Alge­me­ne beschou­win­gen

Slotbeschouwing raadsperiode 2022–2026

10 november 2025 was de avond voor de laatste algemene beschouwingen van deze raadsperiode.

Onze fractievoorzitter Anja de Rijk had de mooie taak deze beschouwingen te doen, middels bijgaande tekst.

Voorzitter,

We staan aan het einde van een raadsperiode waarin het CDA, ondanks het ontbreken van een wethouder, zich constructief en betrokken heeft ingezet voor onze gemeente. We hebben meegedacht, meegewerkt en meegestuurd — steeds vanuit onze kernwaarden: rentmeesterschap, solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheid.

In onze algemene beschouwingen gaan we vanavond in op 5 thema’s ; waarbij we direct aantekenen dat veel meer thema’s aandacht verdienen; maar ook hier; wij maken keuzes.

De thema’s zijn;

Financiën, woningbouw, verkeer- en verkeerveiligheid, Communicatie en dienstverlening en het Sociaal Domein.

Financiën

We waarderen dat er vanavond een sluitende meerjarenbegroting voor ons ligt en dat we voor dit resultaat geen extra maatregelen hebben hoeven nemen dan alleen een indexatie op de OZB. Dat getuigt van bestuurlijke discipline. Tegelijkertijd baart de oplopende schuldenquote ons zorgen. Zonder aanvullende bijdragen van het Rijk zullen we genoodzaakt zijn tot scherpe keuzes die pijn gaan doen. Dat vraagt om politieke moed én transparantie richting onze inwoners.

De puzzel die de komende jaren moet worden gemaakt zal niet eenvoudig zijn.

Het feit dat wij eerst plankosten beschikbaar stellen en daarna pas een besluit nemen over een structurele investering; heeft invloed op het feit dat onze gemeente er in theorie financieel goed voor staat. Wij staan achter deze werkwijze; echter; is deze en de volgende raad zo ‘dapper’ om NEE te zeggen tegen structurele lasten als er een volledig uitgewerkt plan aan de raad aangeboden wordt, maar de structurele lasten te hoog zijn voor onze meerjarenperspectief?

Het CDA en financiën zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; we staan achter de uitgaven en investeringen welke zijn gedaan; maar blijven scherp; met name omdat de rekening van de ambities van de raad niet bij de onze inwoners terecht mag komen.

Woningbouw

Woningbouw is voor het CDA een topprioriteit. Juist de bouw tussen nu en vijf jaar moet vlot getrokken worden; tijdelijke woningen, woning splitsen, woningen uitsplitsen, woonlagen op bestaande bouw en mantelzorgwoningen op eigen terrein lijken voor nu het meest kansrijk.

Wij hebben goede en nauwe contacten met onze landelijke partij en de Provincie inzake de windmolens en het zo gewenste bedrijventerrein, maar ook hebben we contact om vooral tijdelijke woningen in maatwerk en transformatie gebieden mogelijk te maken. Dit zal niet makkelijk worden, want, zoals de oud CDA commissaris Jaap Smit steeds zei; “We hebben alles zo goed geregeld, dat er niets meer mogelijk is”

Daarnaast is het verbijsterend dat bestemmingsplannen voor woningbouw, welke we als raad hebben goedgekeurd, veelal nog jaren op zich laten wachten in de uitvoering.

Dan willen wij vanavond speciale aandacht vragen voor Hoogmade; er ligt een mooie dorpsvisie met draagvlak van het gehele dorp, er lopen gesprekken, maar wij willen actie zien. We zijn er voor elk dorp; maar zien de te hoge nood in Hoogmade en willen ons daar de komende raadsperiode met enige voorrang voor inzetten. De dorpsvisie van Hoogmade moet worden uitgevoerd. We gaan ervoor!

Verkeer en Verkeersveiligheid

Gelukkig is het meerjaren onderhoudsplan van onze wegen en civiele kunstwerken de afgelopen periode flink onder hanen genomen en hebben we o.a. structureel geld beschikbaar gesteld in plaats van te werken met een ‘piepjes’ systeem en doen we veel aan preventief onderhoud. Dit geeft rust in de financiën en de begroting.

