Kli­maat, con­cur­ren­tie­kracht en stra­te­gi­sche onaf­han­ke­lijk­heid

Klimaat, concurrentiekracht en strategische onafhankelijkheid 

Hoekstra in gesprek met CDA-buitenlandcommissie over Europa

Herman de Vries, internationaal Secretaris 


Afgelopen maandag kwam de CDA-Commissie Buitenland bijeen op het partijbureau in Den Haag voor een gesprek met Eurocommissaris Wopke Hoekstra. Precies op die dag was het een jaar geleden dat Hoekstra werd beëdigd voor zijn functie als Eurocommissaris voor Klimaat, Nettonul en Schone Groei in de tweede Commissie van Von der Leyen. Een uitgelezen moment om stil te staan bij de grote veranderingen die Europa momenteel doormaakt en met elkaar van gedachten te wisselen over de toekomst van het continent.

Commissievoorzitter Wim van de Camp opende de vergadering op zijn vertrouwde, energieke wijze en heette Hoekstra welkom, waarna al snel duidelijk werd dat het gesprek diepgang zou krijgen.

Een wereld in beweging
Hoekstra trapte af met een schets van de wereld waarin Europa zich vandaag bevindt: een wereld die sneller verandert dan men decennialang gewend was. Geopolitieke spanningen nemen toe, klimaatveranderingen doen zich steeds heviger en frequenter voor en nieuwe technologieën zoals AI bieden zowel kansen als nieuwe kwetsbaarheden. Voor een open economie als Nederland zijn dit ontwikkelingen die direct voelbaar zijn in samenleving en bedrijfsleven.

Daarnaast wees hij op de voortdurende druk van het Europese asiel- en migratievraagstuk, dat directe gevolgen heeft voor alle lidstaten.
Hoekstra hield een overtuigend pleidooi dat het een van de grootste uitdagingen is om klimaat, concurrentiekracht en strategische onafhankelijkheid met elkaar te verbinden en in balans te brengen. Daarbij benadrukte hij ook het belang van snelheid en weerbaarheid van de Unie: Europa pakt veel zaken goed aan, maar door crises en het hoge tempo van veranderingen in de wereld is meer wendbaarheid en slagkracht nodig.

Een open gesprek over Europa’s toekomst
Na deze inleiding ontstond een breed en betrokken gesprek met de commissieleden. Hoekstra legde uit dat Europa in de komende jaren actiever moet meebeslissen over zijn eigen veiligheid. De val van de Muur markeerde het begin van grote verschuivingen in de geopolitieke verhoudingen, maar pas de laatste jaren zijn deze veranderingen echt concreet zichtbaar geworden. China is steeds sterker naar voren gekomen op het internationale toneel en wordt door Amerika gezien als een belangrijke strategische uitdager. De boodschap van Hoekstra was duidelijk: Europa kan blijven rekenen op zijn bondgenoten, maar zal veel meer zelf moeten kunnen doen.

Dit raakte aan grotere vragen die in de groep leefden: hoeveel soevereiniteit willen we overdragen aan Europa om onze eigen belangen te beschermen? Soms is verdere integratie noodzakelijk - denk aan een kapitaalmarktunie - maar op andere vlakken juist niet.

De discussie bewoog zich vervolgens richting de toekomst van technologie en energie. AI, zo benadrukte Hoekstra, zal binnen tien jaar leiden tot een enorme stijging in energiegebruik, onder meer door datacenters en defensietoepassingen. Europa moet daar nu op anticiperen met slimme investeringen in energie-infrastructuur, batterijen en elektriciteitsnetwerken.

Ook kwam Europa’s plek in de wereld aan bod. Hoekstra benadrukte dat multilaterale samenwerking altijd in het belang van Nederland is. Niet omdat het ideaal klinkt, maar omdat het voor een klein land, dat ook economisch gezien voor een substantieel deel afhankelijk is van handel, in een grote wereld simpelweg de meest effectieve manier is om invloed uit te oefenen.

Bij economische weerbaarheid passeerden de recente discussies over Tata Steel en Nexperia. Hoekstra ging niet in op casuïstiek, maar benadrukte dat Europa in algemene zin strategisch belangrijke bedrijven moet willen behouden en dat discussies over technologie en afhankelijkheden vaker zullen terugkeren, zeker nu landen als China met andere spelregels opereren dan wij gewend zijn.


Een blik vanuit het Europees Parlement
Daarna was het woord aan Europarlementariër Ingeborg ter Laak, die de commissie meenam in haar werkzaamheden in Brussel en Straatsburg. Zij gaf inzicht in de verschillende posities van kandidaat-lidstaten en schetste wat toekomstige uitbreidingen kunnen betekenen voor het functioneren van de EU, inclusief mogelijke gevolgen voor de samenstelling en taakverdeling van de Europese Commissie.

Ook besprak zij recente ontwikkelingen rond Afrika, Syrië en Soedan - dossiers die elkaar snel opvolgen en die directe impact hebben op Europese stabiliteit en migratiestromen. Er volgde een verdiepend gesprek met de commissie over de bijdrage die Europa kan leveren en de keuzes die daarbij horen.

Waardering vanuit het Landelijke Bestuur
Ook nam partijvoorzitter Jean Wiertz het woord. Hij sprak zijn waardering uit voor het werk van de buitenlandcommissie. In de hectiek van de verkiezingsvoorbereidingen moest de programmacommissie in korte tijd een stevig verkiezingsprogramma neerzetten. ‘Dat dit gelukt is’, zei Wiertz, ‘is mede te danken aan de zeven diepgravende en weloverwogen buitenlandrapporten van de commissie, die als fundament hebben gediend voor de buitenlandparagraaf van het CDA-verkiezingsprogramma’.

Zo werd het eerste deel van de vergadering afgesloten, waarna de commissie overging op andere agendapunten.