Begro­ting 2025

Mijnheer de Voorzitter,

Namens het CDA wil ik graag onze visie delen op de begroting voor 2025 en enkele opmerkingen maken over de 2e bestuursrapportage van 2024. Allereerst willen we onze waardering uitspreken voor de zorgvuldige manier waarop deze begroting tot stand is gekomen. Het proces om eerst tot een perspectiefnota te komen en samen met de raad prioriteiten en accenten te bepalen is ons goed bevallen. En we hebben kunnen ervaren hoe groot de uitdaging is om in deze turbulente tijden een financieel stabiele koers te varen. Het voelt steeds meer alsof we de stoelriemen vastsnoeren voor dat wat komen gaat. Waar we eerder nog hoopten dat de centrale overheid gemeenten tegemoet zal komen lijkt het ravijnjaar 2026 er echt aan te komen. Zeker omdat het huidige kabinet bezig is met korte termijn doelen, het langere termijn perspectief heeft verlaten en bezuinigt op de verkeerde dingen zoals preventie.

Onze algemene opmerking is dat het college in de inleidende teksten blijft vasthouden aan alle ambities terwijl de realiteit is dat we het met minder geld moeten doen. Hier zijn creatieve maar vooral ook vervelende maatregelen voor nodig. Deze realiteit zullen we onder ogen moeten zien.

In deze bijdrage reageren we eerst op de bestuursrapportage en daarna gaan we in op de begroting.

Bestuursrapportage

De bestuursrapportage laat een positieve bijstelling zien van bijna 600.000 euro. Wat het CDA betreft is duidelijk uiteengezet wat de plussen en minnen zijn. Onderliggend kunnen we toch forse aanpassingen zien. Zo geven we structureel t.o.v. de begroting 1miljoen extra uit aan de GR Sociaal. Positief zijn natuurlijk de leges maar deze zijn incidenteel gezien het project Kloos. We zijn blij te zien dat er voor Molenzicht extra geld wordt uitgetrokken om het tekort daar te dekken. Echter onze vraag is hier wat de structurele oplossing is voor de problemen daar. De vergadering hierover in de commissie verdient wat ons betreft een vervolg. Zeker ook vanwege de reactie van het huidige bestuur hierop en de reactie van het college.

Begroting

Dan voorzitter stappen we over naar de begroting. Voor 2025 ligt er met bezuinigingen van 1,5 miljoen een sluitende begroting. Voor 2026 en verder is het gat ook met deze bezuiniging nog steeds enorm. Dit baart ons zorgen. Vandaag geven we nog geen instemming op de meerjarenbegroting. De extra 700.000 euro vanaf 2026 en de dan nog te dichten tekorten zullen we vanaf morgen met elkaar moeten bespreken en invullen. We verwachten van het college hiervoor een procesvoorstel.

Vandaag bespreken we via een aantal thema’s bespreken we de verschillende onderwerpen. De eerste is het Investeren in de gemeenschap. Het CDA gelooft sterk in het versterken van onze lokale gemeenschap. Getuige ook de subsidie voor nieuwe inwoners om deel te nemen aan ons verenigingsleven. We zijn verheugd te zien dat er in de begroting aandacht is voor het ondersteunen van verenigingen, vrijwilligersorganisaties en initiatieven die de sociale cohesie bevorderen. Wij pleiten ervoor om deze investeringen zo lang mogelijk voort te zetten omdat dit het cement is van onze samenleving. Dit zorgt ervoor dat iedereen in Alblasserdam zich thuis voelt en kan bijdragen aan onze samenleving.

Duurzaamheid en leefomgeving

De zorg voor onze leefomgeving blijft een belangrijk speerpunt. We juichen de plannen toe om te investeren in duurzame energiebronnen en het stimuleren van groene initiatieven. Bijvoorbeeld met de klimaat adaptieve maatregelen. We hebben kunnen lezen dat we deze budgetten nog steeds in de begroting kunnen laten staan. Het is cruciaal dat we als gemeente een voortrekkersrol spelen in de energietransitie en onze inwoners daarbij betrekken. Ook zien we dit terug in investeringen die we doen in ons eigen vastgoed. Hierbij is het voor het CDA belangrijk dat we investeren in die panden waarvan we ook zeker weten dat we deze willen inzetten voor onze maatschappelijke partners.