Dat is de theorie. In de praktijk horen en zien we zorgen bij inwoners en dan met name in Roelofarendsveen. We zijn dan ook blij dat er een fysiek verkeersonderzoek komt van Oude Wetering tot aan de A4 te Roelofarendsveen en zien de uitslag daarvan graag tegemoet.

In de begroting wordt niet gesproken over meer fietssuggestiestroken en kijken naar de mogelijkheden van het principe ‘auto te gast’. Verkeersveiligheid is geen luxe, maar een basisvoorwaarde voor leefbaarheid. We zijn dan ook zeer bereid te kijken naar een betere ontsluiting in bijvoorbeeld Woubrugge en de dorpsontsluitingen in het algemeen. Ook de Leimuiderbrug en het landbouwverkeer in het dorp blijft onze aandacht houden; onder het motto; de aanhouder wint.

Communicatie en dienstverlening.

Hoewel er een digitale nieuwsbrief is voelen veel inwoners zich niet bereikt of betrokken. Het CDA blijft pleiten voor een tweewekelijkse fysieke nieuwsbrief a la het Witte Weekblad van voorheen, welke beschikbaar komt op diverse afhaalpunten in de dorpen. Een plan daartoe zien we helaas niet terug in de begroting voor 2026 — een gemiste kans.

Daarnaast zijn wij het nog niet eens met het voorgestelde nieuwe afsprakensysteem voor de gemeentewerf per 1 januari 2026. We hebben als raad nooit klachten hierover gehoord of gezien, en een afspraak over twee weken als je nú je vuil wilt wegbrengen — ons inziens gaat dat niet werken. Zo bedien je de inwoners, ons inziens, niet.

Tot slot delen wij mede dat bij ‘werk in uitvoering’ in de wijk of buurt horen of zien we op de socials regelmatig dat inwoners zich overvallen voelen omdat ze niets hebben gehoord of gezien van de gemeente dan wel de bouwer. Dat kan echt anders; kleine moeite, groot plezier.

Sociaal domein

De basis — laagdrempelige, toegankelijke hulpverlening — moet op orde zijn. Het CDA blijft inzetten op eenvoud, nabijheid en menselijke maat.

Een bijzonder aandachtspunt dit jaar vinden wij het aantal thuiszitters van school: 41 kinderen in onze gemeente krijgen wel hulp, maar geen onderwijs. Dat is zorgwekkend. Hoe kan het dat kinderen ook in onze kleine gemeenschap, met relatief kleine scholen en veel persoonlijke aandacht, toch vastlopen? Als CDA missen we een plan van aanpak. Hopelijk komt dit op 8 december aan bod tijdens de avond over het sociaal domein. De jeugd heeft immers de toekomst.

Daarnaast willen we vanavond aangeven dat wij de komst van een servicepunt voor werk en inkomen in onze gemeente in plaats van in Alphen aan den Rijn van harte willen ondersteunen, zeker als dit budgetneutraal gerealiseerd kan worden, is dat een uitstekende ontwikkeling. Werkzoekenden en werkgevers direct koppelen is bij uitstek iets wat lokaal veel beter kan dan op afstand vanuit Alphen aan den Rijn.

En tot slot natuurlijk aandacht voor ons initiatief-raadsvoorstel dat de volgende besluitvormende raad op de agenda staat. Het doel en opzet van het instellen van Dorpsbudgetten, daar staat de raad achter, waarvoor dank. Over de uitvoering waren de meningen 2 weken geleden nog verschillend; afgelopen week hebben wij daar naar gekeken en afgelopen weekend ons raadsvoorstel aangepast in de hoop dat volgende week alle fracties akkoord gaan en wij volgend jaar mooie inwonersinitiatieven financieel kunnen gaan ondersteunen !

