Bij­dra­ge Wim Kader­no­ta 2025

Voor ons ligt de Kadernota 2026. Bij het maken van mijn bijdrage keek ik, evenals vorig jaar, even terug op waar ik het vorige jaar mee opende. Dan zijn de twee hoofdlijnen dezelfde: Ten eerste de politieke en geopolitieke situatie. Die is onverminderd onrustig. In Nederland zitten we inmiddels weer met een demissionair kabinet. Internationaal is er de oorlog in Oekraïne waarvan het einde helaas nog niet in zicht is en die in het nieuws langzaam naar de achtergrond lijkt te verdwijnen. En in het Midden Oosten de strijd van Israël tegen Hamas en Iran. Een conflict waarbij in Nederland partijen op de linkerflank steeds meer een anti-Israël standpunt innemen. Een ontwikkeling waarover het CDA zich grote zorgen maakt.

De tweede hoofdlijn, en dan kom ik gelijk wel een heel stuk dichter bij huis: de financiële kaders voor onze gemeentelijke meerjarenbegroting 2026-2029. Kaders die er wat het CDA betreft goed en solide uitzien, en ook dat is in lijn met voorgaande jaren. Dank aan de wethouder en zijn ambtelijk team voor de voorbereiding en het aanbieden van deze Kadernota.

Voorzitter, deze nota laat zien dat onze gemeente de financiën goed op orde heeft, en dat er sprake is van een goede uitgangspositie. Belangrijke onderwerpen in ons dorp worden gestructureerd goed aangepakt. Kosten die structureel terugkomen worden ook zo in de begroting opgenomen. Denk daarbij – bijvoorbeeld - aan het OPOR dat we onlangs bespraken, en waarmee het college wil bereiken dat we de daarmee gepaard gaande kosten structureel in de begroting hebben, in plaats van deze jaar op jaar (deels) bij te moeten plussen in een halfjaarrapportage.

Er zijn echter ook grote financiële uitdagingen. Deze uitdagingen kondigen zich al langer aan en liggen vooral op het terrein van het sociaal domein

Voorzitter, de landelijke ontwikkelingen baren het CDA zorgen. De druk op ons zorgstelsel neemt nog steeds toe. Zorgpersoneel staat onder hoogspanning door grote personeelstekorten met wachtlijsten tot gevolg. Een zorgelijke trend is ook de toename van het aantal jeugdigen wat op dit moment hulp nodig heeft. Dit aantal is sinds de gemeenten verantwoordelijk werden voor de jeugdhulp in 2015 gestegen met liefst 25%!

Daarmee stijgen de kosten voor de jeugdhulp extra hard. Enerzijds door een toename in het aantal jeugdige hulpvragers. Anderzijds ook door de meer specialistische zorg van alle complexe hulpvragen en de hogere kosten per kind. Daarmee is de uit te voeren zorg in de afgelopen jaren ook duurder geworden. Een enorme kostenpost voor de gemeenten in Nederland.

Vraag aan de wethouder of hij ons voor het juiste beeld in deze vergadering de hoofdelementen van de explosieve kostenstijging op het vlak Jeugdzorg nog even kort kan schetsen.

Voorzitter, onze gemeente heeft in de achterliggende jaren hard gewerkt om de hiervoor genoemde ontwikkeling het hoofd te kunnen bieden. We de afgelopen jaren met belangrijke keuzes, zoals Grip op Jeugd en de Brede Toegang, veel inzicht verkregen in de hulpvragen in onze gemeente en de daarbij behorende kosten. Ook wordt hard gewerkt aan mogelijke oplossingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de uitvoerig besproken Preventieplannen en het integraal werken zoals beschreven in het Meerjarenplan Samenleving.

Daarnaast hebben we een mooi netwerk van professionals in de vorm van Putten voor Elkaar, die in onze samenleving vroegtijdig signaleren en gezinnen naar de juiste route begeleiden voor laagdrempelige zorg. Dat zijn zaken om trots op te zijn, en we vertrouwen erop dat het college doorgaat op de ingeslagen weg.

