Wij zijn voor een her­in­de­ling met Zeve­naar, Dui­ven en Wes­ter­voort

Het betoog van onze fractievoorzitter Wim Robbertsen treft u hieronder aan. Het raadsvoorstel is uiteindelijk aangenomen met 8 (CDA, D66, VVD en PvdA/GL) voor en 7 (Stadspartij en SP) tegen.

Wim Robbertsen: "Laat me u meenemen naar een avond in het voorjaar van 2021. We hadden als CDA het ambitieuze plan opgevat om zoveel mogelijk maatschappelijke organisaties te spreken in de voorbereiding op het schrijven van ons verkiezingsprogramma.

Die avond had ik een prettig gesprek met Ben Kruk en dat ging vooral over eenzaamheid en vergrijzing. Ik weet nog dat ik dacht: “Als we echt toekomstbestendig willen zijn dan moeten we gigantisch anticiperen op wat er op ons afkomt. Kunnen we dat wel?”

Ik herinner het me omdat het me toen bij de keel greep omdat ik het niet kon overzien. Er kwamen bij de schrijverscommissie voor het verkiezingsprogram ideeën over ontmoetingsplekken, over meer ambtenaren, over het faciliteren van noaberschap, over beter luisteren, over het opzetten van denktanks.. Hoe anders pakte deze periode uit. Mogelijke herindeling of ambtelijke samenwerking kwam uit nood op de agenda en zette alles in een ander perspectief. Met nieuwe kansen, maar ook met zorgen en onduidelijkheid.

Bijna 3 jaar na de laatste gemeenteraadsverkiezingen hebben we als Raad besloten dat we gaan fuseren. Met wie we gaan fuseren nog niet. En dat is best bijzonder. Het leek er namelijk op dat Doesburg kon kiezen uit 3 aangrenzende gemeenten. Dit onderstreept nog eens onze unieke locatie op het knooppunt van Liemers, Achterhoek en Veluwezoom.

Bestuurskracht

Fusies worden normaliter aangegaan omdat de bestuurskracht versterking nodig heeft. Dit bleek ook duidelijk uit het prima bestuurskrachtonderzoek zoals dit door Necker is uitgevoerd in onze gemeente. En waarbij we als gemeenteraad zelf achter het stuur zaten.

De uitkomst is dat Doesburg het hoofd weliswaar meestal nog wel boven water houdt, maar watertrappelt. Dat kost veel energie en er hoeft niet veel te gebeuren voordat we water happen in plaats van lucht.

Als CDA vinden we het belangrijk te onderstrepen dat de financiële situatie van Doesburg niet de bestuurskracht is van onze stad maar een onderdeel van de bestuurskracht. Het kan dus zo maar zijn dat onze solvabiliteit in orde is, maar we de taken en ambities niet of onvoldoende uitgevoerd krijgen. En daar gaat het om. Solvabel zijn is niet waarom we als gemeente bestaan. Dienen wel.

In de handreiking voor scenariokeuzes bij het bestuurskrachtonderzoek werd onderstreept dat het belangrijk is dat toekomstige partners een gedeelde visie op het aangaan van de uitdaging hebben. Bijvoorbeeld over voorzieningen, dienstverlening, wonen, toerisme etc. Dat is uiteraard nog niet tot in den treuren verkend, maar we zien duidelijke verschillen in de bereidheid en motivatie hierbij. Je zou zelfs kunnen zeggen: enthousiasme.

Inhoudelijke argumenten

Inhoudelijke argumenten bij welke gemeente Doesburg het meest kan brengen en halen zijn lastig gebleken. We ontdekten dat een en hetzelfde feit twee kanten van het argument kan bedienen. Rheden lijkt qua samenstelling van de bevolking wellicht veel op Doesburg, maar is dat nu een voordeel of een nadeel. Je zou kunnen zeggen: een voordeel als het gaat om de ervaring die er is met de bevolkingssamenstelling en hoe daarmee om te gaan. Maar je kunt het ook als nadeel zien. Want versterkt het elkaar niet en is dus een gemeente met een wat meer gemêleerde samenstelling niet veel sterker? Daarmee concludeerden we dat een simpel vergelijk op basis van voor- en nadelen altijd subjectief is.

Binnen het CDA hebben we hier lang mee geworsteld. We hebben, nadat alle informatie binnen was, met elkaar criteria vastgesteld waarlangs we de verschillende gemeenten konden vergelijken en konden wegen. Gewicht hangen aan argumenten is namelijk, wat ons betreft, de beste weg om hierin stappen te zetten. Er waren simpelweg goede inhoudelijke argumenten voor zowel Rheden als de Liemerse gemeenten.

