Kader­no­ta 2026: aan­dacht voor maat­schap­pe­lijk zuur­stof

Maar eerst toch nog een korte algemene beschouwing. Want dat is toch ook altijd de kans die je krijgt bij de kadernotabespreking..

De afgelopen jaren is hard gewerkt aan het op orde brengen van onze ambtelijke en financiële processen. Dat was nodig en heeft geresulteerd in meer inzicht en uiteindelijk ook een plan voor het uiteindelijk kunnen bekostigen van beoogde investeringen. Het MIP helpt duidelijk de ambtelijk organisatie. Als CDA zien we het belang van goede processen en checks and balances. Het zorgt voor snellere, betere en verantwoordelijke dienstverlening aan onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Bureaucratie wordt vaak als negatief woord betiteld, maar is noodzakelijk voor degelijke, uniforme besluiten en processen.

De kracht van deze ontwikkeling is echter ook de afgelopen jaren een zwakte gebleken. De bureaucratie is het bestuur en de gemeenteraad ingeslopen. We zetten ons vast in procedures, het MIP, participatietrajecten en grootschalige projecten. De structuur bepaalt de inhoud. Het proces leidt ons tot het uiteindelijke resultaat. Participatietrajecten gaan meer over de precieze trede dan wat we van de inwoner willen weten. We werken van jaarplan naar jaarplan en het is als gemeenteraad moeilijk om nog op inhoud bij te sturen.

Tot zover onze verzuchting; het gemeenteraadswerk is er helaas niet dynamischer van geworden. Daar zijn we uiteraard zelf bij, maar is ook wel de structuur die ambtelijk en bestuurlijk wordt doorgegeven. We hopen dat we een volgende periode door kunnen bouwen op het sterkere fundament van de ambtelijke organisatie. Maar meer flexibiliteit, dynamiek en inhoudelijke discussies in het bestuur en politiek kunnen krijgen. Dat komt het college ten goede, maar ook onszelf als volksvertegenwoordigers.

En dan naar de inhoud van deze kadernota, want daar hebben we het als CDA graag over. Ten opzichte van de vorige kadernota’s hebben we meer inzicht in waar het college geld wil besparen en waar zij het in grote lijn aan wil besteden. Dat is fijn, want zo kan je als gemeenteraad ook beter bepalen welke keuzes je steunt of anders zou maken.

Kanttekening hierbij is wel dat dit college zich wel ontzettend focust op het geld. Opvallend is dat eigenlijk elke kadernota vooral financieel wethouder Oosterwijk aan het woord is en de andere portefeuillehouders mondjesmaat. Jammer, want juist de kadernota is bij uitstek de kans om als portefeuillehouder je ambities op te tekenen. 8 van de 56 pagina’s betreffen inhoud, de rest is vooral gevuld met tabellen en financiële onderbouwing.

Tekstueel gaat het veel over geld, maar dit college is ook wel heel erg gericht op het vullen van spaarpot om daarmee investeringen te kunnen doen. Ondanks dat er vanuit Den Haag meer geld komt en jaarlijks geld overblijft, kiest het college ervoor om alle maatregelen door te voeren. Als CDA vergeleken we het met het vullen van extra jerrycans benzine, terwijl je autotank al vol zit. Dat kan voor de zekerheid goed zijn, maar niet als het dan gaat knellen in je auto. De jerrycans komen op de achterbank te staan en je reisgezelschap, in dit geval de samenleving, komt buiten de deur te staan.

We hadden dit graag anders willen zien. We noemen dit de behoefte aan maatschappelijk zuurstof in plaats van de focus op zoveel mogelijk brandstof. Daarom komen we dan ook met een aantal voorstellen die juist op dit gebied het verschil kunnen maken. Waarmee we ook willen laten zien dat het anders kan. Met meer oog voor de samenleving.

Vanaf het begin hebben we de verhoging van de OZB met 10% niet zien zitten. Een OZB verhoging moet je doen als je concreet aan de inwoners kunt uitleggen waarom dit rechtvaardig is. Dat je bijvoorbeeld de OZB verhoogt om daarmee iets anders in de lucht te kunnen houden. Nu wordt het teveel gebruikt als een mooie bijkomstigheid om het spaarpotje te vullen. We dienen een amendement in om de OZB verhoging voor de komende jaren te schrappen. Dekking zit in het bedrag dat we vanuit Den Haag ontvangen.

