Eerste termijn Algemene Beschouwingen - Begroting 2021
Algemene beschouwingen fractie CDA
Beste college, raadsleden, ambtenaren en toehoorders thuis, Ook dit jaar staan we stil bij de aankomende begroting. In tegenstelling tot andere jaren verkeren wij echter in een voor eenieder nog relatief onbekende situatie. Een situatie waarin de coronapandemie onze maatschappij in haar greep heeft. Hoewel we spreekwoordelijk gezien al flink geklommen zijn op de trap in de strijd tegen het coronavirus, hebben we echter ook nog te maken met een aantal onzekerheden. De coronapandemie heeft namelijk op verschillende gebieden een grote impact. Wat deze impact precies is, zal de toekomst uitwijzen. Anderzijds hebben we ook gezien dat het bundelen van krachten, het omkijken naar elkaar en cohesie een prominentere plek hebben gekregen in onze samenleving. In dit daglicht zien wij in de voorliggende programmabegroting dan ook veel kansen. Als je vertrouwen hebt, hoef je immers niet de gehele trap te zien om de eerste stap te zetten.
Financiën
Afgelopen jaren merkten we, dat door de centrale overheid steeds meer taken aan de gemeentes zijn overgedragen. Taken waarvoor we niet 100% financieel worden gecompenseerd. Het voelt af en toe als een trap beklimmen die tijdens de klim steeds steiler wordt. Toch is het de gemeente ieder jaar gelukt, om een sluitende begroting te presenteren. Waarbij oog is voor de lasten van de inwoners. Als CDA zijn we daarom altijd kritisch op de gemeentelijke financiën, om dit te kunnen waarborgen. Op het moment dat de financiën krapper worden, zal er wat het CDA betreft dan ook goed gekeken moeten worden naar onze ambities. Kun je al je ambities nu uitvoeren, of moet je wellicht ambities vooruitschuiven in de tijd. Of moet je zelfs ambities schrappen. Ben kritisch op de posten waar je geld op uitgeeft. Maak in ieder geval af waar je mee bezig bent en zorg dat dat goed gebeurt. Dit voordat er weer vele nieuwe projecten gestart worden. Om alle ambities uit te kunnen voeren in een krapper wordende begroting, is er veel gekozen voor cofinanciering. In de voorliggende begroting denkt het college € 370.000 via deze weg te financieren. Als fractie vinden we dit een goed en mooi streven. Maar wat als de cofinanciering niet lukt? Wat dan: is er een plan B, of gaat de ambitie dan niet door? We hebben dit actief uitgevraagd over het LCW. Het antwoord blijft dan vooral bij: “We hebben er het volste vertrouwen in dat het gaat lukken”. Echter in het voornoemde geval is de impact wel groot. Stel, er wordt een verplichting aangegaan voor € 240.000, maar de cofinanciering van € 120.000 gaat niet door. Dit heeft dan, wat ons betreft, erg veel impact op de begroting. We horen dan ook graag een duidelijk signaal vanuit het college. Betekent het niet doorgaan van cofinanciering, dat de bijbehorende projecten ook niet doorgaan, of nemen we dan een tekort op de begroting voor lief? Wellicht is er zelfs een plan C, dat we kunnen toepassen. Qua kaderstelling is dit wat ons betreft uitermate belangrijk om te horen van het college, voordat we deze begroting goed kunnen keuren. Duurzaamheid is een belangrijk thema, waar al vele jaren veel aandacht voor is. Zie ook het feit dat hiervoor een aparte paragraaf is opgenomen in de huidige begroting. Helaas is dit vaak ook een kostbaar onderwerp. In de begroting lezen we dat de plannen voor het circulair ambachtscentrum € 100.000 in het eerste jaar kosten en € 75.000 in de navolgende jaren. Dit is een forse investering in een project, dat nog niet bewezen is. Moeten we als gemeente Beesel in de huidige situatie wel kiezen voor zo’n pilot en hierin vooroplopen? Of kunnen we beter kijken, dat we zo’n project pas opstarten als het zich bewezen heeft?
