Buma: CDA moet verbindende rol in klimaatdebat op zich nemen
Verschijning CDV-winternummer
'Klimaatbeleid'
Het zit ‘in de genen van het CDA’ om de verbindende rol te spelen in het klimaatdossier, dat ‘een pregnante scheidslijn’ in de samenleving blootlegt. Dat stelt CDA-leider Buma in CDV. Deze scheidslijn die volgens Buma loopt tussen ‘hoogopgeleide kanshebbers en de lager opgeleiden die zich bedreigd voelen’, heeft effect op het politieke beleid. ‘Alleen als de boodschap en het beleid gericht zijn op de héle samenleving, kunnen zij effectief zijn.’
Het thema van het winternummer 2018 van Christen Democratische Verkenningen, dat donderdag 20 december verschijnt, is een christendemocratische visie op Klimaatbeleid. Diverse auteurs stellen dat klimaatverandering de ‘sociale kwestie’ van deze eeuw is geworden, zoals armoede dat eind negentiende eeuw was. Net als destijds moeten christendemocraten zich actief opstellen om deze sociale kwestie aan te pakken. ‘Dat betekent voor de brede christelijke traditie een fundamentele heroriëntatie: niet langer is armoedebestrijding het grote speerpunt, maar het aanpakken van de uitputting van de natuur’, aldus VU-filosoof Govert Buijs.
Volgens Sybrand Buma heeft het klimaatvraagstuk de potentie om scheidslijnen in de samenleving te versterken: ‘In mijn ogen heeft de christendemocratie bij uitstek de opdracht om die verbinding te herstellen’, aldus Buma die een internationaal klimaatbeleid voorstaat. ‘We staan voor deze opgave in een samenleving die een pregnante scheidslijn kent, een soort horizontale verzuiling tussen de hoogopgeleide kanshebbers en de lager opgeleiden die zich bedreigd voelen. Alleen als de boodschap en het beleid gericht zijn op de héle samenleving, kunnen zij effectief zijn. Het zit in de genen van het CDA om die verbindende rol te vervullen.’
Afscheid van zelfbeschikking
Op allerlei niveaus wordt in CDV over de verbindende aanpak van het klimaatprobleem nagedacht. In navolging van Paus Franciscus pleiten diverse auteurs voor aanpassing van de levensstijl, die nu te veel door consumentisme wordt bepaald. ‘Misschien is het toch tijd de “economie van het genoeg” nog eens af te stoffen’, aldus Hans-Willem van der Waal. ‘Er is niets tegen economische groei en het bevredigen van begeerten, maar wel als dit bij voortduring alleen mogelijk is door uitbuiting van de natuur en de medemens.’ Kim Putters, directeur van het SCP, stelt in een interview dat ‘zelfbeschikking en eigen regie’ ten onrechte in de samenleving nog steeds als belangrijk worden gezien. ‘In het licht van de duurzaamheid moeten we van dat dominante idee definitief afscheid nemen. Mensen kunnen niet altijd vrij kiezen in welke woning ze wonen of ze gezond eten of niet, en al helemaal niet of de waterspiegel al dan niet stijgt.’
Concrete verbindende voorstellen
Auteurs doen concrete voorstellen voor een nieuw klimaatbeleid die burgers onderling verbindt en bedrijven internationaal geen achterstand oplevert. De VU-economen Gerard van der Meijden en Arjen Siegmann bepleiten een stapsgewijze in te voeren CO2 -belasting. Deze is geïnspireerd op de huidige btw en heeft, omdat er verrekening aan de grens plaatsvindt, ‘geen consequenties (...) voor de internationale concurrentiepositie van ons bedrijfsleven’. ‘Omdat exporteurs de betaalde BTCO2 terugkrijgen, blijven zij gevrijwaard van kostenstijgingen ten opzichte van buitenlandse producenten. Bedrijven die de binnenlandse markt bedienen, worden eveneens beschermd tegen oneerlijke concurrentie van buitenlandse bedrijven. De BTCO2 moet immers ook over geïmporteerde, in het buitenland geproduceerde goederen worden betaald, waardoor deze minder aantrekkelijk worden voor consumenten.’
