Tijdens de raadsvergadering van 6 juli werden de kadernota en het coalitieakkoord besproken. Hieronder de inbreng van het CDA:

----

Bijdrage Kadernota en coalitieakkoord

Afgelopen maandag overleed Remco Campert, dichter, romancier, woordkunstenaar. Eén van zijn imposantste gedichten gaat over verzet. Geen verzet door grootse daden als distributiecentra  blokkeren, brandstichten op de snelweg, of de democratische rechtsstaat ondermijnen. Verzet door de juiste vraag te stellen, aan jezelf en aan de ander.

De vraag die hier vanavond aan de orde is, betreft de vraag naar de Kaderbrief en het coalitieakkoord. De Kaderbrief is door de verkiezingen en het nieuw gevormde college beleidsarm. Het toont, samen met de meicirculaire, een positief financieel beeld voor de komende jaren. Financieel heeft het college de wind ogenschijnlijk vol in de zeilen. Tegelijkertijd rijst de vraag hoe de coalitie de investeringen uit het akkoord wil financieren? De dekking hebben wij niet kunnen vinden. De Kaderbrief benoemt ook de onzekerheden zoals de oorlog in Oekraïne, de stijgende energieprijzen en inflatie, corona en verduurzaming. De meicirculaire voegt daar het dreigende ravijn in 2026 aan toe door de herijking van het gemeentefonds. Een ravijn waar de voor 2026 voorziene intensiveringen van de coalitie direct instorten. Wacht het college het ravijn af, of krijgen we na de zomer de eerste tussenbalans?

Vanochtend publiceerde Vlietnieuws een artikel met de conclusie dat het CDA de nieuwe coalitie steunt. De verantwoordelijkheid voor het artikel laat ik graag voor rekening en risico van de auteur. De vraag die wij onszelf stelden, is: hoe verhouden wij ons tot de nieuwe coalitie? Het antwoord: goede voorstellen op basis van juiste keuzes die helder zijn en bijdragen aan de ontwikkeling van inwoners in onze mooie gemeente zullen we steunen, tegen onjuiste voorstellen op basis van verkeerde keuzes zullen wij ons verzetten. En wat dat betreft, stemt het coalitieakkoord ons niet vrolijk. Op 16 juni noemde ik het coalitieakkoord vaag en weinig concreet. Vanavond voeg ik daaraan toe dat het akkoord  keuzes uit de weg gaat. Het is een haastig in elkaar gedraaid akkoord van drie partijen die drukker zijn geweest met de vurige wens deel te nemen aan het college en de verdeling van wethoudersposten dan met het nadenken over concrete oplossingen voor de grote problemen waar we mee te maken hebben, of gaan krijgen. De oorlog in Oekraïne, inflatie, de dreiging van een nieuwe coronagolf, oplopende energie- en andere prijzen, protesterende boeren, asielopvangcrisis,  en een onderstroom die de democratie lijkt te willen ondermijnen. Er is veel aan de hand, ook in onze gemeente en de grotere vraagstukken houden geen halt aan onze gemeentegrens.

Uit het coalitieakkoord is met geen enkele mogelijkheid op te maken waar we over vier jaar staan of willen staan. Terwijl het coalitieakkoord zo goed begint. De titel ‘Verbinden, vertrouwen, vooruitgang’ geeft exact de uitdagingen voor de komende jaren aan.  Helaas maakt deze coalitie geen echte keuzes. Dat blijkt als we kijken naar wonen, bereikbaarheid en duurzaamheid.

Wonen

Uit de recent gepubliceerde Atlas voor gemeente volgt dat onze gemeente in de top drie staat van gemeenten met de hoogste woningdruk. Ondertussen gaat deze coalitie naar gemiddeld 30% sociale woningbouw en er lijkt niets meer over van het D66-voorstel om geen woningen te bouwen boven € 600.000. Deze coalitie maakt geen keuze voor starters en gezinnen; niet betaalbaar, niet sociaal, wat dan wel?

