Begro­ting 2026: Wat als Lim­burg gaat groei­en?

Tijdens de Algemene Beschouwingen in Provinciale Staten over de Begroting 2026 legde de CDA fractie de focus op de verwachte groei van de Limburgse bevolking. Niet omdat er hier zoveel baby’s worden geboren, maar vanwege de instroom van studenten, expats, arbeidsmigranten die zich hier settelen, statushouders en inwoners van andere Nederlandse regio’s die hierheen verhuizen voor werk of omdat de woningprijzen hier nog lager liggen dan elders. Dat is goed voor onze arbeidsmarkt alsook voor voorzieningen als zorg, scholen en winkels. Maar wat doet die instroom voor de leefbaarheid van onze wijken en dorpen? Want ergens komen wonen betekent niet automatisch ergens integreren en participeren in de lokale gemeenschap.

Vergrijzing

Als het aantal Limburgers inderdaad gaat groeien lossen we op papier de vergrijzing op. Dan wordt immers procentueel gezien hun aandeel in de totale bevolking kleiner. Maar nominaal zal het aantal ouderen de komende decennia nog fors gaan groeien: in 2035 is het aantal 80-plussers in onze provincie verdubbeld. Eenzaamheid onder ouderen is een aanzienlijk probleem en leidt ook feitelijk tot gezondheidsschade. En de kans dat het beleid om ouderen langer thuis te laten wonen het probleem vergroot is reëel aanwezig. Daar staat tegenover dat mantelzorgers al zwaar onder druk staan, we juist willen dat mensen meer uren gaan werken om tekorten op de arbeidsmarkt te verminderen, en familie die kan en wil helpen niet in de buurt kan blijven wonen omdat er geen geschikte woningen te vinden zijn.

We hebben het College dan ook bij motie gevraagd om te verkennen hoe wij als Provincie kunnen bijdragen aan het verminderen van eenzaamheid bij (oudere) ouderen. Maar ook om te komen tot een brede en integrale analyse op het thema (dubbele) vergrijzing met focus op sociale impact, wonen, arbeidsmarkt en zorg. Die laatste zal in 2027 aan de Staten worden voorgelegd.

Een eigen huis, een plek onder de zon!
Een van de belangrijkste opgaven waar we als overheid voor staan is ervoor zorgen dat iedereen een gepast dak boven zijn of haar hoofd kan hebben. Ons inwoneraantal maar ook het aantal eenpersoons huishoudens groeit. Gevolg: een woningtekort en alsmaar oplopende woningprijzen. De nieuwbouwbouw- en herstructureringsopgave in Limburg is groot.

Voor de steden met een intercitystation is het programma Limburg Centraal ingericht. Onlangs keurden Provinciale Staten het voorstel goed waarin € 50 miljoen provinciaal geld daarvoor is vrijgemaakt. Dat is een mooie regeling en een mooie pot geld om in zes steden de woningbouw te stimuleren.

Als CDA vonden wij echter dat we ook in het landelijk gebied moeten helpen om de woningbouw te versnellen. Want deze woningen zijn nodig voor de leefbaarheid van onze dorpen en kernen. Een motie van het CDA om te komen tot een Woonfonds voor het landelijk gebied kreeg brede steun. Dat Fonds is met name bedoeld om bij te dragen in de kosten van gewenste betaalbare woningen buiten het stedelijk gebied, zowel voor (oudere) doorstromers als voor jongeren en gezinnen. Want uit analyses blijkt dat een belangrijke oorzaak van het stagneren van zowel nieuwbouw als het ombouwen van panden zit in het feit dat een betaalbare prijs voor een fatsoenlijke woning de kosten niet dekt (de zgn. onrendabele top). En dan begint er simpelweg niemand aan. Zo kunnen ouderen niet doorstromen in hun eigen wijk of dorp, en kunnen jongeren zich er niet settelen en meebouwen aan de toekomst van het dorp. Een Woonfonds kan snel en slagvaardig middelen toekennen aan gewenste woningbouwprojecten met een onrendabele top en daarmee zorgen voor een snelle bouwstart.

Het College van Gedeputeerde Staten zal medio 2026 een voorstel voor dit Fonds aan de Staten voorleggen.

Cultuur met de kleine c
Al sedert jaren kent de Provincie Limburg de Regeling bovenlokale evenementen. Bedoeld voor juist al die initiatieven van vrijwilligers van onderop om op sportief of cultureel vlak iets moois te organiseren voor mensen in hun omgeving. En daarmee ook belangrijk voor de leefbaarheid in wijken en dorpen. Vanwege het grote aantal aanvragen was de pot van de regeling al leeg. Samen met de BBB dienden we een amendement in om die pot vanaf nu /m 2028 weer te vullen. Want voor al die hardwerkende vrijwilligers mag het moment van indiening niet uitmaken. Ook dat amendement werd breed gesteund.

Het belang van elkaar ontmoeten en de inzet van vrijwilligers zien we ook terug in en rond de vele musea die Limburg rijk is. Want als er ergens het verhaal van Limburg wordt verteld dan is het wel op deze plekken. Van Mijnmuseum tot De Locht, en van het Museum van de Vrouw tot het Petershuis. Zij verdienen onze steun, en daarom dienden we samen met de BBB de motie ‘kleine musea’ in met als doel zowel structureel als incidenteel geld voor deze pareltjes vrij te maken. Structureel door € 200.000 per jaar vrij te maken voor de koepelorganisatie Coöperatie Erfgoed Limburg, en incidenteel door alvast € 1,75 miljoen te alloceren voor het versterken van de ‘kleinere’ musea in Limburg waarvoor Gedeputeerde Staten de komende maanden een actieplan gaat uitwerken. Ook deze motie kreeg brede steun.