Algemene beschouwing 2019
ALGEMENE BESCHOUWINGEN 2019
GEMEENTE WESTERKWARTIER
Zuidhorn, 10 juli 2019
Geachte voorzitter, college, raadsleden, aanwezigen hier in de zaal en luisteraars thuis,
Op een voor ons ongewoon tijdstip zitten we vanmiddag bij elkaar om elkaar te laten weten wat we vinden van de perspectiefnota. Een prachtige glossy! Dit is, gezamenlijk met het coalitie akkoord (waarin ook breder is gekeken dan alleen de coalitie) de grondslag voor de huidige begroting. SAMEN Westerkwartier maken is de titel van het coalitie akkoord waarin uitgesproken werd dat we een nieuwe gemeente zijn met potentie, een gemeente die meer is dan een optelsom van de voormalige gemeenten. Een gemeente met een eigenheid welke is beschreven vanuit het DNA (Dichtbij, Nuchter en Ambitieus).
Bij de voorbereiding op deze perspectiefnota hebben we mogen laten weten op welke wijze wij het financieel mogelijk willen maken dat we een gemeente worden waar ambities verwezenlijkt worden. We hebben als fractie duidelijk uitgesproken de ambitie graag te willen zien in deze bestuursperiode. Ik kom hier straks nog op terug.
Wij zijn er voor u
….maar ook samen met u
Besturen en organiseren in Westerkwartier doen we samen. Het woord wat de CDA fractie daarbij het meest passend vindt is participatie. We hebben heel duidelijk de wens dat de afstand van de inwoners naar de bestuurders niet groter wordt, maar dat men elkaar weet te vinden. Dat niet iedere bewoner van de gemeente een persoonlijk gesprek met de burgemeester of wethouder kan voeren, dat begrijpen wij als geen ander. In het afgelopen half jaar hebben we toch ook ervaren dat wanneer inwoners ideëen hebben met een gedragen voorstel, het college veel in het werk stelt om te kijken hoe dit gerealiseerd zou kunnen worden. Initiatieven van inwoners juichen we van harte toe evenals de verantwoordelijkheid richting dorpen wanneer we het hebben over dorpsbudgetten. Wij geven dit vertrouwen graag aan de dorpen en geloven ook in de resultaten daarvan. Kan de wethouder een update geven met betrekking tot de dorpsbudgetten?
Ook zijn we als CDA fractie meer dan blij met de ambitie die in de perspectiefnota is genoemd waarin staat dat ‘we willen weten wat er leeft’ bij de inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners in onze gemeente. Dat we het streven hebben een open, goed bereikbaar en een dienstverlenende organisatie te willen worden met daarbij de aandacht voor verschillende doelgroepen en hun behoeften, met bijzondere aandacht voor laaggeletterden. Dat, om dit te bereiken, geinvesteerd moet worden in de ontwikkeling van de organisatie is ons duidelijk. Van de wethouder horen we graag wat de stand van zaken is of hoe het college deze goede bereikbaarheid en dienstverlening zou willen gaan uitvoeren?
Sociaal Westerkwartier
We zijn er als CDA fractie meer dan blij mee dat de sociale ombudsfunctie een plek gaat krijgen. Deze sociale ombudsfunctie is een functie welke de samenwerking zoekt, welke verbinding zoekt en deze ook vaak vindt. De toegankelijkheid en de onafhankelijkheid kan zij goed borgen. Zij is oplossingsgericht in plaats van zoekend te zijn naar schuldigen en daardoor zet ze mensen in hun kracht. Daarbij is gebleken dat de functie niet persé aan één enkel domein is toe te schrijven.
In de aanloop op de perspectiefnota hebben verschillende insprekers ingesproken tijdens een vergadering. Ons is opgevallen dat hierbij verschillende sportverenigingen hebben aangegeven dat er gezocht werd naar financiele ruimte wat betreft kunstgrasvelden. We hebben eerder al aangegeven een beheersplan op dit terrein te willen zien. Het is onmogelijk om alle velden in een keer te vervangen. Ook rondom dit onderwerp vinden we communicatie meer dan belangrijk. Wat de uitkomst van het beheersplan ook is, vind elkaar in gesprekken. Daarbij blijft het wat ons vooral ook belangrijk te horen wat er niet wordt gezegd.
