Alge­me­ne Beschou­wing Begro­ting 2025 – 2028 CDA-Utrecht­se Heu­vel­rug

Algemene Beschouwing Begroting 2025-2028 CDA-Utrechtse Heuvelrug

Voorzitter,

Veel dank aan het college en aan alle medewerkers voor het tot stand brengen van deze begroting. Wij delen, als CDA-fractie, uw positieve gevoel, omdat we er financieel goed voorstaan en er flink wordt geïnvesteerd in onze voorzieningen: in onder andere de dorpsvoorzieningen in Maarn en Amerongen, in nieuwe scholen en in de sportclubs. Ook zijn we blij dat de gemeente goed op weg is om de dorpen te vergroenen en water- en klimaatbestendig te maken en dat er flink geïnvesteerd zal worden in mobiliteit. De verkeersveiligheid voor vooral kwetsbare weggebruikers, fietsers in en buiten de bebouwde kom, moet waar dat kan snel verbeterd worden.

Dat het meerjarig perspectief onzeker is, is niet nieuw, wij vragen ons af of we op deze manier nog wel kunnen begroten. We houden steeds veel geld over doordat investeringen, vanwege met name personeelstekorten, worden uitgesteld. We maken ons, net als andere fracties, zorgen of de investeringen die zo belangrijk zijn wel gerealiseerd zullen worden.

Zo zijn er meer onderwerpen waar we zorgen over hebben. Het tempo waarin woningen gebouwd worden ligt nog te laag. We zien dat er veel gebeurt, maar vooral op de inbreidingslocaties duurt het lang. Wat kunnen we, naast het project ‘versnellen woningbouw’ nog meer doen om woningbouw te versnellen? We blijven erop hameren dat er meer mogelijkheden benut moeten worden buiten de bebouwde kom. Wij willen dorpen met een dorps karakter en openbaar groen, geen stadswijken. De toekomst ligt buiten de bebouwde kom. Er is bovendien meer visie nodig over waar we natuur willen, waar gebieden zijn voor wonen en de daarbij behorende mobiliteit.

We zijn blij dat er wordt geïnvesteerd in de bestrijding van armoede. We herhalen nog maar eens dat bestaanszekerheid ook moet gaan over een goede plek om te wonen. Wonen als basisrecht betekent dat iedereen een behoorlijke woonplek moet kunnen hebben. De nieuwe minister heeft toegezegd dat ze het eenvoudiger wil maken om woningen toe te voegen bij bestaande huizen. Zoals het plaatsen van mantelzorgwoningen, optoppen, het splitsen van woningen of om boerenerven te bebouwen.

Met een mantelzorgwoning kunnen mensen van dichtbij zorgen voor hun naaste. De druk op de zorg neemt af en er komen meer woningen vrij, zodat er doorstroming kan ontstaan. Door de toenemende vergrijzing, zijn dit soort oplossingen nodig. We dringen er dan ook op aan bij het college om drempels die inwoners tegenkomen weg te nemen en zich soepel op te stellen.

Het college geeft aan dat het nog onzeker is of er vanaf 2026 structureel voldoende geld is voor al onze taken. Wij steunen de acties van de VNG en van lokale bestuurders richting het kabinet. De actiebereidheid groeit en wellicht kan de VVD iets bereiken bij eigen bewindspersonen in het kabinet. Met steeds minder budget steeds meer doen kan niet langer zo doorgaan en dan heb ik het nog niet eens over de aangekondigde asielmaatregelen die fatsoenlijke asielopvang vooral ingewikkelder maken, zoals het intrekken van de spreidingswet.

Als de acties niets op leveren willen wij uiteraard niet bezuinigen op wat samenleven mooi maakt: Want ieder dorp telt! Dus niet op de voorzieningen, de sport, de bibliotheek, verenigingen en het groen, waar we nu juist goed mee op weg zijn. We zijn blij dat er in dit kader gekeken wordt bij de verbonden partijen en dat de raad meer in stelling gebracht zal gaan worden. We willen in dit verband nog de BIGA noemen, waar gewerkt wordt aan een nieuwe toekomstvisie. Het is van groot belang dat we ook in de toekomst in goede samenwerking, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen helpen aan werk.

Wat verder een reden is tot zorg in onze fractie is de stijging van de kosten van de jeugdzorg: €2,4 miljoen meer dan begroot en we weten niet hoe zich dit gaat ontwikkelen. In onze gemeente ontvangt één op de negen jongeren jeugdhulp. Dit aantal is stabiel, maar de kosten stijgen. Frustrerend hieraan is dat het onduidelijk is wat precies de oorzaak is. We wachten de verdiepende analyse af, want met speculaties komen we niet verder. Het is belangrijk dat de uitgaven beter beheerst worden en dat we de juiste dingen doen en het welzijn van kinderen, jongeren en gezinnen zoveel mogelijk gewaarborgd is.

Wij vinden sowieso dat jongeren meer betrokken moeten worden bij beleid via bijvoorbeeld sociale media en op andere voor jongeren aantrekkelijke manieren. Er wordt veel gepraat over de belangen van jongeren en jongvolwassenen, maar het is beter om ze ook echt zelf te horen.

Henri Bontenbal heeft het over ‘de verantwoordelijke samenleving’. Dus geen samenleving als een verzameling individuen. Niet het individu staat centraal, maar de verbondenheid met de ander noemt hij hierbij als belangrijke pijler. ‘De samenleving moet geen ratrace zijn. De samenleving floreert juist met gemeenschapszin, verantwoordelijkheid voor elkaar, op basis van verdraagzaamheid’.

Dank u wel.

Marina Roelofsen
Fractievoorzitter CDA-Utrechtse Heuvelrug