Onze criteria waren oa:

• Behouden voorzieningen als zwembad, sportvoorzieningen, bibliotheek, voorzieningen voor het verenigingsleven, voor de zorg etc
• Het creëren van een stadsloket
• Dat Doesburg een plek moet zijn waar jongeren willen, blijven en kunnen wonen
• Het behoud van toerisme, of het uitbreiden ervan
• Dat gemeenten bestuurlijk op elkaar lijken
• Dat we een goede en professionele dienstverlening kunnen bieden
• Dat de herindeling volwaardig zou moeten zijn
• Een meer verstandelijke dan emotionele keuze
• Goede bereikbaarheid

We denken deze criteria het beste overeind te kunnen houden bij de Liemers. Niet allemaal, maar wel de meeste. Dat is het eerlijke verhaal.

We denken deze criteria het beste overeind te kunnen houden bij de Liemers. Niet allemaal, maar wel de meeste. Dat is het eerlijke verhaal.

Wim Robbertsen
fractievoorzitter

• Zo geloven we dat de afstand tot Zevenaar ons een grotere kans geeft om onze voorzieningen, oh zo belangrijk voor o.a. verenigingen, behouden van jonge gezinnen etc, te behouden.
• Deze zelfde afstand zou ons kunnen helpen te pleiten voor het behoud van een stadsloket, wellicht met een bredere functie richting Angerlo en Giesbeek
• De mogelijkheden voor woningbouw zijn in de Liemerse gemeenten vele malen groter en in Rheden zelfs beperkt. Belangrijk als je ambities waar wilt maken, ook voor jonge gezinnen bijvoorbeeld
• We denken dat het enthousiasme van de Liemers helpt in het bestuurlijk samenwerken, maar hadden ook geloofd dat dit met Rheden zou kunnen
• Een betere dienstverlening hangt vaak af van teamwork en specialismen. Dan helpt een grote organisatie. Zie ook de vergelijking van de samenvoeging van de ODRA en ODRN. De Liemers biedt hier wat ons betreft een belangrijk verschil en voordeel
• Het is niet gezegd dat een herindeling met Rheden niet volwaardig zou zijn. Maar Duiven en Westervoort helpen ons wel om samen in balans te zijn met Zevenaar en het enthousiasme geeft perspectief op een betere afstemming, ook in onderhandeling en gunning
• Zowel Rheden als Liemers zouden voor ons verstandshuwelijken zijn. Emotionele binding met de Achterhoek is ons ook niet vreemd, al zijn we soms wel van een koude kermis thuisgekomen als we ontdekten dat ze zich in de Achterhoek afvroegen of Doesburg wel bij de Achterhoek hoorde. Het verschil tussen Drempt en Vorden alleen al is fors, zo bleek
• Goede bereikbaarheid. Hier scoort Rheden vooralsnog beter. De vraag is wel hoe belangrijk het is, zeker als je een stadsloket kunt behouden en je jezelf afvraagt hoe vaak je op een stadhuis moet zijn. Een aandachtspunt dus.

En natuurlijk zijn er nog meer goede redenen. Van mogelijk lagere belastingdruk, betere dienstverlening, een sterker sociaal domein. Voordelen in het algemeen, maar wat ons betreft ook specifiek relevant in een samengaan met de Liemerse gemeenten Zevenaar, Duiven en Westervoort.

Zelfingenomenheid

Er wordt gesproken over zelfingenomenheid. We zouden als Raadsfractie al lang een voorkeur hebben. Ik kan dat wantrouwen waarschijnlijk niet helemaal wegnemen, maar ik zou dan willen zeggen: kijk naar de feiten in het proces.

Er zijn onderzoeksrapporten opgesteld, er zijn verdiepende verkenningen gedaan, er waren openbare raads- en commissievergaderingen, de verslagen en rapportages van omliggende gemeenten waren openbaar, we hebben als CDA huis aan huis geflyerd en toekomstgesprekken gevoerd, er was een burgeradviesraad en tenslotte was er een inwonersenquête.

Van al deze input hebben we soep proberen te maken. Het recept was namelijk van tevoren onbekend. En we hadden maar één voorkeur: dat waar Doesburg het best in zijn kracht blijft staan en waar de inwoners het beste mee gediend zijn op de lange termijn.

Criteria

Aan het begin van dit traject hebben we als CDA drie criteria gesteld aan hoe wij vinden dat we dit proces voorafgaand aan dit besluit zouden moeten doen: voortvarend, zorgvuldig en transparant. Voortvarend omdat we niet weer de boot willen missen en er een momentum leek te gaan ontstaan, zeker nadat Westervoort zich duidelijk had uitgesproken. Dit is ook een van de redenen om de herindeling ansich niet tot een verkiezingsitem te maken. Dan hadden we daar nog twee jaar mee moeten wachten. En dus verder in de problemen gekomen, de boot gemist en uiteindelijk niets gewonnen.

