Column in "Het Kompas", 2017-03

Stemrecht of stemplicht?

Nee, het gaat op 15 maart niet over de gemeentelijke verkiezingen. We kunnen dan wel stemmen voor de Tweede Kamer verkiezingen. Ik wil iets zeggen over het stemmen.

De strijd om de kiezer is weer in alle hevigheid begonnen. Partijleiders nemen deel aan een tv-debat of blijven bewust weg. Het lijkt erop dat er steeds meer zwevende kiezers zijn. Alles wordt uit de kast gehaald om de zwevende kiezers over de streep te trekken om hun stem uit te gaan brengen.

Onderzoek laat zien dat campagnes die oproepen om te gaan stemmen niet veel effect hebben. Het haalt niet geïnteresseerde stemmers niet over de streep. Zeker niet als de campagnes pas worden ingezet in de laatste maanden voor de verkiezingen.

Wat heeft dan wel effect?

Helpt het mensen te wijzen op die unieke kans om invloed uit te oefenen op de inrichting van onze en dus ook hún samenleving, ons dorp? Dat in andere landen mensen hun leven in de waagschaal stellen voor het recht om mee te beslissen? Werkt het als we uitleggen dat we onze democratie moeten koesteren al was het maar omdat een parlementaire democratie de minst slechte is van alle bestuursvormen? En dat daar nu eenmaal een verkiezing bij hoort? Een stemrecht dat je niet mag verkwanselen?

Ik vind van wel! Maar voor iedereen die niet vatbaar is voor deze argumentatie zou het wel eens beter kunnen helpen om gewoon weer de stemplicht in te voeren als onderdeel van onze burgerplicht. En als we dan toch bezig zijn dan voeren we meteen in dat wie niet stemt, zijn recht verliest om te klagen. Zijn recht verliest te protesteren en zijn recht verliest om bezwaar of beroep in te stellen tegen besluiten van het bestuur. Dat zal effect hebben!

Wim de Ruiter, raadslid CDA