Inbreng debat over de woon- en zorgplannen voor ouderen
(alleen het gesproken woord telt)
Voorzitter,
We hebben het al heel veel gehoord vandaag: we willen allemaal ouder worden. De meesten het liefst in hun eigen, vertrouwde huis vol herinneringen, in een omgeving die ze maar al te goed kennen, maar helaas is dit ideaalbeeld niet voor iedereen weggelegd. We hebben plannen van het kabinet ontvangen om in de toekomst wonen met zorg mogelijk te maken. Het gaat om bijna 290.000 ouderenwoningen en 5.000 verpleeghuisplaatsen. In de eerste vijf jaar moeten er 19.000 geclusterde zorgwoningen worden gebouwd, maar ik begrijp dat er nog heel veel geld om te bouwen op de plank ligt. Als dat klopt, hoe kunnen we dat dan zo snel mogelijk inzetten?
De plannen zijn gemaakt met en door deskundigen. Dit klinkt natuurlijk hartstikke mooi, maar de vraag is nu of het bouwen nou een inspannings- of leveringsverplichting is, want dat is nogal een verschil. Wat als de plannen nu niet door kunnen gaan door stikstof, grondprijzen, hoge rente of doordat procedures veel te lang gaan duren? Wat doet de minister dan? Is er een alternatief plan?
Voorzitter,
Het onderzoek van ActiZ baart mij ook zorgen. Daarin staat dat het kabinetsplan voor meer verpleegzorg voor ouderen thuis niet goed is onderbouwd. Wat vindt de minister hiervan?
Het CDA heeft samen met de SP een motie ingediend om de bouw van kleinschalige zorginstellingen te versnellen. Loopt dit al? Eerder heb ik een motie ingediend over het herbestemmen van gebouwen en grond die het Rijk bijvoorbeeld niet meer nodig heeft. Die motie vroeg om de Rijksbouwmeester mee te laten kijken of we daar nog iets mee kunnen. Kan de minister aangeven wat dat heeft opgeleverd?
Voorzitter,
De samenleving vergrijst hard. De minister stelt dat mensen die ouder worden, moeten nadenken over hoe ze willen wonen en hoe ze ouder willen worden. Dat is best te volgen. We hebben namelijk allemaal een eigen verantwoordelijkheid om ons voor te bereiden op het ouder worden. Dit zijn de ouderen van de toekomst, maar de ouderen van nu hebben helemaal geen tijd meer om na te denken hoe ze graag oud willen worden en hoe ze dat voor zich zien. Ze hebben ook geen tijd om vijf jaar te wachten op een geclusterde woning.
Voorzitter,
Het piept en het kraakt in de hele keten van de ouderenzorg. Ik geef een paar voorbeelden. Er staan 22.000 ouderen op de wachtlijst voor het verpleeghuis; dat hebben we hier al heel veel gehoord. Volgens mij moet de discussie vandaag ook echt hierover gaan. Thuis is het niet meer vol te houden, maar een plek in het verpleeghuis is er ook niet. Wat hebben wij hen dan te bieden? Ouderen komen op de eerste hulp terug. Na behandeling is er vervolgens geen eerstelijnsbed beschikbaar. Wat nu? De wijkverpleegkundige en de huisarts bellen uren rond voor hulpmiddelen. Keer op keer moeten zij zich dan verantwoorden voor wat ze nodig hebben. Het is voor heel veel mensen gekmakend, zoals ze zelf zeggen. Daarom heeft het CDA al eerder voorgesteld om hulpverleners te geven wat ze nodig hebben voor de zorg. Geef ze wat ze vragen. Vertrouw op hun kunde en ga vervolgens steekproefsgewijs achteraf controleren. Wat vindt de minister van dit idee?
Voorzitter,
Zorgverleners moeten meters aan administratie invullen, of dit nu voor de zorgaanbieder of de zorgverzekeraar is. Ook in het verpleeghuis moeten verplegenden en verzorgenden meters aan papier invullen. Volgens onderzoeken is dat een van de belangrijkste redenen waarom mensen uit de zorg vertrekken; ze zijn 30% tot 40% van de tijd kwijt aan administratie. Dat kunnen we ons helemaal niet permitteren. Het afschaffen van regels blijkt maar niet te lukken. En programma's als (Ont)Regel de Zorg ... Er komen steeds maar weer regels bij.
Mijn collega René Peters heeft eerder een motie ingediend om administratieve lasten in de ouderenzorg te verminderen. Deze motie is aangenomen maar niet uitgevoerd. Dus bij deze een nieuwe poging, voorzitter. We moeten zorgen dat mensen kiezen voor de zorg en mensen ook in de sector blijven. Dat ze plezier hebben in hun werk. Laten we beginnen met een proef om alle regels die niet samenhangen met zorg voor cliënten te schrappen. Bijvoorbeeld: we beginnen met een proef bij 1 zorgkantoor. Als het een succes is, voer het landelijk in.
Voorzitter,
Als ik mee ga de wijk in, hoor ik de verhalen. Een echtpaar van begin 80 dat graag nog voor elkaar wil zorgen, maar niet meer kan omdat de ander dementerend is. Hij valt, zij kan hem niet optillen. Hij verliest zijn oriëntatie, zij kan hem niet meer geruststellen. Slapeloze nachten, onmacht en verdriet overheersen. En de kinderen wonen niet om de hoek. Dan vraag ik mij af: wil de minister hier dan een zogenaamde 'zorgarrangeur' naartoe sturen? Dit voorstel toont toch aan dat de zorg veel te ingewikkeld is geworden? Is dit niet juist een verkeerde prikkel, want hoe ingewikkelder de zorg is hoe meer baat een zorgarrangeur heeft dit zo te houden? Dat is de minister toch met me eens? We moeten het in de zorg toch minder ingewikkeld maken omdat de dagelijkse praktijk hier behoefte aan heeft? Laten we alsjeblieft vandaag beginnen de zorg eenvoudiger maken.
Dank u wel.