Specifiek willen we nog noemen dat we het fijn vinden dat initiatieven als Supermama’s en de School in beweging’ wat betreft preventie mooie voorbeelden zijn van het voorkomen van zwaardere zorg. Ook een organisatie als Humanitas werkt mee aan preventie. We vragen het college dan ook nog eens te kijken naar de subsidies die aan organisaties (die wij zojuist al noemden) als deze worden verstrekt.Expliciet willen we aangeven dat, wanneer er gekeken wordt naar de evaluatie en het bijstellen van mantelzorg- en vrijwilligersbeleid, dat we dit breder willen trekken naar beleid voor formele en informele zorg. We spreken in dit geval specifiek over Humanitas als organisatie. De wens om vooral de aandacht te richten op de versterking van preventie waarvoor een programma ingericht gaat worden met daarbij ook de gedachte om de kosten terug te brengen naar het niveau van de begroting van 2019, juichen wij van harte toe.
De vraag die wij aan de wethouder hebben is of er sprake is van monitoring van zorg en budgetten? Vervolgens zijn we benieuwd naar deze monitoring…
Eigen Westerkwartier
In de perspectiefnota zien we terug dat er wordt gekeken naar duurzaamheid waarbij we als fractie de nadruk blijven leggen op besparing door isolatie. Wat we besparen aan energie hoeft niet meer opgewekt te worden. Een win-win situatie.
Bij de eigenheid van het Westerkwartier willen we als CDA in eerste instantie kijken naar het klimaatakkoord. De 12 provincies weten dat ze voor 2027 samen 80.000 hectare nieuwe natuur moeten aanleggen. De teller staat nu op 36.000 hectare. In het voorliggend klimaatakkoord wordt ingezet op de aanplant van tienduizenden hectaren natuurlijk bos. Voor onze gemeente Westerkwartier zouden we, helemaal met de storm van vorige maand, een suggestie willen meegeven; een geboortebos! Een bos wat een jaarlijkse traditie zou kunnen worden welke een nieuw bos oplevert en een bijdrage levert aan een gezonde leefomgeving. Is het college bereid dit idee op te pakken?
We zijn als fractie meer dan trots op onze mooie gemeente. De mensen, de sfeer, de rust en het landschap straalt een eigenheid uit. We willen ook zuinig zijn op onze gemeente en daarom dienen we een motie in waarin we aandacht vragen voor mens, dier, milieu en veiligheid en dat gaat dan specifiek over het oplaten van (brandende wens-)ballonnen.
Wanneer we het hebben over het Eigen Westerkwartier dan denken we ook aan de zorgen die er leven rondom de gaswinningen en gasopslag. Veiligheid, en met name bedoelen we dan het gevoel van veiligheid, is een aandachtspunt dat ons raakt in ons diepste bestaan. Dat hierover wordt gecommuniceerd is voor ons geen vraag, maar een vereiste. En wanneer er alternatieve vormen van energieopwekking ontwikkeld worden, dan juichen we dit als fractie van harte toe.
We zien ook dat er aandacht komt voor de betrokkenheid van inwoners met koophuizen bij Regionale Energie Strategie (RES)en lokale opslag van energie. In deze strategie worden al de keuzes gemaakt die als uitgangspunten gelden bij de warmtetransitie. Onze vraag is of het budget in de planfase voldoende is en op welke wijze de inwoners hierbij betrokken worden?
Daarnaast zijn we benieuwd wat de 1000 laadpalen opleveren aan CO2 besparing? Kan de wethouder hier inzage in geven?
Veiligheid is een relatief begrip, omdat niets onder alle omstandigheden volledig zonder gevaar is. Wanneer we als gemeente op dit onderwerp verbeterslagen kunnen maken, dan moeten we dat vooral doen. We denken hierbij aan een verkeersveiligheidsplan, de verbinding tussen het noorden en het zuiden van onze gemeente en ook aan de fietsverbinding Leek – Groningen.
Ook de verkeerssituatie rondom de brug bij Gaarkeuken zien wij graag onder de aandacht gebracht.
Ondernemend Westerkwartier
In de perspectiefnota is aandacht gegeven voor de ondernemers waarbij het Actieprogramma Economie specifiek genoemd wordt. Hierin zien we dat aandacht wordt gegeven aan de gemeente Westerkwartier als ondernemersvriendelijke, duurzame betrokken partner voor een goed vestigingsklimaat. De CDA-fractie vindt glasvezel in het buitengebied en op onze industrieterreinen van groot belang voor onze inwoners en ondernemers en wil waar mogelijk dat de gemeente die initiatieven ondersteunt en faciliteert.