Voorzitter, het CDA blijft zich inzetten voor een gemeente die financieel gezond is, sociaal sterk, verkeersveilig, communicatief transparant en toekomstgericht durft te kiezen. We danken alle collega’s voor de samenwerking in deze raadsperiode en kijken uit naar een nieuwe fase waarin we opnieuw onze verantwoordelijkheid zullen nemen — met of zonder wethouder.

Dank u wel.

Inhoudelijke behandeling begroting 2026

Voorzitter,

Zojuist hebben wij in onze algemene beschouwingen gewezen op een aantal zaken die wij belangrijk vinden en waar we ons voor (blijven) inzetten; dit zijn ze natuurlijk lang niet allemaal, maar begrijpt iedereen; we willen zeker de ondernemers, de recreatie, cultuur en verenigingsleven en land- en tuinbouw nog even benoemen; Ook voor hen zetten wij ons als fractie, maar ook als raad zeker in !

Als we nu inhoudelijk kijken naar expliciet deze begroting willen wij de navolgende zaken nog aanhalen; Een sluitende meerjarenbegroting kunnen opstellen met alleen een index verhoging op de OZB; daar is menig gemeente jaloers op en zijn we zeker blij mee.

Maar zoals ook in onze algemene beschouwingen aangegeven; dat is de theorie.

We zien onzekere positieve, onzekere budgetneutrale en flinke noodzakelijke investeringen in onze stukken; met name noemen we;

Structureel positief doorgerekend zijn de bouwleges ad. €471.000 en de besparing op de kosten van de gemeentewerf als deze op afspraak gaan werken, 150.000 euro positief. Dit is niet zeker

Budgetneutraal dan wel vanuit de risico paragraaf hopen we de Grietpolder woningbouw in Leimuiden te realiseren, het naar de gemeente halen van het loket werk en inkomen voor de werkzoekenden en de rechtszaak met SBB over het dorpshart te Leimuiden af te wikkelen; Ook dit is nog niet zeker.

Als structurele investeringen die de komende jaren op ons af komen zien we in ieder geval de huisvestiging van het gemeentehuis, de nieuwe scholen die nodig zijn, en de structurele kosten van o.a. de 10 genoemde risico’s in de tabel op pagina 47

Ons solvabiliteitsratio zakt van 44% naar 22%; dat is nog net neutraal te noemen (20% is de ondergrens); dit wisten we toen we onze besluiten namen; maar komt nu toch weer binnen; Het is oppassen geblazen.

Het is dan ook een hele goede zaak dat wij onze algemene reserve elk jaar voeden met het overschot in de jaarrekeningen; daardoor blijven we ‘in control’ en kunnen we nog een (klein) stootje hebben.

Doelen; Ruim 100 vragen gesteld over allerlhande zaken betreffende de beschreven doen; wij danken een ieder voor de (soms zeer uitgebreide beantwoording; zoals de toelichting dat onze gemeente als een situationele regie gemeente omschreven kan worden; per dossier en situatie kijken of we het zelf gaan doen of gaan uitbesteden; heeft wat licht op de zaak geworpen. En zo zijn veel zaken een stuk duidelijker; neemt niet weg dat we het niet overal mee eens zijn; met name de wijziging van het systeem van de gemeentewerf op afspraak en geen verdere stappen in de communicatie in de vorm van een fysiek 2-wekelijks blad; daarover is wat ons betreft nog niet het laatste woord gesproken en gaan we zeker nog verder mee.

Ook de veiligheid op straat voor met name vrouwen, waaraan de inrichting van de openbare ruimte al veel kan bijdragen willen we vanavond benoemen; goed dat we daar oog voor hebben en over nadenken.

Voorzitter,

Ons financiële situatie hangt in grote mate af van de rijksbijdragen aan de gemeenten. Deze bijdragen zijn instabiel; onze meerjarenbegroting is dan ook een ‘momentopname’. De gestelde doelen kunnen we grotendeels achter staan en daar waar meer stappen noodzakelijk zijn gaan we spoedig mee aan de slag.

Dit alles gezegd hebbend kunnen wij vanavond instemmen met het voorliggende raadsvoorstel.