VU-filosoof Govert Buijs pleit voor ‘herleving van coöperatieve organisatiestructuren’. ‘Binnen een sociaal-economisch diverse buurt, stadswijk of stad, kan men door middel van een coöperatie de middelen organiseren die ook de mensen met lagere inkomens in staat stellen om op korte termijn zonnecollectoren aan te schaffen, die men vervolgens op basis van opbrengsten achteraf kan financieren.’ Ook stelt Buijs ‘een systeem van onderling verhandelbare mobiliteitsrechten’ voor, geïnspireerd op de emissierechten. Als iemand hiervan geen gebruik maakt door bijvoorbeeld af te zien van een weekendje Barcelona, kan hij zijn rechten verkopen. ‘Dan verdien ik dus aan de reis die een ander maakt en word ik beloond voor het feit dat ik niet ga.’ Volgens Buijs is een dergelijk systeem ‘veel rechtvaardiger en effectiever dan bijvoorbeeld een vliegtaks, juist omdat het onbruik beloont en bijdraagt aan een eerlijkere verdeling van de lasten’. CDA’er Ruben Bakker stelt voor vervuiling als maatschappelijke kosten in de marktprijs van producten door te berekenen. ‘Zo wordt het de vervuiler die betaalt en wordt consumentisme ingedamd.’ Verschillende auteurs stellen dat een middenpartij als CDA electoraal voordeel kan halen door het voortouw te nemen in het klimaatdebat, ‘al was het maar omdat steeds meer mensen de extremiteiten moe worden’, aldus schrijver Reinier Sonneveld.
Verkiezingen
Verder in CDV een debat tussen de CDA’ers Jan Jacob van Dijk en Fons Naterop over het al dan niet omarmen door het CDA van de politieke vernieuwingsbeweging Code Oranje en een interview met de Limburgse gouverneur Theo Bovens over de aanstaande provinciale en Europese verkiezingen. ‘Hoewel de trend in Europa nu nationaal is, is het onvermijdelijk dat de nationale identiteit steeds minder wordt.’ Bovens stelt dat bij veel vraagstukken als energietransitie, vluchtelingenproblematiek en het afstemmen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt ‘landsgrenzen wel eens heel verkeerde grenzen’ kunnen zijn. Om die reden bepleit hij op allerlei terreinen verdergaande grensoverschrijdende samenwerking. ‘Dat betekent niet zozeer een Europa van wisselende snelheden, maar wel dat we binnen Europa verschillende coalitions of the willing kunnen aangaan, afhankelijk van de sector waarvoor nauwere samenwerking nodig is.’
Voor meer informatie kunt u terecht op https://www.tijdschriftcdv.nl/
of bij Marc Janssens, hoofdredacteur van CDV ([email protected]) of bij Jan Prij, redactiesecretaris ([email protected]).
Verschijning CDV-winternummer
'Klimaatbeleid'
Het zit ‘in de genen van het CDA’ om de verbindende rol te spelen in het klimaatdossier, dat ‘een pregnante scheidslijn’ in de samenleving blootlegt. Dat stelt CDA-leider Buma in CDV. Deze scheidslijn die volgens Buma loopt tussen ‘hoogopgeleide kanshebbers en de lager opgeleiden die zich bedreigd voelen’, heeft effect op het politieke beleid. ‘Alleen als de boodschap en het beleid gericht zijn op de héle samenleving, kunnen zij effectief zijn.’
Het thema van het winternummer 2018 van Christen Democratische Verkenningen, dat donderdag 20 december verschijnt, is een christendemocratische visie op Klimaatbeleid. Diverse auteurs stellen dat klimaatverandering de ‘sociale kwestie’ van deze eeuw is geworden, zoals armoede dat eind negentiende eeuw was. Net als destijds moeten christendemocraten zich actief opstellen om deze sociale kwestie aan te pakken. ‘Dat betekent voor de brede christelijke traditie een fundamentele heroriëntatie: niet langer is armoedebestrijding het grote speerpunt, maar het aanpakken van de uitputting van de natuur’, aldus VU-filosoof Govert Buijs.
Volgens Sybrand Buma heeft het klimaatvraagstuk de potentie om scheidslijnen in de samenleving te versterken: ‘In mijn ogen heeft de christendemocratie bij uitstek de opdracht om die verbinding te herstellen’, aldus Buma die een internationaal klimaatbeleid voorstaat. ‘We staan voor deze opgave in een samenleving die een pregnante scheidslijn kent, een soort horizontale verzuiling tussen de hoogopgeleide kanshebbers en de lager opgeleiden die zich bedreigd voelen. Alleen als de boodschap en het beleid gericht zijn op de héle samenleving, kunnen zij effectief zijn. Het zit in de genen van het CDA om die verbindende rol te vervullen.’