Voorzitter, we kijken ook naar de Rijksoverheid. Er zijn al vele brandbrieven verstuurd, alarmbellen afgegaan richting Den Haag. Het moge duidelijk zijn dat de huidige demissionaire status van het kabinet de situatie niet vooruit helpen. Des te belangrijker dat we hier lokaal de zaken goed op orde hebben. We lezen in toelichting van de kadernota dat Putten op dit moment nog de juiste kleur cijfers laat zien, maar tussen de regels door leest de goed verstaander dat dit voor de komende jaren geen gegeven is. We weten als raad dat de jeugdhulp een complexe materie is, waarbij een individueel geval de kosten kan opstuwen tot in de miljoenen.

De gemeente is wettelijk wel verantwoordelijk voor jeugdhulp en is het voor ons als CDA Putten een gegeven dat wie zorg nodig heeft, ook goede zorg moet krijgen.

Neemt niet weg dat we gedwongen worden om na te denken over de gevolgen van al deze ontwikkelingen, ook in Putten. We hebben vertrouwen in alle programma’s die het college tot nu toe heeft ingezet om zowel aan de hulpvragen te voldoen, maar ook door met gezond verstand naar alle opgaven te blijven kijken en het gesprek aan te blijven gaan als de financiële situatie ook in Putten dreigender wordt op dit vlak.

Oproep/vraag aan het college: we gaan ervan uit dat het college de zorgen van het CDA onderschrijft en de gemeenteraad proactief geïnformeerd houdt als dat nodig is over alle financiële ontwikkelingen binnen het sociaal domein. Kan de wethouder dit toezeggen?

Voorzitter, ik wil nog één ander onderwerp uit de kadernota uitlichten. Veel minder omvangrijk in financieel opzicht, maar wel een belangrijk punt van aandacht vanuit onze inwoners. Op pagina 10 staat dat we extra parkeerplaatsen gaan realiseren aan de Vervoornstraat/Groeneveltstraat. De reden daarvoor is dat de parkeerproblematiek leidt tot problemen in de toegankelijkheid van de wijk voor hulpdiensten, strooiwagens en de vuilophaaldienst.

Voorzitter, het is heel goed dat dit wordt opgepakt. Maar de parkeerproblematiek beperkt zich niet tot alleen de genoemde straten. Als CDA hebben wij in het afgelopen jaar bijna alle wijken en buurtschappen in ons dorp bezocht. En een terugkerend thema in de gesprekken en reacties die we krijgen, met name in de wat oudere wijken is nu juist die parkeerproblematiek. Daar zijn uiteraard allerlei verklaringen voor: de normen die destijds werden toegepast, meer autobezit, kinderen die langer thuis wonen vanwege de druk op de woningmarkt.

Als we luisteren naar de praktische suggesties die er door bewoners van de wijken worden gedaan dan is onze indruk dat er met kleine praktische ingrepen al heel wat kan worden gedaan. Maatregelen die dus niet direct heel veel geld hoeven te kosten, maar die wel de leefbaarheid in de wijken ten goede komen.

Vraag aan de wethouder: 1. hoe kijkt u hier naar, en 2. kunt u ons toezeggen dat u de parkeerproblematiek breder gaat bekijken en aanpakken?

Voorzitter, ik ga afronden. Als CDA zien we een wisselwerking tussen de verantwoordelijkheid die we als gemeentebestuur hebben en de verantwoordelijkheid die we als samenleving hebben. Een belangrijke pijler van onze gemeentelijk aanpak in het beheersen van zorgkosten is preventie. En preventie begint met omzien naar elkaar. Naast de taken en opdrachten die het college heeft en krijgt dan ook een oproep aan ons allemaal.

Laten we blijven omzien naar elkaar, zorg hebben voor jong en oud in onze mooie gemeente.

Allemaal een stukje verantwoordelijkheid nemen voor de samenleving waar we deel van uitmaken. Oog hebben voor onze omgeving, bijvoorbeeld een oudere bezoeken die wel wat aandacht kan gebruiken of een examenkandidaat helpen die nog hard blokt op die bepalende herkansing. Genoeg te doen, aan de slag dan maar!