Overpeinzingen
Overpeinzingen
Het niveau van de Haagse gemeenteraad is belabberd. Dat vindt althans de commissaris van de Koning Jaap Smit, nadat hij op zoek ging naar een tijdelijke opvolger voor de opgestapte Pauline Krikke. De interim burgemeester van Den Haag, Johan Remkes, vindt dat ook en heeft de Haagse politiek recent de mantel uitgeveegd. In zijn ‘overpeinzingen’ tikt hij de hele Haagse gemeentepolitiek flink op de vingers.
Wie Groningers hoort praten, hoort allereerst dat knauwen, dat accent waarbij zij het eind van een woord inslikk’n. Maar het Gronings kenmerkt zich ook door zuinigheid. Als je iets met drie woorden zeggen kan, dan gebruik je er geen tien. Dat is te zien in de pittige brief van Remkes, die vijf kantjes lang is, maar stof tot nadenken geeft voor tenminste een heel jaar. Korte tekstblokjes, vaak niet langer dan vijf alinea’s, met in elke zin een ander probleem, worden gevolgd door aanbevelingen hoe dit op te lossen.
Samen voor ons eigen
De kritiek die Remkes al meteen en zonder omhaal van woorden de raadzaal in slingert, is herkenbaar. De politieke vergaderingen slepen zich in Den Haag uren en uren voort. Zelfs de meest fervente liefhebbers van politieke verwikkelingen houden dat niet of nauwelijks vol. De behandeling van de Haagse gemeentebegroting duurde een jaar geleden meer dan vijftien uur, exclusief het uurtje pauze dat de heren en dames namen. De afgelopen drie maanden heeft de tijdelijke burgemeester wel meer bedenkingen gekregen. Die diept hij in zijn verrassende ‘overpeinzingen’ verder uit. Zo hekelt hij dat in de Haagse lokale politiek de leus ‘samen voor ons eigen’ van de Tegenpartij van Koot en Bie zo’n beetje bewaarheid is geworden. ‘Raadsleden worden geacht het algemeen belang te dienen en niet specifieke individuele belangen te behartigen’, schrijft Remkes. Dat lijkt een sneer naar Groep de Mos, die onder vuur ligt vanwege omstreden nachtvergunningen. Maar is evengoed een waarschuwing voor partijen die hun achterban in duurdere buurten hebben en zich in het debat over stadsuitbreiding vooral bekommerden om het weren van sociale woningen uit deze wijken. Remkes noemt in zijn brief ook een aanverwant probleem: de nauwe banden van sommige politieke partijen in Den Haag met actiegroepen die zich richten op het beleid van de gemeente Den Haag. Té warme banden moeten vermeden worden’, overpeinst de burgemeester.
Algemeen belang
De gemeenteraad is het hoogste democratische bestuursorgaan van de gemeente en dat schept natuurlijk verplichtingen, schrijft Remkes. ‘Elkaar voor rotte vis uitmaken in de raadzaal of op Twitter, schaadt het aanzien van de Haagse politiek, evenals het niet duidelijk zijn over politieke donaties en giften en kapot geïnterrumpeerde vergaderingen. Het is niet makkelijk werken in een gemeenteraad met vijftien partijen, maar het gaat in de politiek uiteindelijk om compromissen, om een houding van geven en nemen, stelt hij. ‘Iedereen wordt geacht het algemeen belang te dienen’.
De Haagse partijen reageren wisselend. Maar de grootste partij, Groep de Mos, is laaiend. Wie denkt Johan Remkes wel dat-ie is, zo vragen de lokalo’s zich af en ze vliegen er vervolgens met een gestrekt been in. ‘Deze brief lijkt op een dictaat van de communistische staatstelevisie, die moet door de papierversnipperaar’ bitste partijleider Richard de Mos. Groep de Mos is bijvoorbeeld boos, omdat de interim burgemeester van Den Haag een rem wil zetten op de grote stroom aan schriftelijke vragen en moties die de Haagse politiek elke maand weer indient. Middelen waarvan juist deze grote lokale partij grif gebruikmaakt. Onlangs riep een krant Groep de Mos een paar jaar geleden nog uit tot ‘Vraagplaag van Den Haag’, nadat de partij in acht maanden liefst 74 setjes schriftelijke vragen had ingediend, veel meer dan welke andere partij ook. Andere partijen vinden de brief van Remkes lekker prikkelend en hopen dat er nu schot komt in het transparant maken van de partijfinanciering in de lokale politiek, zoals Remkes óók voorstelt.
Interrupties en spreektijd verminderen
De interim burgemeester wil interrupties en spreektijd verminderen om de ellenlange vergaderingen in te korten. Donaties en giften van partijen boven de honderd euro moeten openbaar worden gemaakt en ook zou op een website te zien moeten zijn wat de 45 Haagse raadsleden naast hun raadslidmaatschap uitvoeren. Tot slot is hij van mening dat het rekruteren van geschikte (lokale) politici steeds lastiger wordt. Dat heeft veel te maken met de al zo lang dalende ledenaantallen van politieke partijen. De vijver om uit te vissen wordt steeds kleiner. Het slechte imago van de politiek en de ruwere omgangsvormen in het politieke bedrijf helpen ook niet mee. En dan blijkt de functie van raadslid ook steeds moeilijker te combineren met een normale baan en met ruimte voor een normaal privéleven. Kortom: Dames en heren raadsleden van de Haagse gemeenteraad: samen werken in plaats van tegenwerken.