06 februari 2019

Over Mooi Mekkerland, een werkbezoek, een duivels dilemma, een rechtvaardige weg en een buurtbarbecue in september?

Soms word je als raadslid geconfronteerd met wel heel erg lastige dilemma's; geen dilemma's die betrekking hebben op de toekomst en waarop je dus nog kunt sturen, maar op zaken die in het verleden zijn ontstaan. Zaterdag 2 februari was een grote groep raadsleden op bezoek bij geitenbedrijf Mooi Mekkerland in het buurtschap Koolwijk bij Stolwijk. Ik schreef er de onderstaande terugblik over:

We kregen een uitgebreide rondleiding in en rond het bedrijf. Gerben Verhoef, de jonge en energieke ondernemer die het bedrijf runt, informeerde de bezoekers uitgebreid. Sinds 2012 is hij samen met zijn familie bezig om het geitenbedrijf uit te bouwen tot het bedrijf dat het nu is: een bedrijf dat inspeelt op de toenemende vraag naar geitenmelk. De gemeente Vlist was in 2014 voornemens om de bestemming aan te passen aan de aanvraag van het bedrijf. Maar om dat definitief te maken moest eerst de provincie de vereiste papieren afgeven in het kader van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). De definitieve aanvraag voor de omgevingsvergunning kwam in 2015 (de gemeente Vlist was toen inmiddels opgegaan in de gemeente Krimpenerwaard.) Op 13 mei 2016 verleende de omgevingsdienst Haaglanden, namens het college Van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland een vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming voor het houden van 3000 geiten (2000 melkgeiten en 1000 opfokgeiten). Toen - mede op basis van de toen verleende vergunningen - in 2016 ook de financiering rondkwam ging de teller lopen en wilde de ondernemer aan de slag. Een onherroepelijke omgevingsvergunning door de gemeente Krimpenerwaard ontbrak echter nog. Ondernemer Gerben Verhoef startte toen toch al de uitbreiding van zijn bedrijf. De miljoenen die hij gefinancierd had, moesten wel opgebracht gaan worden. Hij bouwde het bedrijf uit tot het bedrijf dat het nu is, maar daarmee "kleurde hij wel buiten de lijntjes", oftewel was hij illegaal bezig... En zo ontstond de situatie waarin een bloeiend bedrijf onder leiding van een jonge energieke ondernemer ontstond waarin een deel van de gebouwen alsmede een belangrijk deel van de dieren niet volledig was vergund. De omgeving voelde zich buiten spel gezet. En mogelijk vroegen andere ondernemers zich af: "gaat dat hier op deze manier??".

Maar er gebeurde meer: rondom geitenbedrijven ontstond steeds meer het beeld van gevaar voor de volksgezondheid. Wie geiten zegt, zegt Q-koorts. Dat de geiten bij het bedrijf van Verhoef zijn ingeënt tegen Q-koorts neemt dat beeld niet weg. En dat de paar niet ingeënte schapen bij diverse mensen thuis misschien wel meer risico op Q-koorts opleveren, dat realiseert niemand zich. Het beeld werd: geitenbedrijven zijn gevaarlijk.

Laten we duidelijk zijn: de volksgezondheid moet per definitie aantoonbaar gewaarborgd zijn en blijven! Daar hebben we instanties zoals de GGD voor om daarin te adviseren.

Al met al ontstond dé basis voor een duivels dilemma! Immers: hoe breng je dit tot een goed en rechtvaardig vervolg?

Het bedrijf beschikt niet over alle benodigde vergunningen en is dus in overtreding. De gemeente kreeg van omwonenden het verzoek om te gaan handhaven. En een overheid is dat ook gewoon verplicht om te doen. Klaar uit.

U zult misschien denken: "als ik te hard rijd, word ik toch ook gewoon geflitst en krijg ik een boete? Maakt niet uit wat voor overtuigende reden ik had om haast te hebben". Nu gaat het hier echter niet over een verkeersovertreding maar over een overtreding van de Omgevingswet. En dat ligt heel wat gecompliceerder. Ook juridisch. Ik benijd de burgemeester niet! Het gaat niet om het aftikken van een boete, maar om het al dan niet kunnen voortbestaan van het bedrijf in kwestie. En dat afgezet tegen de algemene maatschappelijke belangen van onder andere de volksgezondheid.

In dit soort gevallen is een overheid verplicht om te onderzoeken of de ontstane situatie "onder de wet gebracht kan worden". Want dat is wat "legaliseren" inhoudt. Dat is geen kwestie van "wegkijken" of "gedogen", maar een kwestie van juist heel goed kijken en onderzoeken in welke mate de bestaande situatie mogelijk aangepast moet worden om alsnog binnen de wettelijke kaders gebracht te worden.

Gegeven het slepende proces rondom de vergunningen sinds 2015 is de overheid dit ook wel extra verplicht. En dat te lang lopende processen kunnen leiden tot zeer ongewenste en schrijnende situaties blijkt wel bij de processen van asielaanvragen die zo lang kunnen duren dat de betreffende individuen er de dupe van worden. Procedures kunnen en moeten sneller. En dat had hier ook gemoeten. Het duivelse dilemma van nu, had niet mogen ontstaan. Maar daar hebben we nu niets meer aan. We kunnen er hoogstens uit leren voor de toekomst. Voor nu en hier moet er een oplossing komen waar de samenleving mee verder kan.

"Vroeger ontmoeten we elkaar hier in Koolwijk bij een barbecue, maar tegenwoordig zien we elkaar bij de rechtbank" verzuchtte Gerben Verhoef die al vanaf zijn 12e "in de geiten" zit.

Als gemeenteraad hebben we om meer informatie / meer onderzoek gevraagd. Mogelijk is dit bijvoorbeeld het door de GGD geadviseerde - nog op te stellen - "Bedrijfsgezondheid- en behandelplan". Maar zelf heb ik vooral behoefte aan inzicht in wat er in de afgelopen zeven jaren allemaal is gedaan, onderzocht en toegezegd. Er ligt overigens al heel veel informatie vanuit de GGD, de Agrarische beoordelingscommissie en de Omgevingsdienst Midden Holland. Het zal ongetwijfeld een aantal weken kosten om alles goed uit te zoeken en te wegen. Maar dat is wel nodig om hier een goed oordeel te kunnen vellen. Dat oordeel vellen is overigens de taak van de burgemeester. Maar daar ligt óók een verantwoordelijkheid voor de gehele gemeenteraad. En daar ben ik 1/31 deel van.

Ik hoop oprecht dat we kunnen komen tot een goede oplossing! En dat dat iets goeds is voor alle mensen uit Koolwijk! Mogelijk ontmoeten de mensen elkaar dan weer gewoon tijdens een buurtbarbecue in plaats van bij de rechter. Zou het zo mogelijk zijn om Kool(wijk) en Geit(enbedrijf) te sparen?

Wat zou het fantastisch zijn als pakweg in september de oplossing definitief is en de ogen weer gezamenlijk op de toekomst gericht kunnen zijn! Een buurtbarbecue in september? Als er op die manier een buurtbarbecue komt en ik krijg een uitnodiging, dan kom ik graag!

Kees Larooij
Raadslid Krimpenerwaard (CDA)

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.