Inbreng Lucille Werner tijdens het debat over cultuur
Het is lastig een eenduidige definitie te geven van Kunst en Cultuur. Voor de een is dat naar het museum gaan en geïnspireerd raken door de Nachtwacht van Rembrandt, voor de ander een concert bezoeken en luidkeels meezingen met de liedjes van Wolter Kroes en weer een ander zal zeggen dat het voor haar gitaarspelen is. Kunst en Cultuur is heel breed en de vorm is eindeloos… Een gedicht, een dans, een instrument, een theaterstuk, een gebouw. Het valt er allemaal onder. Miljoenen zijn amateur en we hebben talloze professionals, landelijk en regionaal. En wij genieten er allemaal van. Het houdt ons bij elkaar. Het is het sterkste middel om ons te verbinden met de ander. Het zorgt ervoor dat we dansen, lachen, huilen en zingen. Samen! Het zet ons aan het denken, het verwondert en inspireert. Het zegt iets over wie we zijn en wie we willen zijn. Het duidt op een deel van ons wezen, namelijk de creërende mens. Dat wat ons hart raakt, onze passie, dat wat we voortbrengen. Het is verankerd in onze samenleving. Kunst en Cultuur betreft de hele samenleving, wij zijn het zelf.
We moeten de cultuursector meer waarderen en erkenning geven. Cultuur draagt bij aan ons welbevinden, gezondheid en geluk. Hoe zou de zorg eruitzien zonder verpleegkundigen? Het onderwijs zonder leerkrachten? Bedenk ook eens hoe een stad eruitziet zonder cultuur. Dan is de stad leeg, is er niets te zien of te beleven en is er geen verbinding. De culturele sector is net als de zorg en het onderwijs onmisbaar in onze samenleving. Vele onderzoeken bewijzen dat jongeren zich beter ontwikkelen als ze al jong in aanraking komen met vormen van cultuur. Rekenen en Taal worden beter opgenomen, acceptatie onderling groeit, pesten wordt tegen gegaan en het zelfvertrouwen groeit.
Er zijn nog te veel scholieren die heel weinig of helemaal niet in aanraking komen met kunst en cultuur. Daarom is het belangrijk dat we jongeren een breed en duurzaam aanbod kunnen blijven aanbieden. Door Corona is bijvoorbeeld het museumbezoek van scholieren afgenomen. Verklaarbaar. Maar hoe kan de minister ervoor zorgen dat dit niet blijvend is? Hoe houden we de jonge generatie aangesloten bij Kunst en Cultuur? Hoe ziet de minister dit?
Mensen willen wonen waar iets te beleven valt en waar ze deel kunnen nemen. Daarom is regionale spreiding van kunst en cultuur voor de CDA-fractie ook zo belangrijk. Er is heel wat te beleven in de Randstad maar zeker ook daarbuiten. We doen onszelf tekort als we de regio niet gezien en ervaren hebben. Hoe kan de naamsbekendheid van kleinere culturele instellingen worden vergroot? Ook onder buitenlandse toeristen? En hoe staat het met de uitvoering van de motie Von Martens/Schonis? (26 419, nr. 86). Voorzitter, voor regionale en lokale cultuur zou het ministerie van Binnenlandse Zaken 51,5 miljoen euro reserveren. Hebben gemeenten dit bedrag al gekregen?
Onze cultuur moeten we ook beschermen. Ons erfgoed moeten we koesteren. Als er één sterk merk is op het gebied van de bescherming van erfgoed, dan is het wel dit blauw-witte schildje. Het UNESCO Haags Verdrag van 1954 introduceerde het schildje om cultureel erfgoed te beschermen tegen oorlogsgeweld. In juni 2020 concludeerde de Nederlandse UNESCO-commissie, dat de regering de naleving van het verdrag heeft laten versloffen. De reactie van de minister is verrassend: dan stoppen we er helemaal mee. De minister schrijft: “Door de wettelijke verankering van veiligheidszorg in de huidige wetgeving en de uitvoering daarvan ben ik van mening dat Nederland in ruime mate aan de bepalingen van het Haagse verdrag voldoet.”