Afscheid van zelfbeschikking
Op allerlei niveaus wordt in CDV over de verbindende aanpak van het klimaatprobleem nagedacht. In navolging van Paus Franciscus pleiten diverse auteurs voor aanpassing van de levensstijl, die nu te veel door consumentisme wordt bepaald. ‘Misschien is het toch tijd de “economie van het genoeg” nog eens af te stoffen’, aldus Hans-Willem van der Waal. ‘Er is niets tegen economische groei en het bevredigen van begeerten, maar wel als dit bij voortduring alleen mogelijk is door uitbuiting van de natuur en de medemens.’ Kim Putters, directeur van het SCP, stelt in een interview dat ‘zelfbeschikking en eigen regie’ ten onrechte in de samenleving nog steeds als belangrijk worden gezien. ‘In het licht van de duurzaamheid moeten we van dat dominante idee definitief afscheid nemen. Mensen kunnen niet altijd vrij kiezen in welke woning ze wonen of ze gezond eten of niet, en al helemaal niet of de waterspiegel al dan niet stijgt.’
Concrete verbindende voorstellen
Auteurs doen concrete voorstellen voor een nieuw klimaatbeleid die burgers onderling verbindt en bedrijven internationaal geen achterstand oplevert. De VU-economen Gerard van der Meijden en Arjen Siegmann bepleiten een stapsgewijze in te voeren CO2 -belasting. Deze is geïnspireerd op de huidige btw en heeft, omdat er verrekening aan de grens plaatsvindt, ‘geen consequenties (...) voor de internationale concurrentiepositie van ons bedrijfsleven’. ‘Omdat exporteurs de betaalde BTCO2 terugkrijgen, blijven zij gevrijwaard van kostenstijgingen ten opzichte van buitenlandse producenten. Bedrijven die de binnenlandse markt bedienen, worden eveneens beschermd tegen oneerlijke concurrentie van buitenlandse bedrijven. De BTCO2 moet immers ook over geïmporteerde, in het buitenland geproduceerde goederen worden betaald, waardoor deze minder aantrekkelijk worden voor consumenten.’
VU-filosoof Govert Buijs pleit voor ‘herleving van coöperatieve organisatiestructuren’. ‘Binnen een sociaal-economisch diverse buurt, stadswijk of stad, kan men door middel van een coöperatie de middelen organiseren die ook de mensen met lagere inkomens in staat stellen om op korte termijn zonnecollectoren aan te schaffen, die men vervolgens op basis van opbrengsten achteraf kan financieren.’ Ook stelt Buijs ‘een systeem van onderling verhandelbare mobiliteitsrechten’ voor, geïnspireerd op de emissierechten. Als iemand hiervan geen gebruik maakt door bijvoorbeeld af te zien van een weekendje Barcelona, kan hij zijn rechten verkopen. ‘Dan verdien ik dus aan de reis die een ander maakt en word ik beloond voor het feit dat ik niet ga.’ Volgens Buijs is een dergelijk systeem ‘veel rechtvaardiger en effectiever dan bijvoorbeeld een vliegtaks, juist omdat het onbruik beloont en bijdraagt aan een eerlijkere verdeling van de lasten’. CDA’er Ruben Bakker stelt voor vervuiling als maatschappelijke kosten in de marktprijs van producten door te berekenen. ‘Zo wordt het de vervuiler die betaalt en wordt consumentisme ingedamd.’ Verschillende auteurs stellen dat een middenpartij als CDA electoraal voordeel kan halen door het voortouw te nemen in het klimaatdebat, ‘al was het maar omdat steeds meer mensen de extremiteiten moe worden’, aldus schrijver Reinier Sonneveld.
Verkiezingen
Verder in CDV een debat tussen de CDA’ers Jan Jacob van Dijk en Fons Naterop over het al dan niet omarmen door het CDA van de politieke vernieuwingsbeweging Code Oranje en een interview met de Limburgse gouverneur Theo Bovens over de aanstaande provinciale en Europese verkiezingen. ‘Hoewel de trend in Europa nu nationaal is, is het onvermijdelijk dat de nationale identiteit steeds minder wordt.’ Bovens stelt dat bij veel vraagstukken als energietransitie, vluchtelingenproblematiek en het afstemmen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt ‘landsgrenzen wel eens heel verkeerde grenzen’ kunnen zijn. Om die reden bepleit hij op allerlei terreinen verdergaande grensoverschrijdende samenwerking. ‘Dat betekent niet zozeer een Europa van wisselende snelheden, maar wel dat we binnen Europa verschillende coalitions of the willing kunnen aangaan, afhankelijk van de sector waarvoor nauwere samenwerking nodig is.’
Voor meer informatie kunt u terecht op https://www.tijdschriftcdv.nl/
of bij Marc Janssens, hoofdredacteur van CDV ([email protected]) of bij Jan Prij, redactiesecretaris ([email protected]).