Begro­ting en Samen­speel­plek­ken

Voorzitter,

We staan hier vandaag om de begroting voor 2025 te bespreken, een jaar waarin we gelukkig nog geen onoverkomelijke bezuinigingen hoeven door te voeren, maar de uitdaging die het zogenaamde “ravijnjaar” 2026 met zich meebrengt, werpt zijn schaduw al vooruit. Vanaf 2026 moeten we als gemeente structureel tussen de 7 en 8 miljoen euro bezuinigen. Dat is een aanzienlijke opgave, en wat ons betreft is dit moment in 2025 dan ook essentieel om nu alvast stappen te zetten om het gat in de begroting zoveel mogelijk te beperken. De CDA-fractie maakt zich grote zorgen over de bezuinigingen die er voor 2026 aan zitten te komen en de impact die dat gaat hebben op de samenleving en onze financiële positie.

De Raad heeft in de Perspectiefnota een heldere opdracht aan het college meegegeven: realiseer 1,5 miljoen euro aan bezuinigingen voor 2025. Tot onze teleurstelling zien we dat het college deze opdracht niet volledig heeft uitgevoerd en slechts 772.000 euro aan besparingen heeft opgenomen. Dat kan simpelweg niet de bedoeling zijn. Een opdracht van de Raad is en blijft een opdracht van de Raad. Wat ons betreft is het niet invullen van de volledige bezuiniging niets minder dan uitstelgedrag. Men wil de pijn vermijden en kiest ervoor om de reserves aan te spreken, in plaats van de zure appel te eten en verantwoordelijkheid te nemen voor een sluitende begroting. Dit is niet conform de opdracht van de Raad.

En wat krijgen wij als Raad hiervoor terug in de begroting? Een paar zinnen over ‘bezuinigingen’, gevolgd door een toezegging voor een overzicht, waar we uiteindelijk weinig wijzer van worden. Wij verzoeken het college daarom dringend om met een aanvullend voorstel te komen waarin de volledige 1,5 miljoen euro aan bezuinigingen inzichtelijk wordt gemaakt. Daarbij kunnen ook de (voorlopige) uitkomsten van de Ronde van Houten betrokken worden. Pas dan kunnen we als Raad écht een keuze maken over de bezuinigingen en bepalen wat wel of niet te veel impact heeft op de samenleving. Het is aan ons als Raad om te beoordelen of het bezuinigingsbedrag van 1,5 miljoen te ver gaat, niet aan het college om daar eenzijdig over te beslissen zonder de Raad te voorzien van volledige informatie en duiding.

Wanneer de Raad haar oordeel over dit voorstel heeft gegeven, kan dit worden verwerkt in de eerstvolgende begrotingswijziging in de loop van 2025. Met dit doel dien ik hierbij een motie in.

Voorzitter, ik heb nog wel een vraag aan de wethouder over een van de voorgestelde bezuinigingen, die op schrappen bijdrage scholen speelvoorzieningen. Wat houdt dat precies in en wat was de reactie van schoolbesturen?

Voorzitter, naast het financieel beleid hebben we als CDA Houten enkele specifieke inhoudelijke punten die wij aan het college willen meegeven. Allereerst wil ik het belang van inclusieve speelplekken benadrukken. Het is van groot belang dat kinderen met en zonder beperking samen kunnen spelen, elkaar kunnen ontmoeten en van elkaar kunnen leren. Dat draagt bij aan een inclusieve samenleving waarin ieder kind mee kan doen. En waarin alle kinderen leren om samen te spelen en samen te leven. We hebben in dit kader een motie ingediend waarin we het college oproepen om uiterlijk in het tweede kwartaal van 2025 een plan op te stellen voor de realisatie van een samenspeelplek in Houten, en om hierbij ook de mogelijkheden van een financiële bijdrage uit het Samenspeelfonds te onderzoeken. We hebben tijdens de RTG gezien dat de wethouder het belang van inclusieve speelplekken onderkent, en we rekenen erop dat zij de motie zal omarmen om dit binnen afzienbare tijd te realiseren. We vinden het waardevol als de kinderraad hierbij betrokken wordt. Zij kunnen hun ideeën inbrengen als gebruiker en het is een kans de kinderraad iets uit te laten werken wat concreet uitgewerkt gaat worden.

Daarnaast willen we aandacht vragen voor het cultuur- en participatiebeleid van de gemeente. Cultuur is meer dan ontspanning; het verrijkt onze samenleving, brengt mensen samen en draagt bij aan sociale cohesie. Het kabinet heeft aangekondigd de belasting op onder andere theatervoorstellingen te verhogen, wat de toegankelijkheid van cultuur onder druk zet. Juist nu is het belangrijk dat de gemeente helder maakt hoe zij cultuur en participatie ondersteunt, zowel inhoudelijk als financieel. We zien helaas weinig concrete voornemens in deze begroting op dit gebied. Hoeveel investeert het college nu daadwerkelijk in cultuur? En kunnen festivals, die door onze inwoners zo gewaardeerd worden, rekenen op langjarige ondersteuning? Het is voor ons als CDA belangrijk dat deze vragen beantwoord worden, zodat we weten welke culturele voorzieningen de gemeente Houten in de komende jaren in stand wil houden en versterken.

Een ander aandachtspunt is de leegstand in winkelcentrum Het Rond. Wij merken dat op bepaalde plekken de leegstand toeneemt, en dat is een ontwikkeling die het centrum geen goed doet. Wat het CDA betreft, moet er een duidelijk plan komen om deze leegstand op te lossen en te transformeren naar woningen, zoals eerder is besproken. Wij vragen het college om werk te maken van dit traject en in gesprek te blijven met betrokken partijen, zodat we ons centrum aantrekkelijk en levendig houden.

Tot slot willen we stilstaan bij de plannen rondom de zogenaamde “boerderijmolens.” Als CDA steunen we duurzame initiatieven, maar we vinden het belangrijk dat de raad goed wordt geïnformeerd over de impact van deze molens op het landschap en de bijdrage die ze doen in de energietransitie. Belangrijke overweging daarbij is dat boerderijmolens veel minder energie opbrengen dan grote windmolens. Je hebt al snel tussen de 150 en 200 boerderijmolens nodig om dezelfde energie op te wekken als één reguliere windmolen. Als er veel van deze kleinere molens komen, gaat dit onherroepelijk het open landschap aantasten en mogelijk ook het draagvlak voor windenergie verminderen. We moeten het hogere doel – een duurzame toekomst voor Houten – niet uit het oog verliezen, en we hopen dat het college zich inzet voor een zorgvuldige afweging tussen landschap, leefbaarheid en duurzame energie opwek.

Voorzitter, we willen afsluiten met een woord van waardering. Het opstellen van een begroting in financieel uitdagende tijden is geen gemakkelijke taak. Wij willen het college, en vooral ook de ambtelijke organisatie, bedanken voor hun inzet en hun werk aan deze begroting. We staan voor grote uitdagingen, zowel in 2025 als daarna, en we wensen het college veel wijsheid en succes met de uitvoering van deze plannen. De CDA-fractie zal kritisch blijven meedenken, maar altijd vanuit een betrokkenheid bij het welzijn van Houten en haar inwoners.