Wanneer neemt het college de regie op het huisvestingsvraagstuk, worden procedures versneld en gaat de schop de grond in? We hebben nu eenmaal betaalbare woningen nodig voor starters, jonge gezinnen, mensen in vitale beroepen in onze gemeente en ouderen. Dit betekent dat we de hoogte in moeten. We kunnen wel nog kijken, zoals het CDA eerder heeft bepleit en waarover de vorige raad een motie aannam, naar de groene randen van onze gemeente.

Bereikbaarheid

Deze coalitie biedt geen oplossing voor de situatie rond de Mall, wil met het Binckhorst-traject de Haagse inwoners faciliteren ten koste van leefbaarheid en welzijn van onze eigen inwoners, wil geen brug of kabelbaan… maar wat dan wel?

De bereikbaarheid in onze gemeente behoort tot de belangrijkste onderwerpen. De drukte rond de Mall, het vaststaande verkeer in Damcentrum en de ontwikkeling van de CID Binckhorst vragen om duidelijke maatregelen voor de bereikbaarheid. Voor de korte én de lange termijn. Voor de Mall gaat de coalitie niet meer doen dan we sowieso al zouden doen. De minister van IenW liet vorige week nog weten dat de aanpak van de A4 en de ondertunneling van kruisingen op de N14 niet voor 2025 van start gaan. Waar blijft de versnelling van deze coalitie?

Waar blijft het alternatief met een parkeerhub aan de rand van de gemeente met de GBLV-kabelbaan naar de Mall? Wat doet de coalitie om het autoverkeer in Leidschendam-centrum en -Zuid te ontlasten en de luchtkwaliteit te verbeteren? Waarom een OV-verbinding door Voorburg-West als er geen voordeel voor onze inwoners is?

Om de wijken en het verkeer rond de Mall te ontlasten zijn voor het CDA het creëren van een parkeerhub aan de rand van de gemeente en het intensiveren van OV-mogelijkheden de enige effectieve korte-termijn oplossingen. En ja, onze ruimtes zijn daar beperkt. Dit betekent dat we moeten samenwerken met randgemeenten, de verbinding opzoeken om vooruitgang te creëren. We kunnen onze doelen alleen bereiken door ook regionaal samen te werken. Het coalitieakkoord laat een schrikbarend tekort aan besef hiervan zien en schotelt inwoners voor dat we een eiland op onszelf zijn.

Duurzaamheid

Deze coalitie roept wel dat ze actief regie gaat nemen als gemeente, maar schrijft vervolgens niks waaruit blijkt waar die regie op gevoerd gaat worden, behalve vage termen als Groen Actieplan en ‘we versterken de biodiversiteit’. Wat is dat precies?

Het CDA roept de coalitie op om het niet bij mooie woorden te houden maar snel met duidelijke, concrete uitwerking van deze vage plannen te komen. Maak hier ook echt een speerpunt van en laat het niet alleen over aan de inwoners van onze wijken. Groen moet je nu eenmaal gewoon doen. 

Het CDA wil inzetten op ‘verplichte groennormen’ bij bouwprojecten en stedelijke ontwikkeling. Als voorstel kunnen we specifiek noemen dat we twee criteria op willen nemen, namelijk: de beschikbaarheid van minstens 75m2 groen per woning, Het tweede criterium is een advies van de Wereldgezondheidsorganisatie en gaat over de aanwezigheid van tenminste één hectare aaneengesloten groen per buurt. Voor biodiversiteit, ontspanning en welzijn van mensen moet het groen namelijk niet te versnipperd zijn.

Bij een groene, gezonde leefomgeving is voor vitaliteit ook sport van belang. De helft van alle volwassenen heeft overgewicht volgens de jaarlijkse cijfers van het RIVM. De generatie van onze kinderen en jongeren ligt op schema om de eerste generatie in ons land te zijn die minder gezond is dan hun ouders. Het CDA wil de komende jaar wel fors investeren in sport en beweging voor kinderen en jongeren, we zijn dan ook blij te lezen dat VVD wil investeren in sportaccommodaties. Sportverenigingen spelen daarbij essentiële rol en verdienen dan ook onze steun.

