Opening over vrijheid en tirannie - Verenigingsraad

Tijdens de ontmoeting van de Verenigingsraad, het Landelijk Bestuur en de Tweede Kamerfractie op 5 april jl. verzorgde Tweede Kamerlid Hilde Palland de opening over vrijheid en tirannie. 

Afgelopen donderdag 31 maart begon de vergaderdag voor ons als Tweede Kamerleden bijzonder; de president van Oekraïne, dhr Zelenskyy, sprak via een videoverbinding de Tweede Kamer toe in vergadering bijeen.  

In zijn indrukwekkende bijdrage was ook een les geschiedenis verwerkt.
Hij haalde de bombardementen op Rotterdam in WOII aan, maar ook sprak hij herhaaldelijk over ‘de tirannie verdrijven’.
De slag bij Brielle in 1572 schoot me niet direct binnen moet ook ik eerlijk bekennen, 
maar ik moest uiteraard aan ons volkslied denken; het Wilhelmus waarin wij -in de woorden van Willem van Oranje- zingen over het verdrijven van de tirannie. 

Er wordt wel eens opgemerkt dat steeds minder mensen ons volkslied uit hun hoofd kennen. Maar als je het kunt meezingen, een of twee van de 15 coupletten, kennen we het dan ook? De betekenis, de context?

De dichter is hoogst waarschijnlijk zijn vriend en medestrijder Marnix van St. Aldegonde. Hij heeft de prins de woorden in de mond gelegd, op een moment dat de toekomst er niet rooskleurig uitzag. Het is kort na het begin van wat later de tachtigjarige oorlog zou worden genoemd.

Er volgden nederlagen en tegenslag. Hoe moet het in zo'n situatie verder? Door omhoog te zien! Dat doet Marnix dan ook. En dat houdt hij Willem van Oranje voor, wanneer hij hem het volk laat toespreken:
„Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God, mijn Heer!"

Niet de moed der wanhoop, maar geloofsmoed. Door deze kracht is het mogelijk niet uit het veld geslagen te blijven, maar opnieuw de strijd te aanvaarden.
Dit om een einde te maken aan de bloedige geloofsvervolging en vrijheid van godsdienst te bewerkstelligen.

In onze collectieve herinnering betekent het einde van de WOII dat we destijds voor de laatste keer de tirannie hebben verdreven. Er waren diversen zo moedig die verzet hebben gepleegd: een radio gehouden, onderduikers verborgen, koeriersdiensten verricht, sabotage gepleegd, bonnenkantoren overvallen, zelfs verraderlijke elementen uitgeschakeld. Zij hebben gedaan waarvan zij vonden dat zij het moesten doen, met een ongewisse uitkomst voor henzelf. We zien dat nu vele Oekraïners doen en overigens ook diverse Wit-Russen. 

Onze vrijheid is een zwaar bevochten vrijheid.
 

Maar we kunnen ons soms ook de vraag stellen; hoe vrij zijn we nu echt?
Zeker, ten opzichte van mensen in oorlogsgebied zoals in de Oekraïne, maar ook andere landen waar overheersing en onderdrukking is, zijn we enorm vrij. 
Ondanks onze zegeningen hier, mogen we ook bij onszelf te rade gaan.
Ook vragen naar vrijheid vereist enige moed. Hoe vrij zijn wij? Hoe vrij ben jij. Hoe vrij ben ik?
 

De New York-times columnist David Brooks schrijft in zijn boek ‘De tweede berg’: politieke vrijheid is geweldig. Maar als persoonlijke, sociale en emotionele vrijheid het hoogste doel worden kan vrijheid je leegzuigen. Dan leidt het tot een oppervlakkig druk leven zonder duidelijke richting. Zonder stevig fundament.
Vrijheid is het belangrijkste middel ter wereld; maar het is niet het hoogste doel.
Je bent vrij om….
En wat vult u, wat vul ik dan op die stippellijntjes in?
We zijn bedoeld om vrij te zijn.
De mens is vrij om het goede te doen, vrij om te falen, vrij om keuzes te maken. Ons CDA-program van uitgangspunten benoemd dat ook.   

Laten we ons doen inspireren, door de moed van degenen die vechten voor hun vrijheid, om de vrijheid die wij hebben ook te benutten. Om keuzes te maken en om het goede te doen… tot welzijn, niet enkel van onszelf, maar ook tot het welzijn van de ander. 

Hilde Palland