Helden

Het coronavirus heeft ondertussen een grote impact op ons dagelijks leven. Hoe afschuwelijk dit ook is, deze crisis heeft vooral zijn democratische gezindheid bewezen: als geen ander heeft hij bijna alle sentimenten weten kleur te geven die in de menselijke ziel huizen. Niet eerder waren we zo gelijk, eensgezind en solidair. In een aantal provincies zijn hartverwarmende CDA-initiatieven ontstaan om elkaar te helpen. Het is mooi om de saamhorigheid te zien, waar vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd. Ministers en staatssecretarissen hebben de afgelopen weken bijna dag en nacht gewerkt om deze crisis enigszins beheersbaar te maken en zelden stond de zorg in ons land voor zo’n zware klus. Alle verloven zijn ingetrokken, en er worden extra nachtdiensten gedraaid. In de ziekenhuizen liggen vooral patiënten met het coronavirus en dan dreigt daar ook nog een tekort aan materiaal om de medewerkers tegen besmetting te beschermen. En onduidelijk is nog hoeveel er gevraagd gaat worden van artsen, verpleegkundigen en andere zorgmedewerkers. De zorgverleners en ook de vrijwilligers offeren zichzelf op, door te kiezen voor het werken met besmette personen. De waardering voor hun inzet is ongekend groot, dat bleek uit het applaus dat dinsdagavond 17 maart om acht uur ’s avonds klonk voor het medisch personeel in het hele land. Een expressie van hartverwarmende dankbaarheid. Het volk verscheen aan zijn ramen om voor deze frontsoldaten een diepe buiging te maken. De coronacrisis laat zien hoe belangrijk de zorg is. De crisis legt bloot hoeveel hulpvaardigheid er is. Lof daarom voor die hardwerkende helden die in deze tijd van nood zich inzetten voor hun medemens en voor het algemeen belang.

Compassie

De compassie voor de slachtoffers, klanken van troost en hoop konden we eveneens luid vernemen toen alle kerken van Nederland hun klokken lieten galmen. Dat dit virus ook de dienstbaarheid en opofferingsgezindheid zichtbaar maakte van al die helden die in ziekenhuizen, ondanks de risico’s, het leed van hun medemensen proberen te verzachten, is bijzonder. Gevoel van respect en bewondering was er ook voor de koning en de premier voor hun toespraken. Dat het in het prille begin vooral negatieve emoties waren die de boventoon voerden, is logisch. Gevoel van angst en soms paniek voor het onbekende deed mensen naar apotheek sprinten om mondkapjes en paracetamol te bemachtigen. Kort daarop was het vooral de hebberigheid en het egocentrisme die klanten van supermarkten in tweebenige hamsters deden veranderen. In sommige gevallen was er zelfs spraak van afgunst, haat en nijd wanneer het ging om de medeconsument zijn rolletje toiletpapier te ontfutselen. Maar laten we vooral de absolute en heilzame nivellering vieren die deze nare ziekte, ondanks het veroorzaakte leed, heeft betracht. Niet eerder in ons bestaan zijn we door deze beproeving onderling zo gelijk geweest. Het virus kende geen verschil tussen de superrijken en de arme sloebers, vrouw en man, hetero en homo, zwart en blank, gelovige en atheïst. Voor even waren we bevrijd van het diversiteitgezeur en het identiteitssyndroom.

Structuur

Het wegvallen van structuur en dagelijkse routine kan voor problemen zorgen. Voor sommige mensen is het heel moeilijk als ze dat houvast niet meer hebben, zeker als het onduidelijk is hoelang deze situatie voortduurt. Ook het verlies van bestaanszekerheid door de grote economische gevolgen van corona, of de angst om geïnfecteerd te raken als je tot een risicogroep behoort, kan gevolgen hebben voor de mentale gezondheid, net als het verlies van sociale contacten. Niet iedereen wordt zwaarmoedig van de coronacrisis, maar we moeten de gevolgen die het virus en de maatregelen ertegen op onze mentale gezondheid hebben niet onderschatten. Mensen vinden herkenning bij elkaar, inspireren elkaar met oplossingen, en zo ontstaat er een soort gezamenlijke veerkracht. Mensen zijn meer dan anders in deze individualistische samenleving op elkaar afgestemd.

De straten zijn leeg en er heerst stilte. In het licht van de onzekerheid waar we nu allemaal mee te maken hebben blijven we hopen.