zijn geschrapt, prima. We moeten altijd de vraag stellen of een beleidsplan wezenlijk bijdraagt bij de uitvoering. Zo staat er nog wel een beleidsplan verkoop/gebruik gemeentegrond op de rol. Wellicht bent u die vergeten weg te halen, of kunt u uitleggen waarom dat toch echt nodig is? Wanneer een beleidsnota wel uitgevoerd moet worden, moeten we dat eenvoudig doen. Geen 50 pagina’s opstellen wanneer de kern op een A4-tje kan. Laten we dat maar eens uit proberen. Wellicht kunnen we hier net als met het epos-traject een voorbeeld voor Nederland worden.

Op het gebied van recreatie en toerisme staan een aantal investeringen die wel doorgaan. Daar zijn we het mee eens. Deze zijn voor een deel al in ontwikkeling en door de raad aangenomen. Wel is het goed al die deelonderwerpen nog eens goed tegen het licht te houden om te zien of er geen dubbelingen in zitten, of dat er door meer integraal te werken nog een voordeel te halen is. Dan hoeft de toeristenbelasting ook niet omhoog.

Ontsluiting Bullingerslag, overweg Gorterlaan: de investering staat opgenomen voor 2021. Het gaat om een fors bedrag, maar wel belangrijk dat dit uitgevoerd wordt. Desnoods een iets goedkopere en minder lange termijn oplossing. 2021 vinden we te laat.  Het is onveilig, daar moet zo snel mogelijk iets gedaan worden.

Herinrichting kruising Ebbinge Wubbenlaan-Viaductweg. Daar is veel om te doen geweest, staat nog een ton voor geraamd. Vanwege de bezuinigingen die we door moeten voeren, mag deze wat ons betreft van de agenda af, tenzij er alsnog een acceptabele low budget oplossing komt.

Energieloket 3.0 en inzet energiecoaches. Bij de invoering van energieloket 1.0 hadden we al vraagtekens, toen kwam 2.0 en nu 3.0. Het is goed om inwoners te helpen met energievragen. Maar waarom daarvoor een apart loket en budget. We hebben toch ook een loket voor reisdocumenten en voor bouwen. Daar staat ook geen apart budget voor in de begroting.

Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening: daar staan enkele bijzondere posten. Pilot uitbreiding Rouveen: die uitbreiding is nodig, en als een pilot daarbij helpt, worden we wellicht enthousiast. Maar waarom een pilot, wat is er zo ingewikkeld is aan deze uitbreiding?

Verminderen regels ruimtelijke ordening: zijn we voor, maar daarvoor 100 duizend euro uittrekken voor externe begeleiding? In hoeverre is dat effectief.

Huisvesting arbeidsmigranten, opstellen beleidsnota en uitvoering. Dit is een belangrijk onderwerp, goed dat u daarmee aan de slag gaat, gezien de onrust en uw besluiten die hier al op vooruitlopen, is aanvang in 2020 te laat. Wel zouden we ook voor deze beleidsnota graag zien dat dit beknopt, kernachtig wordt geformuleerd, zonder dat het 25 duizend euro kost om dit op te stellen.

Verlenging invoeringstraject Epos: Dat is wel een erg grote tegenvaller. Over 4 jaar is nog eens 5 ton nodig voor de invoering? Daarnaast zien we ook nog een uitbreiding van de capaciteit op RO voor 160 duizend euro. Wat is er misgegaan?  We zien graag een notitie wat de efficiency voor- of nadelen zijn ten opzichte van de verwachtingen en wat we daar nog in kunnen verbeteren. 

Doorontwikkeling organisatie heeft u teruggebracht van 500 ton naar 150 duizend euro. Een logische maatregel in bezuinigingstijd. Zoals ook het aanpassen van het bedrag voor doorontwikkeling van de buitendienst. Het is sowieso goed nog eens kritisch te kijken naar allerlei doorontwikkelingen. Goed en logisch dat er doorontwikkeld wordt, maar moeten daar altijd grote budgetten voor staan. Voor een deel is door ontwikkelen toch ook onderdeel van het management?  

Een aantal investeringen stelt u voor niet door te laten gaan. Niet dat we er blij mee zijn, maar we kunnen met de meeste, vooralsnog geschrapte posten, wel instemmen. Met enkele zijn we het echter niet eens:

Bereikbaarheid van de gemeente zoals openbaar vervoer en wijk- en of buurtbus. Stond een gering bedrag geraamd van 5000 euro, waarschijnlijk voor een onderzoekje. Dit is echter een erg belangrijk onderwerp voor onze inwoners, zeker voor de jongeren. Dat moet op de agenda blijven.