Zorg
Inclusiviteit is een onderwerp dat het CDA hoog op de agenda heeft staan. Iedereen moet mee kunnen doen in onze samenleving. De laatste jaren neemt de druk op de zorgkosten namelijk toe. We sluiten daarvoor niet onze ogen en indien nodig zullen we het maken van moeilijke keuzes niet uit de weg gaan. We dienen dan ook kritisch te zijn en blijven, daar waar dat kan. Zoals al eerder aangegeven dient beleid efficiënt en effectief, sober en doelmatig te zijn. Is toegang tot maatwerk de standaard en de rekening dus vanzelfsprekend voor de gemeente? Of is het zoeken naar alternatieve oplossingen en een omslag maken van maatwerkvoorzieningen, naar collectieve voorzieningen, eigen kracht en preventie, de weg die nu moet worden ingeslagen? Wat het CDA betreft is preventie nog altijd een punt waarop we in moeten zetten. Voorkomen en vroeg signaleren is beter dan achteraf dure maatwerkvoorzieningen inzetten. Draai aan de knoppen waar dat kan, maar zie erop toe, dat de inclusiviteit gewaarborgd wordt. De eigen bijdrage voor het collectief vraagafhankelijk vervoer (Omnibuzz) zal verregaand in lijn komen te liggen met het ov-tarief. Dit is wat ons betreft een goede stap. We moeten er wel voor waken dat inwoners niet buiten de boot vallen en dat ze mee kunnen blijven doen. Kan de portefeuillehouder aangeven of er een vangnetconstructie is? We kennen allemaal wel het knelpunt bij de hulp in het huishouden en de aanzuigende werking als gevolg van het uniform te hanteren tarief van € 19,- per maand. Dit is voor het CDA niet acceptabel. Daar waar een aantal jaren geleden afstand is gedaan van een inkomensafhankelijk tarief, zou dit wat ons betreft weer ingevoerd moeten worden, zodat eenieder naar vermogen gebruik maakt van de mogelijkheden die er zijn. Zou het college hierin mee kunnen gaan? Bij navraag vernamen we, dat het aandeel sociale woningbouw in onze gemeente relatief hoog is. Waar in omliggende gemeenten het percentage rond de 17% a 18% bedraagt, is het aandeel sociale woningbouw in onze gemeente bijna 30%. We vragen ons af of, en zo ja hoe, het aandeel in het sociaal huursegment van invloed is op het aandeel jeugdzorg. We zouden graag van het college horen, of er een verband bestaat tussen deze twee componenten.
Centrummanager
n de programmabegroting lezen we, dat inzet van de centrummanager alleen verlengd wordt bij voldoende cofinanciering door de ondernemers en vastgoedeigenaren. Als CDA vinden we dit een goede stap aangezien we van mening zijn, dat je de verantwoordelijkheid daar neer dient te leggen waar hij ook thuishoort. In dit geval de ondernemers en vastgoedeigenaren. Wanneer zij geen meerwaarde zien in de verdere inzet van de centrummanager, hoeft de gemeente hier niet voor op te draaien en stopt zijn inzet.
Alternatieve grensovergang
Met de aanpak van een alternatieve grensovergang gaat een investering van ruim 7 ton gepaard, terwijl het onzeker is hoelang intensief vrachtverkeer nog gebruik zal maken van deze nieuwe overgang. We vragen ons daarom af, waar we precies staan op de (spreekwoordelijke) trap en of we dit wel moeten willen. Daarnaast is de Keulseweg vanaf het viaduct tot aan de grens een belangrijke toeristische ader in ons mooie grensgebied. Het CDA benadrukt het feit dat er naar de veiligheid en de staat van onderhoud van de Keulseweg wordt gekeken. We zien dat op deze weg door enerzijds de verkeersonvriendelijke inrichting en anderzijds de staat van onderhoud, de veiligheid in het geding is. Het CDA ziet in plaats van een investering van 7 ton in een alternatieve grensovergang liever dat een gedeelte van deze investering gebruikt wordt voor het onderhoud en een verkeersveilige inrichting van de Keulseweg. Zo kunnen de vele toeristische weggebruikers, die van deze weg gebruik maken dit met meer plezier doen. Dit zal volgens ons een mooie impuls geven aan de recreatieve beleving van dit gebied.