Op welke manier heeft de minister organisaties in de erfgoed- en monumentensector betrokken bij het besluit om de naleving van het systeem met de blauw-witte schildjes af te schaffen? Op welke manier houdt het beleid rekening met de risico’s van grootschalige schade en vernietiging van monumenten. Door bijvoorbeeld natuurrampen en klimaatverandering? Kasteel Wielre is deze zomer zwaar getroffen door wateroverlast. De meeste kunstwerken konden op het nippertje in veiligheid worden gebracht. Welke lessen kunnen we trekken uit wat er in Limburg is gebeurd?
Door Corona is de Cultuursector hard geraakt. Hoe zorgen we ervoor dat het publiek de voorstellingen weer weten de vinden? Dat het publiek vertrouwen heeft het weer veilig te bezoeken? Hoe ziet de minister dit? De campagne 'Mooier dan Ooit’ heeft als doel mensen weer enthousiast te maken voor live entertainment. Meer dan 750 organisaties uit de cultuur en entertainmentsector werken hieraan mee. Ook het ministerie OCW. De campagne gaat nog een jaar door. Wat zijn de verdere plannen met de campagne? Wat zijn de verdere ideeen die leiden tot een terugkeer van het publiek?
De openbare bibliotheek doet veel meer dan boeken uitlenen. In de meeste bibliotheken is een Informatiepunt Digitale Overheid te vinden. Bij het Informatiepunt kunnen burgers terecht die moeite hebben om online zaken te regelen met de overheid. Ze komen met vragen als: Hoe krijg ik mijn QR code op mijn telefoon? Hoe krijg ik hierdoor toegang tot de bioscoop, een concert of een voorstelling? Hoe kan ik beter leren lezen en schrijven? Dit loket is niet alleen in het belang van burgers, maar ook van de overheidsdiensten die deelnemen aan de Informatiepunten. Vindt de minister ook dat deze functie van bibliotheken eigenlijk geborgd zou moeten zijn in de wettelijke opdracht van de bibliotheek? Hoe beoordeelt de minister dat? De CDA-fractie vindt het belangrijk dat er een herkenbare fysieke plek is, waar mensen met vragen over diensten van de overheid terechtkunnen. Eind volgend jaar moet er een landelijk dekkend netwerk van Informatiepunten zijn gerealiseerd. Hoe ver staat het daarmee? Wat zijn de ontwikkelingen? Is het informatiepunt bekend genoeg? Weten mensen dat deze plekken bestaan? Weten ze het te vinden?
Cultuur is van en voor iedereen. Het is goed om te zien dat er steeds meer voorstellingen voor steeds meer mensen toegankelijk zijn maar we zijn er nog lang niet. Hoe blijft de minister aandacht vragen voor toegankelijkheid binnen de sector? Hoe zorgt de minister dat het ‘top of mind’ is? Wat zijn haar ideeen? Waar vooral het probleem ligt, is dat ALS er toegankelijkheidsmaatregelen getroffen worden bij bijvoorbeeld een theater, het ten laste komt van het budget voor voorstellingen. Dus wil je iedereen welkom heten, wat de sector graag doet, dan gaat het af van de productie van de voorstelling. Voorzitter, dit kan toch niet de bedoeling zijn? Hoe gaat de minister dit oplossen? Doordat de sector zo zwaar getroffen is door Corona wordt nu vaak als eerste bezuinigd op toegankelijke en inclusieve voorstellingen? Denk aan gebruik audiodescriptie, gebarentolken. Hoe zorgt de minister ervoor dat toegankelijkheid niet verloren gaat? En voorzitter, veel vaker moeten we het potentieel zien van mensen met een handicap. Toegankelijkheid speelt daar een belangrijke rol. Zien eten doet eten. Dus, als je niet het theater in kan, hoe kun je dan ooit geinspireerd raken om er wellicht zelf te gaan staan? Denkt de minister er net zo over?
Voorzitter, tot slot, Of het nou de hiphop scene, onze dj’s of ons hedendaagse design is, onze Nederlandse cultuur is heel divers en breed. Hoe breder we het maken hoe meer we ons met elkaar zullen verbinden. Dat is de kern van Cultuur!