Alge­me­ne Beschou­wing Kader­no­ta 2026 door frac­tie­voor­zit­ter Geer­tje Schoorstra

Gemeente Noardeast-Fryslân – Algemene Beschouwing CDA-fractie

Voorzitter, Het nieuws van dit weekend over de aanval van Amerika op Iran veroorzaakt enorme spanningen. Hoe zal het verder gaan in het Midden-Oosten? En wat betekent dit voor de verhoudingen in de wereld? Het doet veel pijn om te zien dat telkens weer onschuldige mensen de prijs moeten betalen. En dan staan wij hier in debat over de Kadernota. Hoe belangrijk is dat nog in vergelijking met zulke ernstige mondiale situaties? Met mensen die vechten voor hun leven.

Toch heeft dit debat waarde. Meer dan het op het eerste gezicht lijkt. Want het feit dat wij hier samen in deze raad in debat kunnen gaan, moeten we koesteren. Wij kunnen hier keuzes maken omdat wij leven in een vrije democratische rechtsstaat. Dat is een kostbaar bezit.

En opnieuw staan wij voor keuzes. Hoe gaan we in Noardeast-Fryslân om met financiële spanningen, internationale ontwikkelingen en de gezamenlijke opdracht om onze gemeenschap leefbaar en sociaal sterk te houden? Er zijn stijgende prijzen, veranderende energiemarkten en een groeiend gevoel van onzekerheid onder mensen. In zulke tijden is er behoefte aan een bestuur dat vooruitkijkt, duidelijk communiceert en mensen met elkaar verbindt.

Het CDA benoemt allereerst de ernst van de financiële situatie die recent aan het licht is gekomen. We moeten ons realiseren dat niet alles mogelijk is. Maar sommige zaken moeten gewoon. Iets afbreken is niet zo moeilijk, maar opbouwen des te meer. Dat vraagt om ruggengraat, en dat begint bij stabiel financieel beleid. Voor het CDA betekent dat vooruitkijken en investeren in kwaliteit. Niet alleen bezuinigen op kosten, maar ook investeren in wat écht waardevol is voor toekomstige generaties: goed onderwijs, sterke dorpen en een schone, duurzame infrastructuur.

En het allerbelangrijkste: welzijn. In de afgelopen jaren is een begin gemaakt met de Fryske mienskipsoanpak. Die wil het CDA vasthouden. Dat betekent ook: niet elk probleem willen oplossen met nieuw beleid, maar ruimte geven aan gemeenschappen om zelf oplossingen te vinden – met onze steun.

Om dat mogelijk te maken, moeten we verantwoord beleid voeren en bezuinigingen doorvoeren. Het CDA vindt dat je eerst moet bezuinigen en goed moet kijken waar het minder kan, en pas daarna lasten verhogen. Dat moet altijd het allerlaatste redmiddel zijn. Gezien de bezuinigingsvoorstellen in de Kadernota en de verdere financiële vooruitzichten, komen we tot de conclusie dat naast bezuinigingen een lastenverhoging onvermijdelijk is – zowel voor de OZB (onroerendezaakbelasting) als voor het parkeren. Dat is nodig om aan onze verplichtingen als gemeente te blijven voldoen. Want dat is sociaal en solidair richting de komende generatie.

Tot slot, voorzitter: het CDA kiest niet voor de snelle, populaire oplossing, maar voor koers houden. Ook als het moeilijk wordt. Met een duidelijk kompas, gebaseerd op onze kernwaarden: verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap. Met dat kompas hebben we een coalitieakkoord gesloten en een keuze gemaakt voor een sterke gemeenschap, voor zorg en welzijn – en niet alleen voor onze inwoners, maar ook voor mensen die een veilige plek zoeken in deze wereld.

Daarmee kijken we uit naar een jaar van uitvoering, van versterken wat goed gaat, en van verantwoorde keuzes waarop onze inwoners kunnen bouwen.

Wij danken het college en de ambtenaren voor hun doorzettingsvermogen en inzet. En wij wensen hen, en onszelf als raad, Gods zegen toe voor het belangrijke werk dat voor ons ligt.