De gemeente moet dat stimuleren door o.a. via gemeentelijk armoedebeleid te investeren in het verhogen van sportparticipatie van kinderen uit gezinnen met laag inkomen, ondersteunen in contributie en aanschaf van sportkleding en blijvend in gesprek met kinderopvang/scholen belang van beweging en sporten benadrukken. En belang van jaarlijkse sportevenementen zoals de Polderloop en de Vierdaagse en het ondersteunen van organisaties zoals Sport en Welzijn en Naarbuiten!

Vertrouwen, verbinden, vooruitgang

Overall blijft het beeld hangen van een vaag en weinig concreet coalitieakkoord, opgesteld door partijen voor wie vooral college-deelname het bindende criterium was. Standpunten deden er veel minder toe. Een akkoord zonder concrete keuzes voor heden en toekomst, geschreven voor inwoners die zichzelf toch wel redden. Hoewel? Het CPB meldde vorige week dat met de huidige energieprijzen en inflatie ook de middeninkomens in problemen kunnen komen. Waar blijft het sociale gezicht van deze coalitie voor inwoners die tijdelijk en buiten schuld even niet mee kunnen komen?

De coalitie zegt dat ze graag inwoners wil betrekken bij alle gemeentelijke besluiten die invloed hebben op de samenleving. Het coalitieakkoord, toch een belangrijk gemeentelijk besluit - want bepalend voor de komende vier jaar - is binnen twee maanden rap tot stand gekomen. In beslotenheid, tegen het advies van de verkenner in. Terwijl het akkoord toch de woorden ‘verbinden’ en ‘vertrouwen’ in de titel draagt. De vooruitgang ligt juist in vertrouwen en verbinden.

In dit akkoord zien we weinig terug van vertrouwen. Het coalitieakkoord is vooral geschreven langs de as ‘inwoner-ondernemer-gemeente’, maar waar is het maatschappelijk middenveld gebleven? Waar zijn de groepen mensen die zich gezamenlijk inzetten om onze gemeente een stukje mooier en leefbaarder te maken. We hebben de afgelopen periode fors ingezet op het bestrijden van eenzaamheid en er zelfs een reserve voor gecreëerd. We zien er echter niets meer van terug in het akkoord. Vrijwilligers zijn het cement van onze samenleving en verdienen waardering. Niet alleen van de club of organisatie waar ze hun inzet verrichten, maar ook van de gemeenschap. Om deze reden dienen wij een motie in.

Solidariteit in een samenleving is voor het CDA een kernwaarde. Het is gebaseerd op verwachtingen en wederkerigheid. Daarmee is het voor ons belangrijk dat de gemeente zich namens de gemeenschap inzet om zoveel mogelijk mensen die niet mee kunnen komen door diverse omstandigheden bijstaat om deelname aan de samenleving mogelijk te maken. Een zinvolle positie, in de breedste zin des woord, heeft effecten op het welbevinden en dus de gezondheid van mensen en versterkt de sociale, maatschappelijke verbinding van iedereen.

Tot slot

Democratie staat of valt met betrokkenheid en vertrouwen. Die handreiking moeten we als gemeente maken, dat vertrouwen moeten we geven om die weer te kunnen winnen. Daarom dienen we een motie in: het CDA heeft wel de betrokkenheid, maar niet de wijsheid in pacht. Wellicht kan het college inspiratie halen uit dit rapport van het Verwey-Jonker instituut.

Ik betreur dat we de kans op een raadsbreed akkoord hebben laten lopen. Tegelijkertijd behoeft het coalitieakkoord nog veel verbetering en staan we gezamenlijk voor het belang van de inwoners van onze gemeente. Het CDA staat dan ook open tot samenwerking en verbinding, op voorwaarde dat we serieus worden genomen.

Met een open houding van de coalitie kan de coalitie rekenen op een constructieve bijdrage van het CDA. Wij wensen de coalitie een voorspoedige start.