GGZ moet een lerende cultuur ontwikkelen

Recentelijk verschenen de resultaten van een onderzoek door de Gelderse GGZ-instelling GGNet:Het behandelteam heeft een kleine honderd patiënten opnieuw onderzocht. Bij 49 procent van hen bleek de diagnose verkeerd, onvolledig of verouderd. Bij twee derde van alle onderzochte patiënten is de behandeling inmiddels aangepast en de medicatie fors afgebouwd. Vier op de tien patiënten zijn na het aanpassen van de behandeling dusdanig hersteld dat ze zijn ontslagen uit de kliniek.

 Ondanks alle zorgvuldigheid, inzet en betrokkenheid van zorgprofessional, kunnen diagnoses verkeerd zijn dan wel kan er voortschrijdend inzicht zijn. Dat kan want waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. Als er geen fouten worden gemaakt kun je grote vraagtekens zetten bij het leervermogen en de transparantie van een organisatie.

Het voorbeeld van GGNet verdient wat mij betreft navolging. Door te evalueren en te toetsen kom je tot zorg die bewezen effectief is.  Echter, therapieën worden nu amper geëvalueerd, artsen gaan af op hun eigen zichten en nieuwe behandelingen krijgen vaak niet eens een kans vanwege gevestigde belangen of omdat een project met positieve resultaten na de subsidiefase weer stopt. De uitgaven voor de Geestelijke Gezondheidszorg zijn de afgelopen decennia enorm gestegen: van euro 2, 5 miljard in 1998 naar euro 5,5 miljard in 2008 en euro 6,4 miljard in 2018. Dit terwijl het aantal mensen met een ernstige psychiatrische aandoeningen al jaren aardig stabiel is maar hun positie eerder is verslechterd dan verbeterd. Hogere uitgaven hebben niet eens geleid tot betere zorg. 

De afgelopen maanden is er door corona veel ervaring opgedaan door GGZ-instellingen met digitale consulten. Ik hoor enthousiaste reacties van zorgprofessionals. Maar ook cliënten vinden het prettig dat ze flexibeler zijn in het tijdstip en geen reistijd hebben. Echter, nergens heb ik gezien dat er landelijk geëvalueerd wordt in welke situatie en onder welke voorwaarden digitale behandelingen mogelijk zijn. Welke lessen leert ons de aangepaste werkmethoden en bij welke cliënt?Al in eerdere debatten heb ik gepleit voor het inrichten van een lerende cultuur door alle zorgverleners en zorgaanbieders maar staatssecretaris Blokhuis wil dat vrijwillig en daarmee vrijblijvend houden, zo is mijn conclusie over zijn brief van 24 januari jl. 

Die fase van vrijwilligheid zijn we wat mij betreft voorbij. Prof. Sjoerd Repping is bij het Zorginstituut bezig met het project Zinnige Zorg. Elke verzekerde moet erop kunnen rekenen dat hij of zij goede zorg ontvangt. Daartoe moet je agenderen, evalueren & implementeren en weer opnieuw beginnen met agenderen: Het project Zinnige Zorg is nu met name gericht op de somatische medische zorg Maar de geestelijke gezondheidzorg dient er met spoed mee te starten. Cliënten verdienen organisaties die als basiswerkhouding hebben dat ze zich constant willen verbeteren om tot passende, efficiëntere GGZ zorg te komen.