“MIJN KIND IS GEEN ONDERDEEL VAN EEN FABRIEK, MAAR VAN EEN GEMEENSCHAP”

Met haar bedrijfskundige achtergrond gecombineerd met een moederblik, maakt ze zich zorgen om een bepaald type financieringsmodel binnen de kinderopvangbranche, namelijk die van private equityfondsen.

Heb je jezelf onder collega-Kamerleden met dit onderwerp meteen onsterfelijk weten te maken?
"Het CDA is tegen private equity", was mijn openingszin tijdens een van mijn eerste Kamerdebatten. Ik werd gelijk geknuffeld door de SP, de VVD was daarentegen wat chagrijnig (lacht). Maar het is wel een doorn in het oog bij veel partijen. Het gaat mij vooral om de financieringsstroom bij private equityfondsen. Ik vind het verbazingwekkend dat zoveel belastinggeld, of geld van de ouders, wegstroomt. Het overheidspotje voor de kinderopvang is bedoeld voor alle ouders in Nederland. Zodat ze opvang naar wens kunnen regelen. Maar private equityfondsen die investeren in kinderopvang, gebruiken het dus voor eigen rendement. Dat vind ik heel gek.’

 

“Geef een bepaalde waarde mee als je je kind opvoedt, hoe ga je met elkaar om, hoe is de opvang in de buurt?”

Maar er moet meer zijn dan alleen je irritatie over financieringsmodellen in de kinderopvangbranche. Wat motiveert je zo?
‘Ik ben zelf moeder van twee. Eentje van zeven en eentje van negen jaar oud. En ik maak gebruik van de kinderopvang. Het mooiste wat je hebt, laat je dus achter bij het beste van het beste. Maar het idee van een goede kinderopvang, verschilt nogal tussen de partijen. Aan de linkerzijde heerst een compleet verheffingsideaal. Het kind moet al een minimensje zijn, nog voordat het op de peuterspeelzaal zit. Helemaal rechts van het spectrum ziet de VVD kinderopvang als een ‘als vrouw kun je naast zorgen ook gaan werken’-emancipatie-instrument. Volgens mij is dat het allemaal niet. Nee, kinderopvang is onderdeel van de gemeenschap. Dáár gaat het om. Het CDA zegt: geef een bepaalde waarde mee als je je kind opvoedt, hoe ga je met elkaar om, hoe is de opvang in de buurt, is het veilig en vertrouwd? Ik heb zelf meegemaakt dat mijn kinderopvang failliet ging. Daarmee verdween ook het vertrouwde gezicht waaraan mijn kinderen gewend waren geraakt.’

Kinderopvang die onderdeel is van een gemeenschap mag per se niet gefinancierd worden door private equity?
‘Deze bedrijven leveren heus kwalitatief goede kinderopvang. Ook het personeel is ongetwijfeld lief voor de kinderen. En geld verdienen in de kinderopvangbranche mag hè, want het zijn per slot van rekening bedrijven. Maar het gaat me nogmaals vooral om de financieringsstroom. Vanuit bedrijfskundige blik weet ik dat het de aandeelhouders een worst zal wezen hoe het met de kinderen gaat, als ze maar rendement halen. Het welzijn van de kinderen staat enorm ver van ze af. Dáár maak ik me zorgen om. Het staat haaks op onze CDA-visie. De gemeenschapsgedachte ontbreekt.’

Wat is je strijdplan? Het klinkt alsof je private equity per direct uit de kinderopvangbranche zou willen halen
‘Dat is heel moeilijk en daarom ook frustrerend. Want de kinderopvangbranche is niet overheidsgestuurd. We moeten het ook vooral overlaten aan de kinderopvangondernemers. Maar we kunnen het wél moeilijker maken. Ik ben nu bijvoorbeeld aan het kijken naar de kenmerken van een private equity-bedrijf en probeer deze te vergelijken met andere soorten kinderopvang. Kijken aan welke knoppen ik kan draaien. Directe financiering bijvoorbeeld. Zodat de overheid direct betaalt aan de kinderopvang. Of kijken of de kinderopvangtoeslag niet anders geregeld kan worden. Ja, ouders krijgen hun geld terug. Maar zodra er ook maar íets gebeurt in de inkomensstroom van teruggave dan gaat het heel snel mis, zie de kindertoeslagenaffaire.’

“Het welzijn van de kinderen staat enorm ver van ze af. Dáár maak ik me zorgen om. Het staat haaks op onze CDA-visie. De gemeenschapsgedachte ontbreekt”

Zat kleine Wytske vroeger eigenlijk ook op de kinderopvang?
‘Ik had een thuisblijfmoeder die altijd klaarstond met thee en een koekje. Als zij er niet was dan kon ik terecht bij de buurvrouw. Of het buurmeisje paste op mij. Die gezelligheid en kleinschaligheid van het dorp waarin ik opgroeide is de reden dat ik in een Vinexwijk woon. De buren zijn de achtervang, het spreekwoordelijke oogje in het zeil. Het voelt heel vertrouwd en veilig. En wat mijn vroegere buurmeisje betreft: het oppassen vond ze blijkbaar zo geweldig dat ze nu een gastouderbureau heeft opgericht, hoe leuk is dat! Dus de veiligheid van en de aandacht voor het kind staan voorop, vind ik. Mijn kind is geen onderdeel van een fabriek. Dáár zit mijn pijn. Het klopt niet. Mijn kind is onderdeel van de gemeenschap, de gemeenschapszin waar het CDA voor staat.’

Private equity versus kinderopvang in Nederland

• Private equityfondsen steken bedrijven in schulden zodat ze meer rendement kunnen halen. Wytkse: "Gevaarlijk, want als de kinderopvang omvalt dan heb je als ouders geen zekerheid meer."
• Er zijn veel vormen van hoe kinderopvang wordt georganiseerd: corporaties, verenigingen, stichtingen, gastouderbureaus en private equity-bedrijven. Die laatste hebben 10% van alle kinderopvang in NL in handen.
• Kindertoeslag: Het Rijk financiert inkomensafhankelijk: "wat goed is want zo blijft het open en toegankelijk voor elke ouder", aldus Wytske.