Amendement OZB

Om nog even door te gaan op de OZB. Vorig jaar is er een OZB verhoging van 2,5% doorgevoerd. Met als belangrijke toevoeging dat de andere jaren werden heroverwogen. Achteraf zien we dat ook deze 2,5% niet nodig was. Daarom vinden we dan ook dat dit geld van de samenleving, nu voor de samenleving moet zijn. We stellen daarom voor om de 400.000 extra inkomsten van OZB verhoging direct te bestemmen voor onze dorpshuizen. We dienen een amendement in om dit bedrag daarvoor te bestemmen.

[Amendement van de samenleving voor de samenleving]

Dan de bezuinigingen op het sociaal domein. Ook hier moet je van hele goede huizen komen om op te bezuinigen. Het moet een soort van laatste reddingsboei zijn om de boel draaiende te houden. Dit college komt niet verder dan ‘alles moet bijdragen’. Voor ons blijft dit onbegrijpelijk. Bij de bespreking van de bezuinigingsvoorstellen hebben we hier voorstellen voor de gedaan en doen hier nogmaals een laatste poging. We schrappen alle bezuinigingen die het sociaal en maatschappelijk domein raken. Van de Ark tot mantelzorgwaardering, van subsidies tot minimabeleid. Op de korte termijn lijkt het misschien financieel aantrekkelijk om hier op te bezuinigen, maar op de langere termijn maakt dit meer kapot.

Amendement sociaal en maatschappelijk domein

Ook voor dit onderdeel is het mogelijk om de meevaller uit Den Haag als dekking te kiezen. We hebben er als CDA echter voor gekozen om er iets anders tegenover te zetten. We zijn door het MIP gaan bladeren en zien een ontzettend grote investering in bomen de komende jaren. Het woord bomen staat bijna niet genoemd in de kadernota, maar wel bij de financiële bijlagen. Het bomenplan gaat ons per jaar 8 ton kosten met daarnaast nog het extra planten van 333 bomen á 8 ton. Het gemak waarmee deze investering wordt gedaan in het licht van bezuinigingen op het sociaal domein is voor ons niet uitlegbaar. Als je het hebt over 'alles moet bijdragen' dan hier ook. Daarom dienen we een amendement in om het bomenbeleidsplan met de helft te verlagen. Dit geld gaat direct de bestemmingsreserve verantwoord groeien in. Gemeenteraad, kiest u maar: steekt u geld in bomen, of geeft u wortels aan de samenleving?

[amendement bomen]

En dan nog de verbouwing van het gemeentehuis. Met het totaalpakket dat deze kadernota presenteert, vinden we het samen met Lokaal Belang en BI niet te verkopen om maximaal twee miljoen extra uit te geven aan het gebouw. Dit bovenop de 5,3 miljoen die al beschikbaar is gesteld. We hadden gehoopt dat dit bedrag drastisch omlaag gehaald kon worden. Helaas is dit voor ons niet voldoende gebleken; we dienen daarom dan ook een amendement in om deze 2 miljoen eruit te schrappen.

[Amendement gemeentehuis]

De kadernota wordt ook gebruikt om andere wat meer losse onderwerpen aan de kaak te stellen. We hebben ons deze keer beperkt tot één zo’n motie. En daarvoor werden we geïnspireerd door onze mooie bijeenkomst in Voorthuizen. We hoorden daar vanuit meerdere kanten de behoefte aan een buitenzwembad in Voorthuizen. En toen we dat ook hoorden, vonden we het best vreemd dat dat eigenlijk de laatste jaren helemaal niet besproken is. Zeker ook gezien de grote stroom aan toeristen in het zomerseizoen. Daarom dienen we een motie in om dit verder te onderzoeken.

[Motie buitenzwembad Voorthuizen]

Voorzitter,

Zo dienen we voorstellen in die allemaal gericht zijn op meer maatschappelijk zuurstof. Deze kadernota richt zich op financiële degelijkheid, wegen, stenen en groen. Dat is in de basis helemaal niet verkeerd, maar wel als je door de bomen de samenleving niet meer ziet. Met onze voorstellen willen we maatschappelijke schade beperken en een extra impuls geven aan de samenleving. Op de plekken waar mensen elkaar ontmoeten, voor elkaar zorgen naar elkaar omzien.

Dankuwel.