Cohesie
Tijdens onze inleiding hebben we al kort aangestipt dat het CDA van mening is, dat er juist in deze periode van veel onzekerheid en verdriet een prominentere plek is weggelegd voor cohesie in de samenleving. Zoals in ons verkiezingsprogramma goed verwoord: ‘men komt in beweging voor elkaar’, of kijkend naar onze metafoor: ‘men helpt elkaar de trap op’. Op diverse plekken ontpoppen zich initiatieven die ieder op een eigen manier een bijdrage leveren aan het vergroten van zorgzaamheid en inclusiviteit binnen onze maatschappij.
Wij zouden het een gemiste kans vinden, wanneer we als gemeente deze ontwikkeling niet aangrijpen om in een aanjagende rol deze beweging te versterken. Zaken die ons verbinden verdienen het in onze optiek om uitvergroot te worden. Genieten van het uitzicht boven aan de trap is immers mooier, als je het met iemand kunt delen.
Als fractie hebben wij dan ook onze twijfels bij de keuze van het college om de harmonieën in onze gemeente, verenigingen met een grote verbindende kracht, voor € 9.000 te korten in subsidies. Hoewel een klein bedrag op de gemeentelijke begroting, kan het een groot effect hebben op de leden van de harmonie die gebruik maken van deze subsidie. Natuurlijk begrijpen wij als fractie, dat het vanwege de toenemende gemeentelijke uitgaven onvermijdelijk is dat er op kostenposten bezuinigd wordt, zo ook op cultuur. Wat ons betreft is er middels deze korting echter met een erg smalle blik gekeken naar de relatief brede taakverdeling cultuur. Graag zouden wij van de portefeuillehouder willen weten waarom er niet gekozen is voor een bredere invalshoek?
Ook mogen wij als gemeente onze ogen niet sluiten voor het leed en verdriet, dat de huidige periode met zich meebrengt. Hierin dienen we als gemeente niet alleen oog te hebben voor fysieke gezondheid, maar ook de psychische gezondheid vraagt in toenemende mate aandacht. Probeer u zich eens voor te stellen hoe het is om als oudere alleen te wonen en alle vrijetijdsbesteding vanuit veiligheidsoverwegingen kunnen geen doorgang meer vinden? Of hoe het zal zijn, om als jongere al maanden bij je ouders op de bank te zitten, terwijl je verlangt naar sporten met leeftijdsgenoten en sociale contacten met medestudenten? Ook hierin zien wij voor de gemeente kansen om de handschoen van aanjager voor met name de doelgroep ouderen en jongeren verder op te pakken. In de begroting lezen we echter ook dat op dit gebied een taakstelling geformuleerd is van € 75.000. Is er voldoende met het veld gekeken naar invoering, haalbaarheid en uitvoering om de taakstelling op alternatieve manieren te organiseren? Kan het college ook toelichten of initiatieven, zoals wij deze zojuist opperden, door deze taakstelling mogelijk gevaar lopen?
Hiermee zijn we aan het einde gekomen van onze eerste termijn. We complimenteren het college en de ambtelijke organisatie met het presenteren van een sluitende begroting. We hebben inmiddels de derde trap van deze periode afgelegd. Terugkijkend hierop hebben we veel mooie ambities gerealiseerd. Nemen we voor dit laatste politieke jaar de roltrap om onze doelen te bereiken? Met het risico dat we ergens op de noodstop moeten drukken? Of nemen we de gewone trap deze periode? Dan bepaal je namelijk zelf het tempo en is er de mogelijkheid om af en toe stil te staan en je af te vragen: ‘sta ik wel op de juiste trede’? Je kunt dan waar nodig tijdig zaken bijsturen. Wat het CDA betreft is een constructieve samenwerking meer dan ooit van belang om onze mooie gemeente door deze periode heen te loodsen. Samen bereiken we namelijk meer. Dat blijkt wel uit het feit dat een van onze inwoners, Pieke van 12 jaar, de tekeningen voor onze presentatie heeft verzorgd. Pieke bedankt!