Zorgvuldig omdat het een groot besluit is voor Doesburg en wat ons betreft elk besluit zorgvuldig tot stand moet komen. Transparant omdat we er alles aan willen doen dat inwoners het idee krijgen dat we maar wat met elkaar bekokstoven en het niet duidelijk zou zijn waarom dat is en op basis van wat.

Wat ons betreft is er aan alle drie de criteria voldaan. Daarom is het gewoon goed nu een besluit te gaan nemen.

Draagvlak

En kent dit besluit dan voldoende draagvlak, zoals te beoordelen door het kabinet? Een terechte vraag wat ons betreft. Het kabinet beoordeelt allereerst op lokaal bestuurlijk draagvlak. Er wordt vervolgens gekeken naar regionaal draagvlak. En als laatste is er maatschappelijk draagvlak. Met andere woorden: Wordt het besluit tot herindeling en het herindelingsproces door inwoners en ondernemers gedragen? Dit laatste is dan weer geen vereiste, zeker als de Provincie vanuit haar verantwoordelijkheid herindeling verstandig vindt. Maar tijdens de commissie hebben we hier vragen over gesteld omdat hier een belangrijke taak voor ons ligt. Het beleidskader lijkt vooral te focussen op het feit dat er een herindeling plaats gaat vinden, terwijl hier in Doesburg de discussie vooral lijkt te gaan over met wie. Hoe kijkt het college naar dit eventuele verschil?

Aan draagvlak zullen we ook moeten bouwen. Bijvoorbeeld door de adviezen uit de BurgerAdviesRaad serieus te nemen. Bijvoorbeeld om te knokken voor betaalbare woningen voor jongeren. Ook door de uitkomst van de inwoners enquête mee te laten wegen in alles wat komt. Ook door de voorzieningen in onze stad overeind te houden waar mogelijk. Door een gemeentelijk loket te behouden in onze stad. Door goed te communiceren over alles wat komt en wat er gebeurd. Door te onderstrepen dat andere gemeenten geen tegenstanders maar medestanders zijn, met dezelfde bedoelingen. Door te onderstrepen dat we samen sterker kunnen worden, als we er samen de schouders onder zetten.

Tenslotte

Morgen wordt het niet beter. Maar later wel.

Morgen wordt het niet beter. Maar later wel.

Wim Robbertsen
fractievoorzitter

Onze stad bestaat al langer dan ze stadsrechten heeft en zal dat nog lang blijven doen. De manier waarop is waarom we nu besluiten. De Liemers biedt ons enthousiasme om te werken aan een gemeente met toekomstperspectief. Met slagkracht en bestuurskracht. Met goede dienstverlening. Met ruimte voor ambitie. Met de beste kansen op het behoud van voorzieningen. Met perspectief op een investeringsagenda. Met perspectief voor onze ambtenaren. En onze buren? Dat blijven gewoon onze goede buren. En daarmee zijn we terug bij het begin. Om voorzieningen overeind te houden, ontmoetingsplekken te realiseren, om goede dienstverlening te bieden en slagkracht te hebben in verband met de effecten van bijvoorbeeld vergrijzing, is het goed om ferme keuzes te maken. We hebben geluisterd. We hebben bestudeerd. We hebben gewogen. Het is tijd om te kiezen.

Doesburg als gemeente verdwijnt op den duur, Doesburg als kern blijft gewoon bestaan. Want Doesburg is niet te vangen in de bestuurlijke constructie die het heeft. Doesburg is de gemeenschap die het Doesburg maakt. Doesburg blijft dus gewoon. Als CDA geloven we sterk in de kracht van de gemeenschap. En het is nergens gemakkelijker om daarin te geloven dan in Doesburg. Een thuis om trots op te zijn. Met alle verenigingen, vrijwilligers, betrokken bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties met korte lijntjes… dat is het waard om voor te knokken en dit besluit is precies dit. Een besluit om Doesburg ook in de toekomst Doesburg te laten zijn. Een besluit met hoop op de horizon, ook al is het tegelijkertijd een besluit dat we nemen met zwaar gemoed.

We zijn ondertussen langzaam tot de overtuiging gekomen dat dit het beste is voor de Doesburgers. We nemen dit besluit dan ook met overtuiging en vanuit de verantwoordelijkheid voor alle Doesburgers.

—

Tenslotte is wat ons betreft een woord van dank op zijn plaats. Dank aan het college, ambtenaren, projectleider, provincie, mensen uit de burgeradviesraad, invullers van de enquête, betrokken organisaties, ondernemers, de gemeenten inclusief Rheden en Bronckhorst en dank aan alle raadsfracties voor dit constructieve traject.