Hanke Bruins Slot is in de Tweede Kamer de woordvoerder voor ethische vragen die zich aandienen. Voor CDA-Senioren verklaarde ze allereerst dat ze met haar collega-Kamerleden in een goede en respectvolle sfeer deze vragen kan bespreken, ook al lopen de opvattingen sterk uiteen.
Liberale vrijheid of sociale verbondenheid?
In de actuele discussie over het einde van ons mensenleven overheerst de term voltooid leven, waar het CDA uitgaat van een ‘waardig levenseinde’. Dat is niet alleen een andere term, maar staat ook voor een fundamenteel verschillende levensfilosofie. De sprekers over ‘voltooid leven’ benadrukken de vrije wil van mensen, om wanneer ze hun leven voltooid achten zelf de dood te kunnen kiezen. Ze vragen om uitbreiding van mogelijkheden voor euthanasie ook als er geen medische of psychische aanleiding is.
De vorige regering heeft Paul Schnabel, de oud-directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau gevraagd te onderzoeken of de huidige euthanasiewetgeving (medisch en/of psychisch ondraaglijk lijden) aanpassing behoeft. Zijn conclusie was: Niet doen, de huidige praktijk functioneert naar behoren. Verruiming van de wetgeving kan oncontroleerbare ongewenste effecten hebben.
Het CDA en verwante partijen vestigen consequent de aandacht op zorgzaamheid voor kwetsbare en oudere mensen, zodat niet ongemerkt bij hen het gevoel ontstaat niet (meer) van waarde te zijn en een last voor de samenleving. Veel mensen die in eenzaamheid leven bloeien op als ze in een liefderijke omgeving terechtkomen en het verlangen naar het levenseinde maakt plaats voor hernieuwde levenslust. Ook mensen die ernstige lichamelijk lijden ervaren, hechten vaak nog lang aan het leven als ze met zorg en liefde worden omgeven. Het nuttigheidsdenken over het leven van gehandicapten en ouderen ervaren zij als een oproep om de samenleving te ontlasten van de zorg voor hen.
In de discussie met CDA-Senioren kwamen aan de orde:
- De kwaliteit van de verpleeghuiszorg. Ondanks de extra beschikbare middelen, wordt niet voldoende personeel gevonden. Het imago van verzorgenden heeft geleden onder vorige bezuinigingen, en ook de opleidingscapaciteit.
- Het bestrijden van eenzaamheid kan een impuls krijgen, als mensen, vrijwilligersorganisaties en verenigingen die programma’s aanbieden, worden ondersteund in hun activiteiten. In veel gemeentes, is de laatste jaren juist bezuinigd op wijkaccommodaties en activeringsprogramma’s.
- Er ontstaan schrijnende problemen als mensen na een korte ziekenhuisopname, onvoldoende hersteld naar huis worden gezonden, als daar geen opvangstructuur aanwezig is. Ook als een partner overlijdt kunnen knelpunten ontstaan, als er sprake is van afhankelijkheid. Zelfstandig wonen is dan soms onverantwoord en verpleeghuisopname niet aan de orde. Tussen zelfstandig wonen en verpleeghuis is een gat ontstaan na de afschaffing van verzorgingshuizen, dat lang niet alle senioren zelf kunnen opvullen.