Zorg voor Elkaar II - Samenleven moet lonen
Zorg voor elkaar is de titel van het CDA-verkiezingsprogramma. Dat vinden we met z’n allen heel normaal. Maar is dat eigenlijk normaal in Nederland? Nou nee, soms niet. Ons stelsel van belastingen, toeslagen en regels werken het ‘voor elkaar zorgen’ vaak tegen. In deze reeks columns schets ik een aantal situaties waar ons stelsel soms tegen ons werkt. Er lijkt wel een boete op ‘samen zijn’, te staan. Door een aantal situaties te schetsen wil ik laten zien hoe sociale situaties soms economisch tegen ons werken. Deze zijn gebaseerd op brieven, gesprekken en werkbezoeken. De namen zijn fictief.
Vandaag het verhaal van John en Miranda. Zij zijn getrouwd en hebben twee kinderen, Jaïr (8 jaar) en Mona (5 jaar). Miranda werkte twee dagen in een schoenenwinkel. Echter is de keten waar zij werkt failliet gegaan en zij haar baan verloren. Miranda is daar gaan werken via-via en heeft geen diploma.
John is zzp-er. Werkzaam in de bouw en afhankelijk aangeboden klussen. Meestal van 3, 4 opdrachtgevers en die besteden op dit moment geen klussen uit. John zonder opdrachten, Miranda zonder werkgever. Ze hebben een tijdje geprobeerd te overleven met hun spaargeld, in de hoop dat het tij keerde. Maar ze hebben zich nu toch maar aangemeld bij de gemeente voor een bijstandsuitkering, wat tegenwoordig een ‘participatiewet uitkering’ heet.
De vriendelijke maar licht cynische medewerker aan de balie zei nadat ze alles keurig hadden ingevuld: “Het beste financiële advies wat ik jullie kan geven is dat jullie gaan scheiden.” John en Miranda keken elkaar beduusd aan. Scheiden hoezo?
Eerst maar even het financiële plaatje op een rijtje: John en Miranda krijgen nu samen ruim €1.500,- . Aan huur-, zorgtoeslag en kindgebondenbudget ontvangen per maand een bedrag van € 556. Bij elkaar €2056. De huur van de woning moet daar nog vanaf, deze is inclusief servicekosten €550 per maand. Met z’n vieren moeten ze leven van een bedrag van € 1.518 per maand. Daar moet dan de premie van de zorgverzekeringswet nog vanaf.
Stel dat John en Miranda het advies van onze lieftallige gemeenteambtenaar opvolgen en ze scheiden. Jaïr blijft bij John en Mona gaat met Miranda mee.
Miranda heeft een ondertussen woning gevonden waarvan de kosten, inclusief servicekosten, 440 euro zijn. John ontvangt wel iets minder bijstand, maar hij ontvangt alleen ineens wel bijna 200 euro meer aan huur-, zorgtoeslag en kindgebondenbudget dan ton ze samen waren. Ook Miranda krijgt in haar eentje meer huur-, zorgtoeslag en kindgebondenbudget dan toen ze samen een huishouden waren. Wanneer je dit alles op en aftrekt kunnen ze in het met z’n vieren, wanneer ze apart wonen, leven van een bedrag van €2.544 per maand. Dat is ruim duizend euro meer dan wanneer ze met z’n vieren gezamenlijk woonden. Uiteraard hebben ze twee woningen, twee keer de kosten voor gas- en licht maar dit verschil is wel heel erg groot.
Een boete op samenleven? Een oud CDA-motto is “samenleven doe je niet alleen”. Waarom is er dan geen stimulans om gescheiden koppels, zij het met nieuwe partners, zij het met de oude-partners met elkaar te laten leven en andersom. Wanneer er huwelijksproblemen zijn, kan dit alleen maar een extra argument zijn om uit elkaar te gaan. Is dat de wereld waarin we willen leven? Valt dit onder het motto zorgen voor elkaar.
Het CDA is blij dat er een commissie draagkracht is gekomen. Die commissie moet naar ons inzien echt kijken naar deze regelingen. Het CDA wil dat zorgen voor elkaar gaat lonen, en niet afgestraft wordt.
---
Evert Jan