‘Moeilijke keuzes maken met het oog op de lange termijn’ — Perspectiefnota 2026 – 2029

Donderdag 26 juni ging fractievoorzitter Anne-Jan Telgen in debat over de Perspectiefnota 2026-2029. Hij riep namens het CDA op tot steviger investeren in woningbouw en de groei van voorzieningen. Ook vroeg hij aandacht voor bezuinigingen op het leerlingenvervoer, de weerbaarheid van Edese inwoners en de behouden steun aan scoutingverenigingen.

Tijdens het raadsdebat op donderdag 26 juni over de Perspectiefnota 2026-2029 heeft fractievoorzitter Anne-Jan Telgen namens het CDA Ede een duidelijke boodschap afgegeven: moeilijke keuzes zijn onvermijdelijk, maar moeten gemaakt worden met oog voor de lange termijn. “Het ravijnjaar is misschien iets opgeschoven, maar het komt er nog steeds aan,” aldus Telgen. “We moeten eerlijk zijn tegen onze inwoners. Bezuinigingen en lastenverzwaringen zijn nooit leuk, maar noodzakelijk voor de toekomst van onze gemeente.”

Woningbouw versnellen, ook in Bennekom-West

Het CDA blijft stevig achter de groeiambitie van Ede staan, vooral op het gebied van woningbouw. “De woningnood is torenhoog. Het is zaak dat het college vaart maakt met plannen, zoals in Bennekom-West,” aldus Telgen. De fractie ziet kansen in het beter benutten van de bestaande woningvoorraad, maar wil het voorstel dat hierover binnenkort besproken wordt, mogelijk verbeteren met enkele amendementen.

We moeten stevig blijven investeren in woningbouw, zodat onze kinderen later ook een huis hebben en zodat er mensen zijn die zorg kunnen verlenen, als wij ouder zijn.
Anne-Jan Telgen
Fractievoorzitter

Ook vraagt het CDA aandacht voor praktische problemen zoals het tekort aan vaklieden in de bouw en de lange vergunningsprocedures. Telgen pleitte voor kortere en simpelere procedures, en stelde vragen over plannen van het college om grotere bouwprojecten op te knippen en bureaucratie te verminderen.

De voorgestelde reserve van 25 miljoen euro in 2027 voor de uitvoering van de Omgevingsvisie noemt het CDA “hard nodig”. Telgen: “Wij vragen ons zelfs af of dit wel genoeg is.”

Voorzieningen moeten meegroeien

Woningbouw vraagt om meer dan alleen stenen stapelen. “Waar mensen wonen, moeten ook voorzieningen zijn,” benadrukte Telgen. Het CDA is blij dat het geplande nieuwe zwembad niet geschrapt is en dat er niet wordt bezuinigd op buitenbaden en breedtesport. De fractie vroeg het college om een update over zwembad De Vrije Slag in Bennekom.

Waar mensen wonen, moeten ook voorzieningen zijn.
Anne-Jan Telgen
Fractievoorzitter

Daarnaast is het CDA tevreden dat natuur en landbouw gespaard blijven. “In onze regio is 22% van de banen gelinkt aan de agrifoodsector. Een goede balans tussen natuur en landbouw is essentieel,” aldus Telgen.

Leerlingenvervoer en jeugdzorg

Op het gebied van jeugdzorg waardeert het CDA de verschuiving naar preventieve zorg en individuele ondersteuning, wat volgens de fractie begint te werken. Wel waren er vragen over het leerlingenvervoer. Het CDA wil de garantie dat vervoer naar speciaal onderwijs ongewijzigd blijft. Telgen: “Dit vervoer helpt gezinnen bij de dagelijkse logistiek en is cruciaal voor de rust en regelmaat in klassen.”

Weerbaarheid en verenigingsleven

In het licht van de huidige geopolitieke situatie vroeg het CDA aandacht voor de weerbaarheid van Edese inwoners. Telgen deed een oproep om bestaande netwerken, zoals vrijwilligersorganisaties, meer te benutten. De fractie overweegt een motie om dit onderwerp verder te brengen.

Tot slot sprak het CDA zijn waardering uit voor het behoud van de waarderingssubsidie voor scoutingverenigingen. “Scouts staan bekend om hun vindingrijkheid, maar een steuntje in de rug is meer dan welkom. Het helpt hen om hun waardevolle werk voor jongeren voort te zetten.”

Lees hier de volledige bijdrage van Anne-Jan, of kijk hier het debat terug (vanaf 02:09:30):

Bijdrage CDA in debat Perspectiefnota 2025-2029

Voorzitter,

Het ravijnjaar komt eraan. Het is licht opgeschoven, maar komt er nog steeds aan. We moeten hierin eerlijk zijn: bezuinigen en inkomsten verhogen zijn geen mooi weer voor onze inwoners. Dat kan een hele vervelende boodschap zijn als jouw club minder geld krijgt of de zorg die jij gebruikt, wijzigt. Helemaal als je ziet dat andere zaken waar jij geen gebruik van maakt, wel door gaan of juist extra geld krijgen.