Herinrichting Bergerslag/Staphorster Kerkweg. Is een grote investering die wel uitgesteld kan worden. Maar er wordt ook gewerkt aan de detailhandelsvisie, waarvan de inrichting van de Markt een onderdeel is. Wat ons betreft staat dat los van de herinrichting Bergerslag. We moeten de gesprekken daarover wel blijven voeren en zoeken naar mogelijkheden de detailhandelsvisie wel of gedeeltelijk uit te voeren.

In juli hebben we aangegeven niet voor een lager onderhoudsniveau van wegen en bermen te zijn. Bezuinigen op onderhoud komt altijd als een boemerang terug. Dat wil niet zeggen dat een aantal wegen gewoon goed zijn en onderhoud uitgesteld kan worden zonder dat het niveau te laag wordt en wellicht zijn er wegen die amper gebruikt worden en uit het wegenbeheersplan kunnen. Daarom is het niet logisch dat herziening van de wegenlegger geschrapt is.

Een beleidsplan wat juist wel door moet gaan is Spelen en Bewegen, dat hebben we eerder ook al genoemd met het vaststellen van de groenbeleidsvisie.

Het opknappen van de museumsteeg gaat u gedeeltelijk niet uitvoeren, maar welk deel vervalt er dan? De aankoop van pand Kruidhof vindt u ook niet meer nodig, wij wel. Het museum heeft plannen gepresenteerd die hier schijnbaar goed zijn ontvangen. Wanneer de invulling door het museum niet voldoende is, zijn in de combinatie van beide gebouwen ook andere toepassingen mogelijk. Zo is er behoefte aan een afscheidshuis dichtbij de begraafplaats. En ja, dat is bij voorkeur een taak voor een uitvaartorganisatie, maar zoals wel vaker genoemd, over deze plek in het centrum moeten we niet afwachten maar durven investeren, de regie houden!

Het laten vervallen van ondersteuning bij ruimtelijke kwaliteit van dorpskernen levert een marginaal bedrag op en werkt demotiverend naar wijk- en dorpsraden.

De ontwikkeling van de Kop van de Muldersweg geeft u blijkbaar op. Maar kan dat maar zo? Er zijn veel gesprekken gevoerd, ondernemers en bewoners hebben gewacht met hun plannen, en nu na jaren stoppen komt niet goed over. En hoe gaan we dan verder met de aanpassing van de Stovonde? Want dat was de aanleiding van deze gebiedsontwikkeling.  

Verbouw gemeentehuis: u zegt: geen ondersteuning meer voor de werkgroep. Maar wat is de stand van zaken, we hebben eerder een bedrag beschikbaar gesteld voor onderzoek. Dat is nog niet afgerond, hoe gaat dit nu verder?

Dan het belangrijkste: de dekking van het tekort. Willen we de rekening voor een belangrijk deel bij de burger neerleggen?

Gisteren stonden we vermeld in een mooi staatje in De Telegraaf als goedkoopste gemeente in Nederland voor het verkrijgen van een bouwvergunning. Dat zal volgend jaar wel anders zijn… Het moet geen doel op zich zijn, om per se de goedkoopste te zijn. Maar de duurste past zeker niet bij Staphorst. Overigens zijn leges eenmalige uitgaven van individuele burgers en bedrijven voor individuele plannen. Dat we die meer kostendekkend maken is niets mis mee, als we ook maar kijken naar hoe tarieven zijn opgebouwd, doen we het voldoende effectief.

Dat is anders als we het hebben over het verhogen van de OZB, afvalstoffenheffing enz. Wanneer we de OZB verhogen met inflatiecorrectie hebben onze inwoners daar begrip voor, maar wat u voorstelt is een verhoging van maar meer dan 45% in 4 jaar.  Dat kunnen we niet verkopen. We komen daarmee fors over het gemiddelde in Overijssel, sterker nog, we naderen daarmee grens van wat maximaal mag. De overheid wil de lasten voor de burger terugbrengen, maar met een dergelijke verhoging van de gemeentelijke belastingen gaan onze inwoners er flink op achteruit. Dat moeten we niet doen.

Dat geldt ook voor de afvalstoffenheffing. Het lage tarief hiervoor wordt voor een deel gedekt vanuit de reserve afvalstoffenheffing. Die raakt op enig moment op. Daarom moeten we nu eerst kijken of een meer effectief inzamelsysteem mogelijk is voordat we de tarieven verhogen. Wellicht is in de winter het inzamelen van gft minder nodig enz. De behoefte beoordelen en wellicht kan dat leiden tot een aanpassing waardoor de tarieven laag gehouden kunnen worden.