Tech­no­lo­gie in balans: Kunst­ma­ti­ge intel­li­gen­tie (AI), ech­te ver­ant­woor­de­lijk­heid

De fractie van het CDA in Amersfoort kijkt met aandacht én zorg naar de razendsnelle opkomst van kunstmatige intelligentie (AI). Niet alleen vanwege de kansen die AI biedt op het gebied van zorg, duurzaamheid en onderwijs, maar vooral vanwege de fundamentele impact die deze technologie heeft op onze samenleving, ons dagelijks leven en onze publieke waarden. Juist omdat de gevolgen nog grotendeels onbekend zijn, is blijvende politieke aandacht noodzakelijk en is er afgelopen dinsdag een commissievergadering geweest waar op voorspraak van de lokale CDA fractie de impact van AI met de gemeenteraad is besproken.

Niet de technologie, maar menselijke waarden moeten centraal staan.

Arie den Ouden

Een samenleving in transitie
AI verandert onze wereld in hoog tempo. In de zorg zien we hoe algoritmen ziektes sneller kunnen opsporen, in het onderwijs biedt AI gepersonaliseerde leerervaringen en in het bedrijfsleven leidt automatisering tot hogere efficiëntie. Maar tegelijkertijd worden menselijke banen overgenomen, privacy bedreigd en maatschappelijke structuren heringericht.

Volgens de Universiteit van Amsterdam kan AI de verhoudingen tussen burgers, bedrijven en overheden fundamenteel herconfigureren (https://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2021/03/de-impact-van-ai-op-samenleving-en-burgers-beter-begrijpen.html).

Het Haags Centrum voor Strategische Studies waarschuwt dat dit zelfs maatschappelijke stabiliteit onder druk kan zetten
(https://hcss.nl/report/in-de-greep-van-ai-impact-op-maatschappelijke-stabiliteit/).

Positieve en negatieve kanten
AI biedt kansen:
- Betere gezondheidszorg door snellere diagnoses
- Slimmere mobiliteit en duurzame oplossingen
- Gepersonaliseerd onderwijs voor iedere leerling

Maar er zijn ook risico’s:
- Banen verdwijnen door automatisering
- Mensen worden afhankelijk van systemen die ze niet begrijpen
- Kritisch denken en creativiteit komen onder druk te staan

In een analyse van Nieuwe Revu worden deze voor- en nadelen helder benoemd
(https://revu.nl/artikel/582536/positieve-en-negatieve-aspecten-van-ai-hoe-moeten-beleidsmakers-reageren).

Maken we mensen dommer?
Er is groeiende kritiek dat AI ons dom en lui maakt. Omdat technologie beslissingen overneemt, zouden we als samenleving het vermogen verliezen om zelf kritisch na te denken. ExplicitPlayground duidt op de ethische risico’s hiervan: AI neemt niet alleen werk over, maar ook morele afwegingen (https://explicitplayground.nl/ai/de-ethische-vraagstukken-rond-ai-wat-moet-je-weten/).

Didev wijst op de gevaren van AI-systemen: als de data waarop algoritmen zijn getraind niet neutraal is, kunnen discriminatie en sociale ongelijkheid versterkt worden (https://didev.nl/ai/wat-zijn-de-nadelen-of-risicos-van-ai/).

CDA Amersfoort blijft zich inzetten
AI mag geen technologie zijn die ons overkomt. Het moet een technologie zijn die we samen vormgeven en kritisch begeleiden. Daarom vraagt CDA Amersfoort blijvend aandacht voor de maatschappelijke, morele en ethische aspecten van kunstmatige intelligentie. Alleen dan kunnen we zorgen dat technologie ten dienste staat van de mens en niet andersom. De fractie zal dan ook dit onderwerp verder uitdiepen in vervolg commissievergaderingen, te beginnen om de morele en ethische aspecten te bespreken.