Wij als raad zitten hier om de afweging te maken wat het beste is voor onze gemeente op de lange termijn. Een korte termijn voordeeltje is makkelijk gehaald. Een lange termijn investering, daar moet je als politicus of collegelid je rug recht voor houden en goed uitleggen waarom je deze keuzes maakt.

Het CDA staat nog steeds achter de groei van Ede. De woningnood is torenhoog.

Het was bij veel partijen dan ook niet voor niets een verkiezingsleus: elke wijk of dorp een straatje erbij. Dat klinkt heel erg makkelijk, dat moeten we ook zeker proberen. De grote vraag is alleen: hoe gaat dit college die versnelling erin krijgen? Is er een update te geven over de woningbouw in Bennekom-West?.

We zijn ook blij dat we het voorstel beter benutten bestaande woningvoorraad de komende weken mogen behandelen. We zien daarin de goede richting, maar we overwegen hierbij wel een aantal amendementen om er nog meer uit te halen.

Afgelopen week is de vastgoedmonitor Foodvalley weer geweest. Daarin werden de knelpunten tussen bouwers, gemeenten en raadsleden besproken. Er is een groot tekort aan vaklieden. Dan kan je ze zelf meer vaklieden opleiden, of meer arbeidsmigranten huisvesten. Dat zijn keuzes. Daar zien wij weinig over terug in de perspectiefnota. Hoe staat het college hiertegenover?

Ook werd gezegd: ‘Niet alle plannen zijn moeilijk, laat vooral doorgaan wat zonder problemen kan.’ We moeten vooral vergunningverlening korter en simpeler maken, geen extra eisen stellen bovenop het bouwbesluit, grotere plannen opknippen in kleinere beetjes. Heeft het college hier ook plannen voor?

Er is in de Perspectiefnota opgenomen dat de planatelierkosten meer kostendekkend moeten zijn, oplopend naar 0,2 miljoen euro per jaar. Maar is dat niet wat al te ambitieus? En gaat dat dan niet ten koste van de servicegerichtheid en daarmee uiteindelijk van het aantal huizen dat er bijkomt?

Daarnaast moeten we blijven investeren in Doesburgerbroek en mogelijk toekomstige locaties. Dat gaat de gemeente serieus veel geld kosten. Dat doen we zodat onze kinderen later ook een huis hebben, en als wij later zorg nodig hebben er ook mensen zijn die zorg kunnen verlenen.

De reserve Omgevingsvisie die daarom wordt voorgesteld, 25 miljoen euro in 2027, is in onze ogen dan ook hard nodig. Sterker nog, wij vragen ons af of dit wel genoeg is.

Waar mensen wonen, moeten ook voorzieningen zijn. Extra zwemwater is nodig als we groeien, daarom zijn we ook blij dat het zwembad niet geschrapt is, maar nog steeds doorgaat. Daarbij is ook goed om op te merken dat er niet bezuinigd wordt op de buitenbaden en de breedtesport. Hoe gaat het met het zwembad de Vrije Slag in Bennekom? Is daar een update over te geven?

We zijn er erg tevreden mee dat er niet wordt bezuinigd op de uitgaven en ambitie voor natuur en landbouw. Dat is voor ons erg logisch: in onze regio is 22% van de banen op de een of andere manier gelinkt aan de agrifoodsector. Van alleen maar natuur kan je geen inwoners voeden en aan het werk houden. En zonder natuur zou er geen landbouw mogelijk zijn. Het moet in balans zijn. Het zou niet goed zijn om de inspanningen van het college hierin te stoppen.

De kosten van de jeugdzorg blijven stijgen. Het is dan ook goed om te lezen dat de verschuiving naar preventieve zorg en individuele ondersteuning echt werkt.

Op het punt van leerlingenvervoer hebben wij nog een aantal vragen. De gemeente helpt met deze grens een aantal gezinnen in de dagdagelijkse logistiek. Veel ouders kennen de worsteling met de dagelijkse logistiek van schoolgaande kinderen. Zeker als het om kinderen voor het speciaal onderwijs gaat, is regelmaat erg belangrijk. Dat werkt weer door in de klassen. Kan het college ons bevestigen dat het leerlingenvervoer naar speciaal onderwijs ongewijzigd blijft en dat dit vooral invloed heeft op kinderen die gebruikmaken van het bijzonder onderwijs? Dan bedoelen wij het identitaire onderwijs.

In deze tijden van oorlog en dreiging worden er door Defensie nieuwe weerbaarheidstrainingen voor burgers ontwikkeld. In tien weken word je klaargestoomd om alvast enige kennis te hebben van wapens en verdediging. Niet iedereen zal deze tienweekse cursus kunnen volgen. Is het college al bezig om onze inwoners op andere manieren te activeren iets aan weerbaarheid te doen? Het CDA denkt dat we hierbij ook nadrukkelijk gebruik moeten maken van de kracht van de samenleving, van de netwerken en vrijwilligersorganisaties die er al zijn. Wij overwegen een motie op dit onderwerp.

Als laatste willen we nog benomen dat we blij zijn met het vasthouden aan waarderingssubsidie voor scouts. Hoewel zij er natuurlijk om bekend staan juist goed de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, zal dit een goede ondersteuning zijn op hun pad.