Begro­ting 2026: Met oog op de toe­komst

Vandaag staat de begroting 2026 op de agenda. Voor de Raad, in de huidige samenstelling, is dit de laatste keer dat we dit doen. Voor mij is het de derde begroting die ik als fractievoorzitter van CDA Beek voor het voetlicht mag brengen. Bij vooruitkijken hoort ook terugkijken, en met enige trots doe ik dat. Het is mooi om te zien hoe wij, samen met onze coalitiepartner Beek Lokaal, veel voor onze gemeenschap hebben kunnen realiseren. Maar ook hoe wij als raad, gezamenlijk de belangrijke onderwerpen hebben aangepakt, door een debat op inhoud en door met respect de dialoog aan te gaan.

Er zijn tijdens de afgelopen begrotingsbehandelingen allerlei onderwerpen de revue gepasseerd, zoals het ondersteunen van onze verenigingen, het in stand houden van accommodaties, het belang van burgerkracht, leefbaarheid, financiële gezondheid, het beheersbaar houden van de OZB en, niet te vergeten, het ravijnjaar. Onderliggend verloren wij niet uit het oog, dat we dit alles doen voor onze burgers van Beek.

Vorig jaar sloten we dan ook onze inbreng af met: “Het CDA-Beek zet zich in voor een begroting die de kracht van de gemeenschap benut en versterkt.”

We horen ieder jaar de standaard zinnen en woorden, die door ons en alle partijen worden gebruikt bij de inbreng in een begrotingsvergadering. We vinden het immers allemaal belangrijk dat er een sluitende begroting wordt gepresenteerd ook voor 2026.

De versnelling woningbouw, de kracht van de gemeenschap, inzetten op preventie, zorg voor de leefomgevingen het ondersteunen van onze burgers op het moment dat het nodig is, blijven belangrijke uitdagingen

We zijn dan ook blij dat in de raadsvergadering van 6 november het Programma Woningbouw is vastgesteld. Dit onderwerp was een constante factor de afgelopen jaren en leidde ook bij onze fractie tot enige frustratie. Eens te meer werden we geconfronteerd met het feit dat we niet alles zelf in de hand hebben. Overheidsprocedures, -regels en -protocollen zitten vaak in de weg om tot actie te komen. Het voornemen om met lef aan de slag te gaan - er werd zelfs gesproken over een aanvalsplan - stemt ons hoopvol. Daarbij vragen we ook iets van onze burgers. Het bouwen van nieuwe woningen heeft immers ook impact op de leefomgeving van hen die er al wonen. Een sociale houding van hen die misschien iets van hun wooncomfort moeten inleveren ten opzichte van hen die al zo lang wachten op een eigen thuis, is dan ook wenselijk.

Daarnaast loopt er de pilot voor de integrale toegang binnen het sociaal domein. Duidelijkheid naar hen die ons nodig hebben, door één loket, is een belangrijke boost voor de dienstverlening van onze gemeente.

Vandaag gaat het over cijfers, euro’s, reserves, onttrekkingen, stortingen etc. Dit alles om onze gemeente ook op papier financieel gezond te laten zijn. Dat lukt voor 2026 en daar zijn we blij mee, dus wij stemmen dan ook in met het beslispunt 1 en de punten 3 t/m 8. Een beleidsarme begroting, waarin projecten die op de rol staan, zoals de upgrading omgeving Carmel, de nieuwe locatie voor KC Baeks kompas en de renovatie Schimmerterweg, wat ons betreft prioriteit hebben. De verbouwing van de Stegen35 en het investeren in een gezonde luchtkwaliteit en horecavoorziening in de Asta hoort daar onlosmakelijk bij.

Daarbij blijft onze ambitie om de laatste fase van de Keutelbeek en de renovatie van de Stationsstraat op korte termijn tot uitvoering te brengen.

Dan kom ik nu bij punt 2 van het raadsvoorstel. Kennisnemen van de meerjarenbegroting 2027 t/m 2029. Ja, wij hebben er kennis van genomen, punt, dus afgehandeld? Dat zou toch wel kort door de bocht zijn. Tijdens de commissievergadering, waarin we met alle partijen gediscussieerd hebben over deze begroting was met name dit punt het punt van discussie. Daarbij komt dat na maart 2026 de nieuwe raad het stokje van ons over zal nemen.

We moeten zorgen voor een gedegen overdracht naar de raad, die na ons komt, zonder hen het gras voor de voeten weg te maaien.

Onze ambities zijn groot, dat zie je wel in het projectenboek en de daarbij behorende mogelijke investeringen. Maar het beeld van 2028 en 2029 is zorgelijk. Het college heeft het realistisch samengesteld. Zo hebben we dit voor de zomervakantie met zijn allen afgesproken, namelijk 2026 en 2027 sluitend maken en 2028 en 2029 realistisch laten zien. Ook het advies van de VNG. Het verschil met toen is dat de 10% onttrekking uit de algemene reserves is teruggedraaid in verband met de solvabiliteit, waardoor het beeld extra alarmerend is.

Het college heeft aangegeven dat er samen met BMC, het onderzoeksbureau dat het college heeft ondersteund, een goed overdrachtsdossier is samengesteld, waarin voorstellen voor bezuinigingen worden gedaan. De keuzes die eventueel gemaakt moeten worden zijn dan ook aan de raad na maart 2026.

Het is een feit dat onze inkomsten vanuit het Gemeentefonds drastisch minder zullen zijn. Althans dat is het beeld op dit moment (en niets is zo veranderlijk als de landelijke politiek). Het vermaledijde woord “Ravijnjaar” is inmiddels wel opgeschoven naar 2028, maar het is er nog wel. Daar moeten en mogen we onze ogen niet voor sluiten, en volgens mij is de hele raad het hiermee eens.

We zullen kritisch moeten blijven kijken naar onze ambities en investeringen, maar dat betekent niet dat alles on hold wordt gezet. Reeds ingezette noodzakelijke investeringen moeten worden gedaan, stilstand is achteruitgang. Een betrouwbare overheid doet wat zij beloofd heeft en menige investering biedt in de toekomst weer mogelijke opbrengsten.

Het overzicht in het projectenboek geeft een beeld van wat op de rol staat en nee, niet alles gaat tegelijk. Een temporisering van ca. 30% van de plannen is begroot. We zien tevens wat al gevoteerd is en wat nog niet en eerlijk is eerlijk, er is geen “nice to have”, maar veel echt noodzakelijk.

Ons rest als raad nog enkele maanden tot de overdracht. We willen dan ook het college oproepen te zorgen voor een goede overdracht, zodat tijdig een degelijk ombuigingsproces kan worden opgestart. Daarbij wil ik namens het CDA Beek de gehele raad oproepen om samen de schouders eronder te zetten, zodat we de goede dingen voor onze mooie gemeente kunnen blijven doen.

Met zijn allen kunnen we ervoor zorgen, dat onze gemeente ook na 2027 financieel gezond is en blijft, waarbij we dienstbaar blijven aan onze burgers. Intussen nemen we de beslissingen die genomen moeten worden om de voortgang op vele belangrijke dossiers te waarborgen.

Ik heb er vertrouwen in dat we hier samen uit komen, want uiteindelijk doen we het allemaal Same Veur Baek.