Wanneer we kijken naar de agrarische bedrijvigheid, de recreatie, het toerisme en de natuur dan zijn we op zoek naar een gezonde balans hiertussen in het buitengebied. Hierbij wordt wat onze fractie betreft gekeken naar innovatieve duurzaamheidsinitiatieven.
Zelfbewust in de regio
Met de nieuwe schaalgrootte die we hebben gekregen sinds de herindeling van afgelopen januari constateren ook wij dat deze schaalgrootte goed aansluit bij een aantal maatschappelijke opgaven waar wij voor staan. Bij een aantal van deze opgaven werken de Nederlandse overheden samen, bijvoorbeeld in het Interbestuurlijk Programma dat begin 2018 is vastgesteld. Hoe houden we bestuurlijk zicht op het behalen van de doelstellingen van de Verbonden Partijen?
Ook neemt het Westerkwartier al een bepaalde positie in in de samenwerking tussen overheden en maatschappelijke spelers zoals ondernemers, onderwijs en inwoners. In de perspectiefnota staat dat men maximaal wil profiteren van de EU subsidies. Dit roept bij ons de vraag op of de voormalige gemeenten, die nu het Westerkwartier vormen, in het verleden geld in Brussel hebben laten liggen. Als aanvulling willen we natuurlijk ook gebruik maken van de provinciale en landelijke subsidies. Veel subsidies uit Brussel zijn co-financiering. Is er in de begroting rekening mee gehouden dat er krediet beschikbaar is om de subsidies dan aan te vullen? Graag horen wij de wethouder hierover.
Degelijk financieel
De implementatie van de omgevingsvisie VNG zegt dat we gemiddeld 1,9 – 2,4 miljoen nodig hebben in onze gemeente. Wij begroten 1,15 miljoen deze periode. Wij constateren hier een verschil die wij niet kunnen verklaren. Kan de wethouder dit toelichten?
Ook wij hebben als fractie berichten en vragen gekregen over de verhoging van de OZB zoals verwoord in de perspectiefnota. Voor onze fractie, ik sprak er eerder ook al over, geldt dat we voor de ambitie gaan. Specifiek en zonder enige twijfel. We kunnen ons vinden in een verhoging van 10% van de OZB in het komende jaar (2020). We willen benadrukken dat met deze verhoging OZB de ambities, die veelal vanuit de vorige gemeentes al als wens op tafel lagen, ook richting realisatie verwezenlijkt zouden kunnen worden. Wanneer we dit niet doen, dan blijven we stilstaan en dat is niet wenselijk voor onze gemeenteOnze voorkeur zit niet bij een van de drie scenario’s die zijn voorgelegd vanuit het college. De verhoging van 10% OZB zien wij niet op zichzelf staan. De ombuigingen staan bij ons op een belangrijke positie. Daarin willen we transparantie zien naar de inwoners. De ombuigingen moeten uiteindelijk naar het niveau van 2 miljoen gaan en gedekt worden door de OZB verhoging en de bezuinigingsmaatregelen die intern getroffen worden. Naar aanleiding van de inzichten die dit op gaan leveren willen we volgend jaar weer om tafel om te kijken welke keuzes we dan gaan maken. Daarnaast hebben we nog de vraag of de inflatie inclusief of exclusief de verhoging van de 10% OZB ligt? We horen graag de reactie van de wethouder.
1. Ombuigingen
2. Externe financiering
3. Verhoging van de OZB
Wij maken ons als fractie wel zorgen over de beheersbaarheid van de woonlasten zoals riool- en afvalstoffenheffing.
Samen
Om het woord ‘samen’ ook zo te ervaren is het belangrijk de cultuur te erkennen en te behouden in onze gemeente. Deze is divers en daar zijn we als fractie, we spraken het eerder ook al uit, trots op. Ook de buurthuiskamers en MFC’s zijn daarin voor ons een voorbeeld van laagdrempelige ontmoeting welke zelfs preventief kan werken wanneer we bijvoorbeeld denken aan een ingewikkeld te behandelen probleem als eenzaamheid.
De Themafondsen waarin beleids- en projectgerichte budgetten om initiatieven die binnen een bepaald thema passen snel en doortastend te ondersteunen, krijgen ook onze steun.
Tot slot wil ik graag nog meegeven dat wij, als CDA fractie, ons realiseren dat we in ons democratische land een speciale verantwoordelijkheid hebben. Wij wensen u allen dan ook wijsheid, kracht en zegen toe bij het waarmaken van die verantwoordelijkheid.
Geertje Veenstra
Fractievoorzitter CDA Westerkwartier