Woningbouw en bereikbaarheid

De behoefte aan woningen hoeven we niet meer toe te lichten. De lange duur om voor ons duidelijke projecten tot uitvoer te brengen ook niet. We verwachten komend jaar echt werkzaamheden te zien bij Kloos, het oude Wipmolen terrein, de manege en Haven Zuid! De programma’s hiervoor staan klaar dus laten we proberen om de komende rondes steeds een plan op de agenda te hebben. Met het vaststellen van de visies hebben we de contouren vastgesteld. Het CDA ziet uit naar de discussie voor woningbouwlocaties op de langere termijn. Graag horen we van het college hoe we daar in 2025 invulling aan gaan geven. Voor participatie hieromtrent hebben wij geen reservering op de begroting gezien. Specifiek voor Haven Zuid vragen we aandacht voor de transferium functie. Aangezien we het bestemmingsplan nog niet in de raad hebben behandeld verwachten wij toch in 2025 gebruik te kunnen maken van deze ruimte. Laat het transferium zo lang mogelijk blijven op Haven Zuid ook in 2025. Dit geeft ons tijd om de definitieve oplossing bij de brug te realiseren voor 2026.

Zorg en welzijn

De afgelopen jaren hebben aangetoond hoe essentieel goede zorg en welzijnsvoorzieningen zijn. Het CDA staat voor een inclusieve samenleving waarin iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Toch moet ook in dit domein geld gevonden worden. Dit doet pijn. Zo hebben we bijvoorbeeld recent en ook vandaag gehoord van de SWA. Gelukkig hebben we in ons dorp een sterke sociale infrastructuur. Met minder geld hetzelfde of nog meer doen vraagt om samenwerking te intensiveren, geen zaken dubbel te doen en creatieve oplossingen. Als gemeente moeten we de instellingen blijven ondersteunen en controleren op het resultaat ook van de samenwerking in het Brughuis. Lokaal doen wat kan, levert op dat er minder geld naar de dure regionale zorg hoeft. De stijging van de budgetten van de GR Sociaal en de dienst DG en J moet gekeerd worden. Voor 2025 zou de bezuiniging van 13.000 euro op een budget van bijna 1 miljoen voor de SWA gevonden moeten worden.

Voor 2026 verwachten wij een duidelijk uitgewerkt plan om zorg en welzijn in ons dorp op peil te kunnen houden zodat het resultaat, goede zorg en ondersteuning lokaal overeind blijft.

Financiële verantwoordelijkheid

Tot slot willen we het belang onderstrepen van een verantwoord financieel beleid. Hoewel investeren noodzakelijk is, moeten we ook waken voor toekomstige financiële risico’s. Wij vinden het niveau van investeringen erg hoog en dit zullen we dus ook expliciet moeten meenemen bij het beoordelen van de B-kredieten. Daarnaast pleiten wij voor het indexeren van de investeringen in de begroting. Nu zien we steeds bij de start dat de investering geïndexeerd moet worden. Dit geeft een verkeerd beeld van de bedragen die er nu staan. Graag een reactie van het college hierop. Ook verwachten we echt in 2025 de uitwerking van het rapport Berenschot. De nadruk hierop is van belang juist ook in tijden dat het moeilijker gaat worden. Afspraken maken met elkaar, hierop terug kunnen komen en verwachtingen helder hebben is hierbij van groot belang. Wij vinden dat dit dossier te lang stil blijft liggen. We moeten de vrijwilligersbesturen blijven ondersteunen op een goede manier.

Tot slot kostendekkendheid. We staan achter het kostendekkend maken van de diensten. Hoewel de impact soms fors is zie we dit als noodzakelijkheid. We moeten met elkaar betalen voor de diensten die we leveren.

De lastenverzwaring voor onze inwoners is fors, maar voor ons acceptabel om de voorzieningen te kunnen behouden. Bezuinigingen en lastenverzwaringen zijn ons inziens in evenwicht maar doen een beroep op de solidariteit van ons allen.

Voorzitter, het CDA is positief kritisch over de voorgestelde begroting, hoewel pijnlijke bezuinigingen denken we toch een solide en sociale begroting te realiseren. We kijken uit naar de samenwerking met het college en de andere fracties om deze plannen tot uitvoering te brengen. Samen kunnen we bouwen aan een sterk en veerkrachtig Alblasserdam, waar iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt. We wensen het college hierbij Gods zegen toe.

Dank u wel.